Wat Is de Beste Voorbereiding Op de Winter?

Nu december nadert is het tijd om de moestuin voor te bereiden op het komende koude seizoen. En dan bedoel ik niet de grote schoonmaak die nu plaats vindt in heel veel tuinen.

Ik praat over het bedekken en afschermen van de bodem zodat de wortels van de planten, de bodem, de bodeminsecten en andere organismen beschermd zijn.

Uw belangrijkste werk in het najaar is niet het opkuisen van uw tuin maar het bedekken van de bodem!

Dit kan op verschillende manieren:

1. Laat de planten staan

Struikbonen die u hebt leeggeplukt, Nieuw-Zeelandse Spinazie struiken, Oost-Indische kers, erwtenstruiken die tegen een draad omhoog zijn gegroeid, staakbonen, … Al die planten kunt u gewoon laten staan. [Read more…]

Kleine Beestjes in de Tuin

Deze kleine beestjes zijn bewoners waarvan we maar een fractie waarnemen en die we helemaal niet goed kennen.

We kunnen ons moeilijk een beeld vormen van de grote aantallen bodembewoners in onze tuin. In een cursus van Natuurpunt ‘insecten in de tuin’ lees ik dat er 50.000 insecten voorkomen op 1 m² in de bovenste 23 cm van een grasland. In 1 m³ grond zitten vaak 50 tot 100 regenwormen. Goede grond bevat ongeveer 75 miljoen bacteriën per gram.

Onderzoekers (Struyf 1998) stelden vast dat onder 1 voetstap in de tuin de volgende populatie zit:

13.000.000 ééncellingen
25.000 aaltjes
2.500 mijten
1.000 springstaarten
600 raderdiertje [Read more…]

Wat is ideale zuurtegraad van mijn bodem?

Er wordt heel veel geschreven en gezegd over de pH van de grond en de ideale zuurtegraad die uw grond moet hebben. U kunt hierover alles vergeten wanneer u een natuurlijke moestuin begint, enkel dat uw tuin de gewenste pH uit zichzelf bereikt.

De pH drukt de zuurtegraad van uw bodem uit in een getal. Een pH van 7 betekent dat u een neutrale bodem heeft, lagere waarden duiden op een zure grond, waardes boven 7 noemt men een alkalische grond. De meeste groenten hebben graag een pH rond 6,5.

In alle brochures van tuincentrums wordt in het najaar luidkeels reclame gemaakt voor kalk. Kalk voor op het gazon en kalk voor in de moestuin, uitermate geschikt tegen de verzuring van de grond. Calcium (kalk) is heel belangrijk voor planten en wordt tot één van de hoofdelementen gerekend die planten nodig hebben voor de groei. Calcium speelt immers een belangrijke rol in de fotosynthese.

[Read more…]

Humuszuren: waarom moeilijk als gemakkelijk veel beter is?

In vele landen zoals Spanje en Amerika wordt het al lange tijd gebruikt en stilaan begint het ook in België opmars te maken: het gebruik van humuszuren in de gangbare landbouw.

Volgens het Amerikaanse tijdschrift ‘The journal of Chemical Education’ bevat een goede bodem ongeveer 10% organische stof. Momenteel zit men in Vlaanderen op een dikke 1% en is men in zijn doelstelling blij indien men terug op 3% geraakt!

Natuurlijk heeft dit lage gehalte aan organische stof grote gevolgen voor de vruchtbaarheid en de weerstand van de bodem tegen erosie, plagen, …

Humuszuren

Humus in de grond bestaat uit verschillende zuren waarvan fulvozuren en humuszuren de belangrijkste zijn. Fulvozuren worden relatief snel afgebroken en fungeren als meststof. De humuszuren zijn echter geen meststof maar fungeren eerder als een soort hulpje in de bodem en vormen een oplossing voor zeer veel hedendaagse problemen.

[Read more…]

Zorg voor uw bodem en de bodem zorgt voor uw planten!

Indien u een vaste lezer bent of wordt van mijn blog en nieuwsbrief zal het u ongetwijfeld opvallen. Ik schrijf opvallend veel over de bodem.

Het belang van de bodem wordt immers telkens opnieuw onderschat en goede zorg voor een bodem wordt vergeten.

In tuinboeken wordt geschreven hoe u moet spitten en schoffelen en dat u moet bijmesten om voldoende voedingsstoffen in de grond te hebben.

Maar over het effect van bestrijdingsmiddelen op het bodemleven, over het ingewikkelde eco-systeem dat onder uw voeten leeft, over het belang van een goede kruimelstructuur in uw bodem en over het belang van regenwormen in uw grond wordt veel te weinig (of niets) gezegd.

