In eerdere blogs heb ik het al vaker gehad over permacultuurprincipes, maar vandaag wil ik er wat dieper op ingaan. Wat zijn deze principes precies? En hoe kun je ze begrijpen en toepassen in je tuin? [Read more…]
Het Belang Van Klein Beginnen En Een Traag Tempo In Je Tuin
In de blog van deze week wil ik een cruciaal principe van permacultuur bespreken. Het is een concept dat ik persoonlijk enorm belangrijk vind, zeker in een natuurlijke moestuin. Toch merk ik dat veel mensen hier moeite mee hebben. Het klinkt misschien wat vergezocht, maar klein beginnen en een traag tempo aanhouden is essentieel.
Voor wie niet helemaal bekend is met permacultuur: dit is een ontwerpsysteem dat gebaseerd is op verschillende principes. Afhankelijk van de stroming of de persoon die je volgt binnen permacultuur, kunnen de aantallen verschillen. [Read more…]
Het Principe van Actie en Reactie in de Natuurlijke Tuin
In deze blog wil ik dieper ingaan op het principe van actie en reactie in de tuin. In een tuin merk je vaak dat elke aanpassing of handeling een reactie oproept. Soms kun je inschatten wat er zal gebeuren, maar vaak zijn er ook gevolgen waar je niet op had gerekend en waar je geen invloed op hebt.
Het Afbakenen Van Je Paden: Hoe En Met Wat?
In dit artikel bespreken we paden in de moestuin, met name hoe je deze kunt afbakenen. We kijken naar de verschillende materialen die je hiervoor kunt gebruiken, hun voor- en nadelen, en of afbakenen eigenlijk wel noodzakelijk is.
In een natuurlijke moestuin zien paden er anders uit dan in klassieke tuinen. Vaak wordt het pad elk jaar op een nieuwe plek aangelegd, gewoon als loopstrookje tussen groentevakken zonder vaste vorm. Bij ons werken we echter op sommige stukken met permanente bedden, wat inhoudt dat we ook vaste paden hebben. Onze bedden blijven op dezelfde plaats, wat het gebruik van paden ook voorspelbaar maakt en het onderhoud vereenvoudigt. Onze paden zijn gemiddeld zo’n 50 centimeter breed, wat handig is in ons systeem van schijnbare chaos. Dit soort indeling biedt ruimte om gemakkelijk met bakken en kruiwagens door de moestuin te bewegen.
Breedte van de Paden: Wat Past in Jouw Tuin?
Hoewel wij een breedte van 50 tot 60 centimeter aanhouden, kunnen moestuinpaden ook smaller zijn. Een breedte van 30 centimeter kan voor velen voldoende zijn, maar dit hangt af van hoe je werkt in de tuin en hoeveel ruimte je nodig hebt om erdoorheen te lopen. In de natuurlijke moestuin zal je mulchen en dat brengt soms wat onduidelijkheid mee. Bij het mulchen kan materiaal door vogels worden verplaatst of wat verwaaien, wat na verloop van tijd de ligging van je paden onduidelijk maakt. Dit betekent dat het moeilijker kan worden om te zien waar de paden liggen, vooral na een lange winter.
Bij een systeem met rechte bedden en rechte paden is het pad meestal nog te herkennen. Maar ook daar verspreidt mulchmateriaal zich vaak, waardoor het niet altijd duidelijk is waar het pad begint en het bed eindigt. Afbakening kan hierbij dus helpen om je paden en bedden te onderscheiden. Door duidelijke markeringen aan te brengen op de hoeken van de bedden, bijvoorbeeld een paaltje of een steen, zie je beter waar het pad loopt.
Paden Afbakenen in Organische Tuinstructuren
In tuinen met organische structuren, zoals een boom- of bladnerfstructuur, is het na de winter bijna onmogelijk om nog te weten waar de paden liggen. Dit hebben we zelf ervaren, en we hebben verschillende oplossingen uitgeprobeerd om paden herkenbaar te houden. Zo voorkom je dat je in het vroege voorjaar, als je begint met voorbereiden, planten en zaaien, per ongeluk op bedden loopt of op verkeerde plekken zaait.
Het afbakenen van paden is overigens geen vereiste. Bij rechte bedden kan een paaltje of steen op de hoeken al genoeg zijn. Met deze eenvoudige markering heb je in principe geen duidelijke afscheiding nodig. Maar als je een vast pad hebt en het handig vindt om het pad met planten of andere structuren af te bakenen, zijn er zeker voordelen. Het maakt het gemakkelijker om in de winter en vroege lente te zien waar je moet lopen, vooral als je werkt met een organisch ontwerp zonder vaste lijnen.
