Stel dat we elkaar tegenkwamen en samen een koffie (of thee, …) gingen drinken. En stel dat u mij alles mag vragen.
Welke 2 vragen zou u dan aan mij stellen? Zet ze hieronder in de reacties of mail ze mij door: natuurlijk@natuurlijkemoestuin.be.
Ik ben heel benieuwd!
Groeten,
Frank
PS: Ik vind dit echt belangrijk, dus schrijf hieronder uw vragen of mail ze mij meteen door: natuurlijk@natuurlijkemoestuin.be. Wat houdt u nu bezig in de tuin?
PPS: Ik beantwoord elke vraag die binnenkomt, ongeacht hoeveel er zijn. Ik ben wel nog in vakantiemodus dus het antwoord kan enkele dagen op zich laten wachten :-).
inge kumpen says
beste,
ik heb twee kippen en een (geadopteerd) varkentje in een ren zitten. de ren is op dit moment, op enkele hazelnotenstruiken aan de rand nog redelijk kaal, hoe passen dieren in het concept van de natuurlijke moestuin?
inge
Frank Anrijs says
Dag Inge,
wij gebruiken onze dieren voor verschillende functies. Onze kippen verwerken veel van ons afval: overschotten van groenten, onkruid, keukenresten, ….. Ze leveren ons eieren en de mest gebruiken we om onze composthopen goed actief te krijgen.
Dieren hebben zeker een belangrijke plaats in de natuurlijke tuin, misschien niet direct, maar dan toch zeker via een kleine omweg.
Vriendelijke groeten,
Frank
Kim says
– Tips om de aardbeien en bessen te beschermen tegen vogels.
– Wanneer stekken nemen van doorgroeiende aardbeien? In augustus of in het begin van het seizoen?
Frank Anrijs says
Dag Kim,
wanneer u aardbeien eind augustus uitplant en 2 – 3 jaar laat staan, dan beschermen ze zich eigenlijk zelf door helemaal dicht te groeien. De aardbeien worden dan niet gemakkelijk gevonden door vogels. Enkel de buitenste blootliggende worden gepikt of opgegeten, de rest kunt u zonder problemen plukken.
Bessen worden dikwijls gegeten door vogels die dorst hebben. Wanneer u in uw tuin een waterpartij voorziet waar vogels kunnen drinken dan mindert vraat door vogels dikwijls sterk. Natuurlijk moet je ook kunnen verdragen dat in een natuurlijke moestuin, waar je samenwerkt met de natuur, deze dieren ook een deel van de opbrengst krijgen …
Stekken van aardbeien moet u in deze periode nemen. De uitlopers zijn volop wortels aan het vormen. Ofwel knipt u nu de uitlopers en plant u de knooppunten in een wachtbed, ofwel wacht u nog even tot ze voldoende wortels hebben gevormd zodat u ze direct op hun definitieve plaats kunt uitplanten.
Meer informatie kunt u ook vinden in de brochure over aardbeien die je gratis op mijn site kunt vinden.
Groeten,
Frank
herman heirstrate says
beste, ik probeer sinds vorig jaar de ‘natuurlijke moestuin-principes’ te volgen, dus mulching, lavameel, geen vruchtwisseling…maar ik vind het toch niet simpel om structuur in de (mijn) chaos te krijgen. Daarvoor was het simpel: bedje voor wortelen, bedje voor prei met de nodige bescherming…nu weet ik soms niet meer wat ik waar gezaaid heb, of komen de wortelen niet aan de bak tussen de ramenassen of vind ik plots een doorgeschoten sla onder de broccoli…wat betreft planning en organisatie is er toch meer werk aan de winkel.
Probleempje 2 is dat ik echt niet begrijp hoe je kleine zaadjes zoals wortelpeterselie, rucola, sla, kunt zaaien met al de grondbedekking. U zegt wel dat je dan even de mulch opzij moet schuiven maar eenvoudig is dat niet, de mulch lijkt zowat half verteerd te zijn aan de ‘grond’oppervlakte en zo schuif je de aarde ook gewoon opzij…bestaat er een truukje voor ?
Alleszins wreed merci voor alle moeite en de link naar uw blog is al ettelijke malen verstuurd vanuit mijn computertje…
Groetjes , Herman
Frank Anrijs says
Dag Herman,
het is inderdaad minder duidelijk wat u juist heeft gezaaid en gepland en een uitgebreide planning voor het eigenlijke zaaien en planten is dan ook een absolute must wanneer u met onze manier van combinatieteelt werkt.