[Read more…]

Waarom mulch de grond verrijkt en niet verarmt

Waarom mulchen de grond verrijkt en niet verarmt
Mulchen met vers materiaal zorgt ervoor dat de planten stikstoftekorten krijgen

Een misvatting die veel mensen hebben en die hen afschrikt om te mulchen in de groentetuin. Nochtans is dit totaal niet waar maar wordt het effect van mulchen verward met het onderwerken van vers plantenmateriaal.

Indien je vers of onvoldoende verteerd organisch materiaal in grote hoeveelheden onderwerkt, dan kan je problemen krijgen. De omzetting van dit materiaal naar compost gaat verder onder de grond en de aanwezige stikstof (noodzakelijk voor de groei van planten) wordt gebruikt door de bodemorganismen om de materialen te verteren.

Gevolg: slechte plantengroei. Maar in een Natuurlijke Moestuin is de situatie enigszins anders.

Mulch ligt óp de grond

Mulch ligt bovenop de grond en de vertering gaat helemaal anders dan onder de grond.

De vertering gaat veel trager en vindt enkel plaats in de zone tussen de grond en de mulch. Dikwijls duurt het redelijk lang vooraleer je effecten van vertering ziet langs de bovenkant, zeker bij een mulchlaag van schors.

Het is een tweede voordeel van mulch – naast de bedekking tegen onkruid – omdat juist onder de laag mulch het bodemleven enorm wordt gestimuleerd. De micro-organismen nemen de nodige voedingsstoffen op uit de laag mulch en beginnen het composteringsproces.

[Read more…]

Een belangrijk voordeel van een Natuurlijke Moestuin: tijdbesparing

Een belangrijk voordeel van een Natuurlijke Moestuin: tijdsbesparing!

Veel mensen beginnen aan een moestuin als ontspanning, een manier om hun gedachten te verzetten van een drukke werkweek. Zolang het werk in een tuin doenbaar en onder controle blijft, is tuinieren ook ontspannend.

Wanneer het werk de overhand neemt en er echt heel veel tijd in de moestuin kruipt, haken veel mensen af of verdwijnt het plezier van het tuinieren en wordt het een vervelende opdracht.

Voordeel van Natuurlijke Moestuin

Laten we eerlijk zijn, niemand trekt graag onkruid uit. Het mag nog zo ontspannend zijn, na de derde keer een hele dag wieden in evenveel weken vraag je je toch af waar je eigenlijk mee bezig bent.

Het is ook niet dat je veel te veel tijd hebt. Je kinderen vragen ook aandacht, zijn ziek of maken onderling ruzie waardoor je niet kunt verder werken. Op het werk loop alles in de soep waardoor je overuren moet doen en uw vrouw/man is ziek zodat je zelf moet gaan winkelen, kuisen, strijken, wassen, koken, ….

Het kan soms teveel worden zodat je niet de tijd en fut hebt om de nodige tijd in de tuin door te brengen waardoor deze verwildert en het werk zich verder opstapelt.

Een groot voordeel van een natuurlijke moestuin is dat u werkt met de natuur zodat zij een deel van het werk overneemt.

Het constante gevecht tegen onkruid, tegen plagen en ziekten en het bijmesten met meststoffen verdwijnt indien u uw tuin op de juiste manier opzet en onderhoudt.

Door gebruik te maken van constante bodembedekking wordt de onkruiddruk enorm verminderd wat al een immense tijdsbesparing is ten opzichte van een gewone moestuin.

Door gebruik te maken van compost verrijkt u de grond waardoor u geen extra meststoffen moet toevoegen. Door de grote hoeveelheid organisch materiaal (compost) en de constante bodembedekking stimuleert u uw bodemleven.

Dit bodemleven zorgt dat slechte bacteriën en schimmels onder controle blijven en er (bijna) geen ziekten en plagen voorkomen in uw moestuin.

De compost geeft geleidelijk voedingsstoffen af aan de planten zodat deze gelijkmatiger groeien en sterker zijn.

Doordat u niet meer op uw grond loopt maar met paden en bedden werkt, moet u ook niet meer elk voorjaar naar buiten met de spitvork. De bodemorganismen bewerken de grond veel beter dan u en u blijft een bezoek aan de osteopaat bespaard (dubbel zoveel tijd uitgespaard ;-)).

Eens uw natuurlijke moestuin op de sporen staat, bespaart u enorm veel tijd en vraagt u zich af waarom het vroeger zoveel moeite kostte om dezelfde oppervlakte te onderhouden.