De meeste mensen hebben afbakening alleen nodig in het vroege voorjaar, wanneer de bedden nog niet vol planten staan. In de winter en herfst, als je nauwelijks op de bedden loopt, is een duidelijke markering niet echt nodig. In het voorjaar, vooral tussen februari en april, is afbakening nuttig, omdat je dan voorbereidingen treft voor het planten en zaaien. Na deze periode wordt het verschil tussen pad en bed vanzelf duidelijker door de groei van planten.
Manieren om Paden af te bakenen
Er zijn tal van manieren om paden af te bakenen. Wij hebben onze lange bedden onderverdeeld in ‘eilandjes’ om de structuur van schijnbare chaos overzichtelijk te houden. We gebruiken hiervoor paaltjes die om de 2,5 meter in de grond worden geslagen om deze eilandjes te markeren. Aan deze paaltjes binden we touwen, een eenvoudige manier om paden zichtbaar te maken. Het is echter niet de meest aantrekkelijke oplossing, en na enkele jaren moeten we de touwen vervangen. Voor een tuin met rechte paden werkt deze methode prima, maar er zijn genoeg alternatieven voor wie iets anders wil gebruiken.
Materialen voor Afbakening van Paden
Hieronder bespreken we enkele materialen die je kunt gebruiken voor het afbakenen van paden, evenals de voor- en nadelen:
- Touwen
Touwen zijn eenvoudig en snel aan te brengen. Ze bieden een heldere visuele afbakening, maar hebben als nadeel dat ze na enkele jaren vervangen moeten worden. Dit maakt het een gemakkelijke, maar tijdelijke oplossing. - Ingegraven Glazen Flessen
Een decoratieve optie is om glazen flessen omgekeerd in te graven. Dit geeft een unieke uitstraling, maar oogt wat minder natuurlijk. - Boomstammetjes, Balken of Planken
Boomstammetjes of planken, bij voorkeur onbehandeld hout, kunnen aan de randen worden geplaatst. Behandeld hout is af te raden, omdat de chemicaliën die worden gebruikt om hout te bewerken schadelijk kunnen zijn voor de bodem en de planten. - Gevlochten Hazelaar- of Wilgentakken
Een ander alternatief is een laag vlechtwerk met hazelaar- of wilgentakken. Dit oogt natuurlijk en kan enkele jaren meegaan, afhankelijk van de kwaliteit van het hout. - Bakstenen of Kasseien
Bakstenen kunnen half ingegraven worden of schuin gestapeld. Kasseien zijn ook een goede optie, vooral wanneer je deze over hebt. Het voordeel is dat ze duurzaam zijn en jarenlang meegaan. Een nadeel van vaste structuren zoals stenen is dat onkruid zich hier gemakkelijker tussen nestelt, wat het onderhoud bemoeilijkt. Ook kunnen slakken zich verschuilen tussen stenen of planken, wat een probleem kan zijn omdat ze zo dichtbij je gewassen zitten.
Voorkeur voor Natuurlijke Afbakening met Planten
In plaats van vaste structuren kiezen we vaak voor natuurlijke afbakening met planten. Dit biedt een natuurlijke uitstraling en vraagt minder onderhoud. Wij gebruiken bijvoorbeeld graag look langs de randen van de paden. Look wordt in het najaar geplant en groeit in de winter door, wat het pad goed zichtbaar maakt. Het mooie is dat je look ook kunt oogsten in mei, net als de bedden goed begroeid raken. Zo heeft look een dubbele functie: het markeert de paden en biedt een oogstbaar gewas.
Andere planten die geschikt kunnen zijn voor het markeren van paden:
- Bieslook in soorten
Deze plant groeit in kleine bosjes die de randen duidelijk afbakenen. Bieslook verdwijnt in de winter, maar komt al vroeg in het voorjaar op, waardoor de paden opnieuw zichtbaar worden. - Primula’s (Sleutelbloem)
Sleutelbloemen zijn lage planten met eetbare bloemetjes, en ze zijn ook aantrekkelijk voor bestuivers. In de winter verdwijnen ze niet volledig, en ze bloeien vroeg in het voorjaar met eetbare bloemen, wat helpt om de paden te markeren. - Tijm
Tijm kan als afbakening dienen, maar vraagt wel veel onderhoud. De plant moet regelmatig worden teruggesnoeid en/of herplant, anders wordt deze te breed en neemt ze waardevolle ruimte in beslag.