Het is ook zoeken welke planten traag ontkiemen en zo misschien overwoekerd worden want rammenas maakt inderdaad wel heel grote bladeren en verstikt zaaisels die er vlak naast staan. Deze manier van werken vereist een goede planning in de winter en wordt ook wel eenvoudiger na enkele jaren ervaring opbouwen.
Wanneer u een goede planning bijhoudt en op deze planning opmerkingen en verbeteringen aanbrengt wanneer u problemen tegenkomt, kunt u elk jaar teruggrijpen naar de voorgaande planningen en zo het jaarlijkse werk sterk vereenvoudigen.
Over het 2de probleem. Sla zaaien wij altijd voor en planten wij met een grondkluitje uit. Vele soorten planten wij zo uit, soorten die wij echt uitzaaien doen we op plaatsen waar we de mulch tijdelijk opzij schuiven (ook de half verdroogde in elkaar geklitte stukken) en waar we achteraf dan opnieuw mulchen met nieuwe verse mulch.
Wanneer je voorzichtig de mulch opzij schuift of verwijderd en naar de composthoop brengt dan beroer je de aarde niet al teveel. Een beetje kan je nooit vermijden, maar dit vormt geen probleem. Op voorwaarde dat je de grond achteraf terug bedekt met een nieuwe mulchlaag natuurlijk.
Vriendelijke groeten,
Frank
Guy says
Frank, ik heb de neiging op bovenstaande post meteen te willen reageren en tips te geven, maar je vraag is goed gesteld hoor, en ik ga ze door jou laten beantwoorden. In overleg met Katrien, mijn vriendin, was haar eerste vraag;
Wat zou jij je kinderen doorgeven?
Ikzelf ben al lang op zoek naar een andere levensstijl met bijpassende job en zit dus met vragen over zelfstandig boeren, wat en hoe, maar die stuur ik je via een omweg door.
Ik stel mij vragen over het CSA-gebeuren en of de combinatie met permacultuur een realistische visie is, maar meer in mijn mail die komt.
mvg Guy
Frank Anrijs says
Dag Guy en Katrien,
er zijn vele dingen die ik mijn kinderen wil meegeven, maar ik denk dat het het belangrijkste zal zijn dat ze een eigen mening leren vormen over alles. Dat ze een geïnteresseerde instelling hebben en plezier hebben in het leren van nieuwe dingen, moeilijke dingen. Dat ze zelfstandig zijn en dat ze dan ook de lessen en zaken die ze leren durven uitvoeren.
Voor alles wil ik dat mijn kinderen kunnen doen wat ze willen doen, doen waar hun hart ligt.
Vriendelijke groeten,
Frank
PS: Ik hoop dat jullie ook je gedroomde levenswijze vindt en kunt waarmaken. Guy, je mag je mail doorsturen, mijn vakantie is ongeveer voorbij 🙂
Andy says
Hallo Frank,
Ik had niet direct een vraag maar hier ben ik toch heel benieuwd naar :
Hoe ziet je oogst eruit dit jaar ?
Ik moet zeggen dat ik hetzelfde voorgehad heb met rammenas , alles overwoekerd ..dat samen met verkeerd geplaatste aardappelen waren de tegenslagen .
mvg Andy
Frank Anrijs says
Dag Andy,
onze oogst valt dit jaar heel goed mee. Sommige zuiderse planten zijn wat later op gang gekomen, maar ook hiervan kunnen we momenteel volop oogsten.
Onze kolonie woelratten is door de lange winter blijkbaar sterk gedecimeerd want de vraatschaat valt goed mee dit jaar!
Enkel onze kasteelten gaan niet zo goed als andere jaren. De komkommerplanten waren snel versleten en hebben niet zoveel opgebracht. Ook de paprika, pepers en aubergines gaan niet zo goed. De tomaten zijn wat later maar groeien wel naar behoren.
Alles bij elkaar is het een goed tuinjaar. Na de koude periode in het voorjaar was het goed vochtig en warm. Begin juli is het lang zonnig en droog geweest, bij ons is er af en toe een buitje gevallen waardoor eigenlijk alles altijd voldoende water heeft gehad.
Hoge temperaturen en voldoende vocht is heel groeizaam weer, dus over onze opbrengsten zijn we heel tevreden dit jaar.
