De biologische landbouw volgens de huidige normen en regels bestaat sinds ongeveer 1985. Deze manier van landbouw bestond natuurlijk al veel langer, maar in 1985 zijn op Europees niveau alle regels en verplichte keuringen voor de biolandbouw vastgelegd.
Zo zijn in de biolandbouw absoluut verboden:
- het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen zoals bijvoorbeeld herbiciden
- het gebruik van kunstmest
- het gebruik van chemische toevoegingen in veevoeder en van groeistimulatoren en hormonen
- het gebruik van ggo’s (genetisch gemanipuleerde organismen)
Bio is ‘hot’
Bioproducten hebben de laatste jaren wat opmars gemaakt, zo is de oppervlakte biologische landbouwgrond met 7% gestegen in 2010. In België is de oppervlakte zelfs met 19% gestegen in 2011, de uitgaven voor bioproducten door consumenten met 3%.
Men is in de biologische landbouw ondertussen het geiten-wollen-sokken stadium al ontgroeid en biobedrijven zijn groot geworden, gemechaniseerd en modern.
En hierin schuilt juist mijn probleem. Biologisch heeft namelijk tegenwoordig nog weinig te maken met ecologisch.
Biologisch ≠ Ecologisch
De biologische sector is gestart met idealisten die een landbouw wilden die dichter bij de natuur stond en veel meer respect had voor de bodem en dieren. Ondertussen zijn we 25+ jaren verder en is bio ‘big business’ geworden waar veel geld in omgaat. En zodra er geld kan verdiend worden, beginnen ook mensen die niet zozeer in het oorspronkelijke gedachtegoed van biologische landbouw geïnteresseerd zijn maar eerder in het verdienen van geld.
Deze nieuwere producenten houden zich aan de opgelegde regels, maar ook niet meer dan dat. Zo is een basisregel voor de biolandbouw het afzweren van bestrijdingsmiddelen. Toch zijn er enkele uitzonderingen toegestaan voor natuurlijke producten zoals Pyrethrines en Spinosad. Deze middelen doen echter dikwijls meer schade dan de moderne bestrijdingsmiddelen uit de gangbare landbouw (bekijk een vroeger artikel waar ik dit al uitleg). Maar ze zijn toegelaten en worden dan ook gebruikt door bioboeren.
Ook huidige bioboeren die monoculturen hebben van vele hectaren prei, wortelen of aardappelen houden zich enkel aan de opgelegde regels maar volgen de achterliggende gedachte van biologische groenten niet. Dit geldt trouwens niet enkel voor de boeren, ook in winkels geldt hetzelfde.
Extra verpakking voor bioproducten?
U kunt, net als bij gangbare producten, alle dagen van het jaar biologische tomaten, komkommers, paprika’s, appels, druiven, … kopen. Deze producten zijn perfect in orde op vlak van biologische regels, maar gaan regelrecht in tegen het gedachtegoed van de jaren ’70 en ’80. Ze worden ingevoerd uit verre Zuiderse landen wat voor verschillende redenen niet ecologisch is.
Ook zijn biologische groenten dikwijls extra verpakt in supermarkten om het verschil tussen gangbare en biologische producten duidelijk te maken. Meer verpakking is ook niet echt ecologisch te noemen, maar over de hoeveelheid verpakking voor biologische producten bestaan geen normen.
Biologisch + Ecologisch
Louter biologisch eten is een stap in de goede richting, maar zeker niet voldoende. Wanneer u enkel de overstap maakt van gangbaar eten naar biologisch eten is er niet zoveel verschil. Pas wanneer u uw volledige eetgewoontes aanpast, pas wanneer u minder vlees en vis en meer lokaal geproduceerde, seizoensgebonden producten gaat eten, pas wanneer u biologisch én ecologisch gaat combineren bent u echt op het juiste pad.
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Zo is dat Frank, klaar en helder uitgelegd.
succes nog met de blog.
Dag muggenbeet,
bedankt voor je reactie!
Groeten,
Frank
Beste Frank,
Biologisch of ecologisch. Hoe kan jij zien dat wat je verkoopt ecologische groenten zijn?
mvg
Sophie
Dag Sophie,
dit is heel moeilijk te zien! Gezond verstand helpt wel: geen komkommer, tomaten en druiven in januari, geen appelsienen in augustus. Lokaal kopen van lokale kwekers is ook een goede strategie. Maar niet altijd: een appel die al 5 maand in de frigo zit bij een Belgische kweker is minder ecologisch dan een appel die uit Nieuw-Zeeland komt met de boot.
En zodra je verwerkte producten koopt in een supermarkt is er nog zeer weinig te zeggen over het ecologische aspect. Al geldt ook hier weer: hoe minder bewerkt, hoe ecologischer en gezonder.
De beste strategie is: verse groenten van het seizoen kopen, liefst bij iemand die erop staat om lokaal en seizoensgebonden in te verkopen.
Bedankt voor je reactie,
Frank
Ik denk dat we al een hele stap in de goede richting zijn wanneer meer consumenten overgaan op biologische producten (ook kleren), ook als is bio dan niet eco. Je helpt in ieder geval al het gebruik van pesticiden te verminderen. Net zoals bij de bio-beweging zal het bewustzijn tot noodzaak ook ecologisch te consumeren door goede voorlichting moeten groeien plus dat de aanvoer van die bio+eco produkten niet altijd in het bereik van de consument zijn. Ik betrap mezelf erop dat het makkelijker is bioproducten te kopen in de supermarkt dan 30 km in het rond te rijden om ook bio+ecologische producten te kopen. Voor zover het mogelijk is in de buurt te kopen doe ik dat heel erg graag en heb het ervoor over om iets meer te betalen (want dat speelt ook mee bij de consument).
Maar ik voel wel om me heen dat de trend naar duurzaam consumeren een grotere groep mensen bereikt. In de jaren 80 was je een bezienswaardigheid wanneer je bioproducten kocht 😉
Dag Marleen,
heel hartelijk bedankt voor je reactie. Je hebt trouwens overschot van gelijk: momenteel is er een duidelijke verschuiving van mensen naar een duurzamer leven en naar een duurzamere consumptie.
En ik ben ook al lang blij wanneer iemand besluit om biologische voeding te kopen. Het is immers de eerste stap op het juiste pad. En het is dikwijls moeilijk keuzes maken: lokaal kopen om de plaatselijke producenten te steunen, of naar de supermarkt en ecologisch verantwoord kopen? Het is geen zwart – wit verhaal en de grijze zone ertussen is vrij groot.
Mijn bedoeling was vooral om te benadrukken dat er een groot gat is gegroeid tussen het oorspronkelijke gedachtegoed en idealisme van de biologische landbouw en de huidige bedrijven die enkel de opgelegde regels volgen. Er zit dikwijls geen ideaal meer achter het biolabel en dat vind ik spijtig.
Groeten,
Frank