Extra Planten die Eventueel Geschikt Zijn voor Afbakening
Wij hebben veel planten uitgeprobeerd en gemerkt dat sommige beter werken dan andere. Planten zoals vrouwenmantel, salie en maartse viooltjes kunnen als randbeplanting dienen. Deze groeien echter vaak snel en nemen veel ruimte in. Wij houden het daarom bij een beperkt aantal soorten: voornamelijk look, bieslooksoorten en sleutelbloem.
Door te experimenteren ontdekten we dat look en bieslook onze voorkeur hebben. Ze zijn eenvoudig aan te planten, vragen weinig onderhoud, en zorgen voor een duidelijke afbakening zonder dat je er veel extra werk aan hebt. Ook blijven look en bieslook de paden jarenlang markeren doordat deze zich goed vermeerderen.
Afhankelijk van de bedoeling van de tuin, de breedte van de paden en je eigen goesting kan je voor vele andere hogere, bredere soorten gaan. Maar als je voornamelijk voedsel wilt kweken en optimaal gebruik wilt maken van je oppervlakte, blijven de opties in onze ervaring redelijk beperkt.
Nog meer Ideeën en Experimenteren in de Moestuin
De keuze voor een bepaald type afbakening hangt af van wat je doel is, hoe breed je paden zijn en hoeveel plantruimte je bereid bent te verliezen. Ons advies is om zelf te experimenteren en met een klein stuk te beginnen voordat je je hele tuin met planten of structuren afbakent. Zo ontdek je wat voor jouw tuin het beste werkt en welke keuzes praktisch zijn voor het onderhoud.
Wij geven zelf de voorkeur aan planten als afbakening boven vaste structuren zoals stenen en planken, omdat planten eens geplant jarenlang de grens blijven aangeven, weinig werk vragen en ondertussen nog op verschillende manieren opbrengst leveren. Als je nog geen planten gebruikt om je paden te markeren, raden we aan om dit eens te proberen. Wellicht ontdek je dat een natuurlijke afscheiding niet alleen praktisch is, maar ook esthetisch iets toevoegt aan je tuin. Experimenteer gerust, zodat je leert wat voor jou het beste werkt.
Het Is Najaar: Tijd voor Mulchen en Misschien Compost?
Nu we richting het najaar gaan, beginnen de bedden langzaam leeg te raken. Een perfecte tijd om te beginnen met mulchen! Maar voordat je start, kun je misschien nog wat andere voorbereidingen treffen voor je bodem. Wij zijn ervan overtuigd dat een gezonde bodem dé basis is van een succesvolle tuin. En het beste wat je voor die bodem kunt doen? Niet spitten, geen zware bodembewerkingen uitvoeren, maar gewoon voeding geven aan het bodemleven door middel van organisch materiaal. En daarvoor raden we altijd een dikke laag compost aan – en niet zomaar compost, maar groencompost.
Waarom Groencompost?
Groencompost komt meestal van gemalen boomwortels, houtsnippers en ander bruin materiaal, maar bevat geen keukenafval of vers groenafval. In tegenstelling tot reguliere compost, heeft groencompost minder stikstof en meer structuur. Het zal niet makkelijk samenklitten, wat betekent dat het bodemleven een rijke, losse omgeving heeft om in te gedijen. Door de ruwe structuur blijven er vaak kleine stukjes hout achter, die langzaam verteren en op lange termijn als voeding dienen.
Minder Stikstof = Minder Problemen
Groencompost bevat weinig stikstof, en dat vinden wij juist een groot voordeel. Over het algemeen wordt er vaak gezegd dat stikstof essentieel is voor plantengroei, maar te veel stikstof kan juist plagen en ziektes aantrekken. Als je je bodem voedt door te mulchen, is er meestal al voldoende stikstof aanwezig. Het is dan ook niet nodig om extra stikstof toe te voegen, en met groencompost voorkom je juist een teveel hiervan.
Hoe Geef je de Bodem de Beste Start?