Vriendelijke groeten,
Frank
Brecht Verpoort says
Beste Frank
Hier mijn twee vragen…
* Ik heb in een van je posts gelezen dat je nooit bestrijdingsmiddelen gebruikt, ook geen biologische, zoals Conserve of Pyretrex. Ikzelf heb dat tot dusver ook niet gedaan, maar bepaalde gewassen krijgen wel keer op keer dezelfde problemen: wortelvlieg, preivlieg, uivlieg… Noch strikte teeltrotatie, noch combinatieteelt (bv. van wortelen en uien) halen iets uit, alles wordt aangevreten. Ik overweeg daarom een eenmalig gebruik (in het seizoen) van zo’n biologisch middel, vanuit de overweging dat ik anders prei, ui en wortelen moet gaan kopen die waarschijnlijk meermaals bespoten zijn (dit is dan het minste kwaad). Wat is jouw advies / ervaring?
* Ik probeer elk jaar nieuwe gewassen uit, soms vergeten of minder bekende groenten, soms nieuw geïntroduceerde exotischere teelten zoals Yacon. Van sommige gewassen vraag ik me af of ze hier te telen zijn (al of niet onder glas), bv. zoete aardappel of pindanoten. Heb jij enig idee?
PS Bedankt voor de tip i.v.m. “Gaia’s Garden”. Ik heb het boek ondertussen in mijn bezit en grotendeels gelezen: heel inspirerend!
Frank Anrijs says
Dag Brecht,
Ik ben niet alleen tegen Conserve en Pyretrex, ook brandnetelgier en dergelijke gebruiken wij niet.
Het probleem is dat u in het verkeerde gedachtegoed blijft steken wanneer u bestrijdingsmiddelen gebruikt. U moet niet naar het gevolg kijken (de beestjes) maar naar de oorzaken.
Mogelijke oorzaken zijn een slechte grond, zwakke planten, te grote blokken van dezelfde planten, geen natuurlijke vijanden, …
Aan al deze oorzaken kunt u werken, en wanneer deze allemaal zijn opgelost dan zult u merken dat het gehalte aan schadelijke insecten heel klein is.
Ook moet u natuurlijk een bepaald niveau van schade tolereren, anders kunnen de natuurlijke vijanden hun werk niet doen.
Wanneer u bestrijdingsmiddelen gebruikt, doorbreekt u relatie tussen natuurlijke vijanden en hun voedsel waardoor het probleem zich alleen sneller opnieuw zal voordoen.
Het eindresultaat is dat u vaker en vaker moet ingrijpen, wat helemaal niet de bedoeling is.
Ik heb geen ervaring met het kweken van Yacon of zoete bataat. Ik kan u hierbij niet helpen vrees ik.
Vriendelijke groeten,
Frank
van den bossche veronique says
Hallo Frank,
-Wanneer strooi je lavameel?Ik heb al drie jaar een moestuin en nog nooit gesteentemeel gebruikt.
-We hebben dit jaar een pergola gezet om schaduw te creëren op het terras.Er groeien links en recht telkens 4 druivelaars,gezet in november 2011,We hebben hier en daar druiventrosjes en de bladeren reiken al tot de horizontale balken.Moeten we die straks helemaal terugsnoeien?Moet de groei dan helemaal opnieuw beginnen volgende lente?Hoe geraakt de pergola dan ooit helemaal begroeid?
groetjes
Véronique
Frank Anrijs says
Dag Veronique,
– wij strooien lavameel tijdens het planten in het plantgat. Rond bomen en struiken geven we het wanneer de plaats onder de struik of boom aanleggen en mulchen.
Wij geven ook altijd lavagruis bij, omdat hierdoor de werking van de lava wordt verlengd. Meel wordt snel opgenomen, gruis trager omdat dit eerst nog moet afgebroken worden door het bodemleven. Met de combinatie van gruis en meel bent u dan ineens enkele jaren goed.
– De druivelaars moet u niet volledig tot de grond terugsnoeien. U moet eigenlijk een centrale tak kweken die over de pergola groeit. Tot op deze tak moet u elk jaar terugsnoeien. Hieruit groeien dan elk voorjaar verschillende zijtakken die zo uw pergola volgroeien.
Groeten,
Frank
roger says
wat met de aarde uit de serre na het oogsten van de tomaten. moet die volledig uitgegraven worden een spade diep of niet. Of juist maar veel besproeien.
Susanne says
Ik lees in uw stukken dat u in najaar veel compost onderwerkt in uw moestuin.
Wat betekent dat? Ik meen juist te leren dat je de grond niet moet beroeren. Dus…. wat is onderwerken, wat doe ik met de compost in het najaar?