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!

Hoe beschermt compost uw planten tegen plagen ?

Compost heeft natuurlijk geen rechtstreekse functie als bestrijdingsmiddel, maar de indirecte invloeden van compost op de ziektedruk in een moestuin zijn enorm.

De werking van compost – en dan specifiek van humus – is nog niet volledig bekend, maar er is zeker al geweten dat het bodemleven explodeert en enorm toeneemt wanneer een grond rijk is aan organisch materiaal en compost.

Het bodemleven is een heel ingewikkelde samenleving van verschillende organismen zoals bacteriën, nematoden, schimmels, regenwormen, springstaarten, ….

Het aanrijken van de grond met compost stimuleert dus de ontwikkeling van bacteriën en schimmels, zowel de goede als de slechte, iets wat u misschien niet graag hoort. Slechte bacteriën en schimmels zijn immers verantwoordelijk voor vele ziekten in de tuin.

Maar ook de ontwikkeling van bacteriofagen wordt gestimuleerd. Samen met een zeer divers bodemleven zorgen deze bacteriofagen dat slechte bacteriën onderdrukt worden en bijna niet voorkomen.

Dit is uit vroegere studies al duidelijk naar voren gekomen.

En niet enkel de bacteriofagen vallen de slechte bacteriën aan, er zijn ook verschillende soorten ‘nuttige’ bacteriën die antibiotica produceren en zo schimmels en bacteriën bestrijden.

Bestrijding op nog andere manieren

Er is niet enkel een bestrijding door lokale gevechten of chemische oorlogvoering, maar ook simpelweg door verdringing.

[Read more…]

Onkruiden als basis voor de bodemopbouw

Ik vind het steeds weer verrassend om te ontdekken hoe veerkrachtig en vastberaden Moeder Natuur elke keer opnieuw weer is.

Enkele dagen geleden wou ik een stukje tuin opkuisen dat gediend heeft als (stort)plaats voor steenpuin, cement-overschot, …

De laatste keer dat er nog iets gestort was, moet ergens op het einde van de winter zijn geweest maar de plaats was nu al helemaal overwoekerd met onkruid.

U staat er, net zoals veel mensen, niet bij stil maar dit is een uitgekiende en over miljoenen jaren geperfectioneerde manier van de natuur om haar eigendommen terug te eisen. De onkruiden die er groeien hebben een bepaalde functie, net zoals de volgorde waarin ze voorkomen.

De natuur werkt heel ordelijk en gepland, alleen plant zij op langere termijn dan de huidige mens.

Welk systeem en orde?

Allereerst komen de pioniers(on)kruiden. Dit zijn onkruiden die in zeer erbarmelijke omstandigheden kunnen groeien. Ze bloeien, groeien, zaaien en sterven snel. Ze doen eigenlijk de voorbereidende werken voor de planten die nog gaan volgen.

Tijdens hun korte leven maken ze bladeren, stengels en wortels aan. De voedingsstoffen hiervoor worden uit de lucht en uit de grond gehaald.

[Read more…]

Waarom is een goede bodem belangrijk?

Civilised man has marched across the face of the earth and left a desert in his footprints
Topsoil and civilization, Dale & Carter

De kwaliteit van de bodem is bepalend voor het leven in en op de bodem. Wat mij altijd verbaasd is hoe weinig belang iedereen hecht aan de bodem.

Er wordt niet dikwijls stilgestaan bij het zeer ingewikkelde ecosysteem dat de bodem wel is, hoeveel leven erin zit en hoe levensbelangrijk een goede bodem wel niet is voor de mens.

Niet alleen door mensen die intensief bezig zijn met tuin- en landbouw maar ook door bijvoorbeeld historici. Zo is er veel geschreven over de evolutie van beschavingen, het opkomen van verschillende naties, die na enkele generaties weer wegzinken of volledig verdwijnen.

Vele oorlogen zijn er gevochten met als inzet vruchtbare landbouwgebieden (zoals nu dikwijls de inzet olie is). Wat in deze historische boeken niet wordt verteld is de reden voor deze oorlogen.

Intensieve landbouw verwoest de bodem

Een beschaving groeide en werd dominant wanneer ze door intensieve landbouw overschotten produceerden waardoor ze zich konden bezighouden met andere dingen dan overleven. Maar altijd kwam er een punt waarop de eigen landbouwgronden uitgeput waren door slechte landbouwmethoden. De enige oplossing was een agressieve expansie d.m.v. van oorlogen.

[Read more…]