Wil je een sterke en gezonde bodem opbouwen, dan is organisch materiaal onmisbaar. Toen wij zelf begonnen, hadden we een erg arme bodem met bijna geen organisch materiaal en nauwelijks bodemleven. Daarom hebben we in het begin een dikke laag van ongeveer 12 centimeter compost aangebracht. En die compost was verrassend snel verdwenen! Al in de herfst was een groot deel door het bodemleven afgebroken en in de grond verwerkt.
Omdat de compost zo snel werd opgenomen, hebben we de laag weer aangevuld tot 12 centimeter. In vier tot vijf jaar tijd hebben we daarmee een vruchtbare bodem opgebouwd. De bodem begon met weinig voeding en weinig bodemleven, maar door steeds weer een laag compost aan te vullen, kon het bodemleven zich snel ontwikkelen.
Hoeveel compost je precies nodig hebt, hangt af van je situatie. Als je al jarenlang tuiniert en regelmatig organisch materiaal hebt toegevoegd, dan kan een laag van 5-8 centimeter genoeg zijn. Maar heb je een nieuwe of arme bodem, dan kan een dikkere laag nodig zijn.
Wanneer Compost Aanbrengen?
Het beste moment om compost aan te brengen is in het najaar, rond oktober of november. Dan raken je bedden stilaan leeg omdat planten zijn geoogst, uitgedragen of kapotvriezen, en dan is het eenvoudiger om de compost open te spreiden. Hoe dik je die laag maakt, hangt af van de conditie van je bodem. Wij hielden onze laag de eerste 4-5 jaar altijd op ongeveer 12 centimeter, maar start je met een betere bodem, dan kun je ook een dunnere laag aanhouden.
In de loop der jaren zul je merken dat compost steeds minder snel verdwijnt. Na vier of vijf jaar hadden wij in het najaar nog steeds een goede laag compost die nauwelijks meer minderde, wat betekende dat onze bodem een gezonde balans had bereikt. Vanaf dat evenwicht is extra compost niet meer nodig en onderhoudt je het niveau van organisch materiaal in de bodem met intensief mulchen. Bij ons was die periode met compost redelijk lang, bij een goede bodem kan een eenmalige gift van compost soms al voldoende zijn.
Waarom in het Najaar Composteren?
Composteren in het najaar heeft zo zijn voordelen. Ten eerste krijgt de compost de tijd om na te rijpen. Verse compost kan nog warm zijn, is meestal niet voldoende uitgewerkt en bevat zelden voldoende vocht. Als je die verse compost direct in het voorjaar aanbrengt en er planten in zet of zaait, kan het risico op verbranding van jonge planten en zaailingen groot zijn. Compost die in het najaar wordt aangebracht, kan de hele winter door vocht opnemen. Verse compost is vaak droog en moeilijk doorlaatbaar voor water, maar na de winter zit hij boordevol vocht. De compost heeft gedurende die periode ook de tijd om na te rijpen en af te koelen, wat zorgt voor een ideale start van het nieuwe groeiseizoen.
Bodemleven de Tijd Geven
Vers aangebrachte compost heeft tijd nodig om het bodemleven aan te trekken. Schimmels, bacteriën en andere micro-organismen kunnen de compost langzaam bevolken, waardoor het een volwaardig onderdeel van het bodemvoedselweb wordt. Breng je de compost in de herfst aan, dan heeft het bodemleven de hele winter om de compost op te nemen, en kun je in het voorjaar meteen aan de slag met zaaien en planten zonder verdere bodembewerkingen.
Gebruik van Compost als Mulch
Compost kan uitstekend fungeren als mulchlaag. Het is organisch, biedt voedingsstoffen, en houdt het bodemvoedselweb levend. Maar let op: compost is ook erg vruchtbaar, wat betekent dat het in het voorjaar snel onkruid kan aantrekken. Wanneer het zaad van onkruid op een laag compost terechtkomt, ontkiemt dit gemakkelijk omdat de compost erg gastvrij is. Daarom is het aan te raden om een extra laag mulch bovenop de compost aan te brengen, zoals bladeren of gemaaid gras. Deze laag maakt het moeilijker voor onkruidzaadjes om te ontkiemen en beschermt de bodem bovendien tegen extreme weersomstandigheden.
Ideaal
Ideaal gezien breng je in oktober of november een laag groencompost van ongeveer 5-12 centimeter aan, afhankelijk van de conditie van je bodem. Hierover kun je dan een mulchlaag aanbrengen om de compost te beschermen en onkruidgroei te beperken. Zodra het voorjaar aanbreekt, is je bodem perfect voorbereid om meteen aan de slag te gaan zonder enige bodembewerking of onkruid wieden.
Door elk jaar op deze manier te werken, bouw je geleidelijk een vruchtbare bodem op die gezond en rijk is aan bodemleven. En hoe gezonder je bodem, hoe sterker je planten en hoe minder problemen je zult hebben met ziektes en plagen.
Samengevat
Compost aanbrengen op je bedden doe je best in het najaar. Er zijn veel voordelen aan verbonden en geen nadelen:
- Tijd om na te rijpen: Compost kan afkoelen en stabiliseren, wat verbrandingsproblemen van zaaisel en plantgoed voorkomt in het voorjaar.
- Vochtopname: Gedurende de winter kan de compost goed vocht opnemen, waardoor je een vochtige, doorlaatbare laag hebt om in te zaaien en planten.
- Bodemleven bevorderen: Het bodemleven kan zich in de winter nestelen in de compost, zodat het klaar is voor gebruik in het voorjaar.
- Onkruidbeperking: Door een mulchlaag over de compost te leggen, bescherm je de bodem beter doorheen de winter.
Na verloop van tijd zal je zien dat je bodem gezonder en stabieler wordt. Het bodemleven zal zich ontwikkelen, en de compost zal steeds minder snel verdwijnen omdat de bodem zijn evenwicht heeft bereikt. Wij hebben in onze tuin bijvoorbeeld een gebied gehad waar de compost jaren achter elkaar verdween. Om een of andere reden was daar meer vraag naar organisch materiaal. Daar hebben we enkele jaren langer compost aangebracht, en ook daar kwam uiteindelijk alles in balans.
Tot Slot: Doe het in het Najaar
Kortom, als je van plan bent om je bodem in het najaar een boost te geven, dan is oktober of november het ideale moment. Door een laag groencompost aan te brengen en daarbovenop een mulchlaag, bescherm je je bodem, voed je het bodemleven en leg je een perfecte basis voor het nieuwe groeiseizoen. Het enige wat je in het voorjaar hoeft te doen, is zaaien en planten – je bodem is er helemaal klaar voor!
Hoe Je Kan Oogsten Met Extra Voordelen
Oogsten lijkt simpel, maar let op!
In de natuurlijke moestuin lijkt oogsten een eenvoudige klus. Veel mensen denken dat er weinig bij komt kijken. Echter, als je op een natuurlijke manier tuiniert, en vooral als je veel mulch gebruikt, zijn er toch wel wat aandachtspunten waar je rekening mee moet houden. Het gebruik van mulch helpt om onkruid te onderdrukken en de bodem vochtig te houden, maar bij het oogsten kan het verstoren van de bodem juist problemen veroorzaken. Daarom is het belangrijk om voorzichtig te werk te gaan om te voorkomen dat onkruidzaden worden geactiveerd.
Mulchen en oogsten: waarom is voorzichtigheid belangrijk?
Mulch is bedoeld om de groei van onkruid te beperken. De bodem zit echter vol met onkruidzaden die wachten op licht en vocht om te ontkiemen. Wanneer je oogst en de bodem verstoort, breng je deze zaden naar boven. Dit kan leiden tot een snelle toename van onkruid op je mulch. Daarom is het van belang dat je tijdens het oogsten zo zorgvuldig mogelijk te werk gaat en probeert om zo min mogelijk grond op de mulch te krijgen.
Veel mensen hebben de neiging hun groenten af te kloppen om overtollige grond te verwijderen. Dit lijkt misschien logisch, maar als je de grond bovenop je mulch uitschudt, breng je onkruidzaden naar de oppervlakte. Gebruik je een schopje bij het oogsten? Klop dat dan niet af tegen je schoen of een mand, want ook dat zorgt ervoor dat onkruidzaden op je mulch terechtkomen.
Voorkom bodemverstoring bij het oogsten
Een veelgestelde vraag is of je de grond niet te veel verstoort bij het oogsten. In de natuurlijke moestuin proberen we de bodem zo min mogelijk te verstoren. Toch zijn er gewassen waarbij het bijna onmogelijk is om de bodem ongemoeid te laten, zoals bij het oogsten van prei, wortelen, aardappelen of zoete bataat. Voor deze groenten moet je immers in de grond graven.
Na een paar jaar zal je merken dat sommige groenten, zoals wortelen, rapen, bieten en knolselderij, makkelijker loskomen. Dit betekent dat je minder vaak gereedschap zoals een spitvork of riek nodig hebt om ze uit de grond te halen. Bij deze gewassen is de bodemverstoring dus minimaal en lokaal.
Aardappelen en bataat: de uitzondering op de regel
Bij aardappelen en zoete bataat is de situatie anders. Deze gewassen moet je echt uitgraven, waardoor de grond onvermijdelijk wordt verstoord. Is dit een probleem? Niet echt. In een natuurlijke moestuin kweek je meestal maar een kleine hoeveelheid aardappelen of bataat, verspreid over verschillende locaties. Hierdoor blijft de bodemverstoring beperkt tot kleine oppervlakten.
Hoewel de grond op die plek tijdelijk wordt verstoord en het bodemleven wordt aangetast, is dit slechts van korte duur. De organische materialen in de bodem, zoals compost en mulch, zorgen ervoor dat het bodemleven zich snel herstelt. Zolang je de grond slechts eens in de twee tot drie jaar zwaar verstoort, blijft de structurele schade aan de bodem beperkt.
Natuurlijk tuinieren: waarom we oogsten
Waarom tuinier je? Natuurlijk om te genieten van de groei van je planten, maar vooral om te kunnen oogsten. Het verstoren van de bodem is soms onvermijdelijk, maar dat is geen reden tot zorg. In de natuur gebeurt dit namelijk ook. Wilde dieren zoals everzwijnen graven voortdurend de grond om op zoek naar voedsel zoals wortels en noten. Deze verstoring is normaal en zelfs gunstig voor de biodiversiteit in het ecosysteem.
In je moestuin gebeurt dit op een kleinere schaal en blijft de schade beperkt. Bovendien kun je, door zorgvuldig te oogsten, de negatieve impact op de bodem minimaliseren.
Oogsten zonder de wortels te verstoren
Bij veel gewassen is het helemaal niet nodig om de wortels te verstoren. Denk aan sla, kolen, en selderij. Hierbij heb je alleen het bovengrondse deel nodig. Het wortelnetwerk kan gewoon in de grond blijven zitten. Dit heeft diverse voordelen.
Allereerst verstoor je de bodem niet, wat betekent dat je geen extra grond naar boven haalt die onkruidzaden kan blootstellen aan licht. Daarnaast heb je minder werk, omdat je geen wortels hoeft uit te graven, en er is minder afval. Een ander belangrijk voordeel is dat de wortels die in de grond blijven, een positief effect hebben op de bodemstructuur.
Het belang van wortels voor de bodemstructuur
De wortels van planten dienen als voedsel voor het bodemleven, zowel aan de oppervlakte als diep in de grond. Deze wortels worden geleidelijk afgebroken, waardoor voedingsstoffen vrijkomen die het bodemleven voeden en zich verder laten ontwikkelen. Na verloop van tijd laten de verteerde wortels kleine tunnels achter in de grond. Deze tunnels zijn essentieel voor een goede bodemstructuur. Ze verbeteren de afwatering en zorgen voor een efficiënte uitwisseling van gassen zoals zuurstof en koolstofdioxide.
Bovendien kunnen nieuwe planten hun wortels snel door deze bestaande tunnels laten groeien, wat hun ontwikkeling versnelt.
Herstel na het oogsten: meer oogst uit dezelfde plant
Een ander voordeel van het laten staan van de wortels is dat veel planten, zoals sla, opnieuw gaan groeien nadat je het bovengrondse deel hebt afgesneden. In plaats van de hele plant uit te trekken, kun je de sla afsnijden. Vaak groeien er dan een of twee kleinere kropjes terug. Dit is minder werk en zorgt voor een tweede oogst zonder extra inspanning. Deze kleinere kroppen zijn misschien niet zo groot als de eerste, maar ze zijn nog steeds prima te gebruiken in de keuken.
Bij broccoli gebeurt hetzelfde. Als je de hoofdstronk oogst en de plant laat staan, zullen er kleine broccolitjes ontstaan. Deze kun je ook oogsten, of je kunt ze laten staan om bloemetjes te vormen die weer nuttig zijn voor natuurlijke vijanden in je tuin.
Wanneer dieper afsnijden nodig is
Er zijn situaties waarin het beter is om planten iets dieper af te snijden. Dit geldt vooral als je direct na het oogsten nieuwe gewassen wilt zaaien of planten. Als je bijvoorbeeld verschillende slasoorten naast elkaar hebt staan en je wilt na de oogst meteen iets nieuws planten, is het beter om de plant iets onder de grond af te snijden. Zo voorkom je dat de oude plant de nieuwe zaailingen overgroeit.
Voor gewassen zoals boontjes die niet opnieuw uitlopen, kun je de wortel gewoon laten zitten en eromheen zaaien of planten.
Voorbeelden van groenten en kruiden om niet uit te trekken
Veel groenten kun je eenvoudigweg afsnijden in plaats van ze uit te trekken. Denk hierbij aan erwten, boontjes, tomaten, paprika’s, courgettes en pompoenen. Door ze af te knippen, blijven de wortels in de grond zitten, wat zorgt voor minder werk, minder afval en een betere bodemstructuur.
Ook bij het opruimen van de tuin kun je overwegen om planten af te knippen in plaats van uit te trekken. Dit geldt niet alleen voor groenten, maar ook voor bepaalde soorten onkruid.
Onkruiden: afsnijden of uittrekken?
Niet alle onkruiden kun je eenvoudig afknippen. Sommige soorten, zoals brandnetels en bramen, vormen een uitgebreid wortelgestel en zullen gewoon terugkomen als je ze afknipt. In dit geval moet je de planten echt met wortel en al verwijderen, anders blijven ze groeien.
Andere onkruiden, zoals paardenbloemen en zuring, kun je echter afknippen zonder dat ze terugkomen. Het groeipunt van deze planten zit bovenaan de penwortel. Als je dit groeipunt verwijdert, zal de wortel afsterven en in de bodem verteren, waar het als voedsel dient voor het bodemleven.
Voor penwortelonkruiden kun je een eenvoudige methode gebruiken: steek met een spade schuin naar beneden naast het groeipunt en verwijder de plant. De penwortel blijft in de grond zitten en verteert vanzelf. Dit is een snelle en efficiënte manier om hardnekkig onkruid te verwijderen zonder de bodem te verstoren.
Bij kleinere onkruiden, zoals melkdistels en meldes, kun je ze ook bovengronds afknippen. Vaak zal het onkruid opnieuw uitlopen, maar als je regelmatig door je tuin gaat, kun je dit eenvoudig bijhouden door het opnieuw af te knippen.
Minder werk, meer voordelen
Al met al is afknippen vaak de beste keuze, zowel voor het oogsten als voor het verwijderen van onkruid. Het is sneller, zorgt voor minder verstoring van de bodem en voorkomt dat onkruidzaden worden blootgesteld aan licht. Bovendien blijven de wortels in de grond zitten, wat zorgt voor een betere bodemstructuur en een actiever bodemleven. Denk eraan: wat je onder de grond niet nodig hebt, kun je beter laten zitten.
Met deze tips in gedachten kun je efficiënter oogsten en tegelijkertijd de gezondheid van je bodem verbeteren, zodat je jaar na jaar kunt genieten van een rijke oogst.
Zijn EM ook nuttig in een natuurlijke moestuin?
In deze blog wil ik het hebben over effectieve micro-organismen, ook wel EM genoemd. Ik krijg regelmatig de vraag of het nu echt zin heeft om deze in je tuin te gebruiken. Zijn ze nuttig, brengen ze iets positiefs bij, of kunnen ze zelfs schade aanrichten aan de bodem? In deze tekst wil ik daarom ingaan op wat EM precies zijn, waar ze vandaan komen, en of ze echt iets toevoegen aan je tuin.
Het 5de En 6de Principe In Ons Systeem Van Schijnbare Chaos
De 4 Basisprincipes Van Onze Manier Van Combineren!
Deze blog maakt deel uit van een reeks over ons systeem van schijnbare chaos. Dit is de derde aflevering. In de vorige twee afleveringen heb ik gesproken over de oorsprong van de naam en de redenen waarom we dit systeem van combineren gebruiken.
Hoe Zoekt Een Insect In De Natuur?
Dit is de tweede podcast in de reeks over onze manier van tuinieren. De manier van combineren is redelijk uniek en wij hebben dat het systeem van schijnbare chaos genoemd. Hoe we tot die naam gekomen zijn, kan je best beluisteren in de vorige podcast. We zijn daar geëindigd met de vier principes waar wij onze combinaties mee samenstellen. Dat was de geur van de plant, de kleur van de plant, de vorm en de textuur van het plant en het blad. En dan ook nog eens het volume van de plant, zowel boven de grond als onder de grond.