Zaadbommen, Guerilla Tuinieren met Bloemen

Een leuke extra bij de boeken die ik als kerstcadeau heb gekregen was het boek: Zaadbommen, Guerilla tuinieren met Bloemen. Het is een uit het Engels vertaald boekje en is een 130 blz dik.

Als u niet goed weet wat zaadbommen zijn, kunt u hier meer leren: Zaadbommen op Groenland.Vorig jaar in de lente heeft deze vorm van guerilla-gardening in België wel wat aandacht gekregen, maar nog niet op de schaal zoals het bv. in Engeland en Amerika gebeurt. Maar misschien dat dit boek daar enige verandering in kan brengen. [Read more…]

The Ages of Gaia

Iedereen heeft al wel van de term GAIA gehoord, en dan niet in verband met Michel Vandenbosch en dierenrechten. Wel in verband met de theorie dat onze planeet een levend wezen is.

Deze theorie werd voor het eerst verspreid in de jaren ’60 en ’70. Volgens de GAIA-theorie kan je onze planeet zien als een complex systeem waarin levende en niet-levende delen interageren en zo altijd streven naar een evenwicht. Volgens de schrijver, James Lovelock, kan je de aarde dan bekijken als 1 groot organisme. [Read more…]

The Emerald Planet

Op dit boek ben ik toevallig gestoten toen ik aan het rondkijken was naar een boek over de Gaia theorie van James Lovelock (hierover meer bij de volgende boekbespreking).

Het boek werd aangeprezen als zijnde een boek dat de geschiedenis van de aarde in een totaal nieuw perspectief zet. In de visie van de auteur David Beerling zijn het niet de gebeurtenissen op aarde die de evolutie van de planten dirigeren (zoals tot nu tot wordt gedacht). Het zijn daarentegen juist de evolutie en de veranderingen in de plantenwereld die de geschiedenis van onze planeet hebben bepaald!

Omdat ik altijd al geïnteresseerd ben geweest in de – dichte en verre – geschiedenis van onze aarde, heb ik het boek meegenomen. Ik moet zeggen: ik vond het [Read more…]

How Bad Are Bananas?

Momenteel is de klimaatopwarming een ‘hot item’ met constant nieuwsberichten over een donkere toekomst met meer natuurrampen, minder eten, weinig drinkbaar water en ga zo nog maar even verder.

De oorzaak hiervan zijn de broeikasgassen waarvan CO2 de bekendste is. De CO2-uitstoot moet naar beneden en er wordt constant gegoocheld met ingewikkelde termen zoals emissierechten, kyoto-akkoord, carbon-sink, …

Ik vroeg mij af welke invloed je als gewone consument kunt hebben op de uitstoot van deze broeikasgassen. Iedereen weet al dat vliegen en auto rijden slecht zijn maar hoe slecht? En wat is het effect van bellen, koffie drinken of teevee kijken om maar iets te noemen? Hier informatie over vinden is niet gemakkelijk. [Read more…]

The Formation of Vegetable Mould Through the Action of Worms

In de Natuurlijke Moestuin is de bodem en het bodemleven heel belangrijk, dat heb ik al verschillende malen geschreven. En een van de belangrijkste en bekendste organismen in de bodem is de regenworm, ook wel de dierlijke ploeg genoemd.

Omdat ik erg geïnteresseerd ben in het functioneren van de bodem en het bodemleven, heb ik begin dit jaar het boek ‘Teaming with Microbes

‘ gelezen. Hierin worden heel uitgebreid en toch fascinerend de verschillende vormen van bodemleven beschreven, waaronder ook de regenwormen.

De uitleg over regenwormen was echter redelijk beperkt en deze diertjes worden als immens belangrijk omschreven in elk boek over permacultuur, biologisch en ecologisch tuinieren. Op mijn zoektocht naar een boek dat enkel over regenwormen gaat ben ik eigenlijk maar weinig boeken tegen gekomen. Sommigen hiervan werden in de commentaren dan ook nog eens vergeleken met het boek van Charles Darwin over regenwormen uit 1881: The Formation of Vegetable Mould Through the Action of Worms

De beslissing was dan ook snel genomen om eerst dit boek te lezen en daarna misschien nog een ander boek over regenwormen te zoeken.

The Formation of Vegetable Mould Through the Action of Worms

Het boek is gemakkelijk te kopen via internet, maar omdat het copyright op het boek is vervallen kunt u het ook heel gemakkelijk vinden in pdf, zowel de ingescande originele versie als de ingetypte ‘modernere’ versie.

Het boek begint met een uitgebreid gedeelte over de verschillende gewoontes van de regenworm: reactie op geluid, licht, aanraking, … Ook een hele uitleg over de manier waarop een regenworm een blad vastneemt en in de grond trekt. Door het bijhouden van enorm veel waarnemingen probeert Darwin statistisch te bewijzen dat een regenworm over enige intelligentie beschikt en het blad bewust op een bepaalde manier vastneemt (Dit is echter door later onderzoek weerlegd).

Soms wordt het langdradig maar er zijn toch veel interessante feiten over de levenswijze van de regenworm te lezen. Wees hierbij ook gewaarschuwd dat de boekversie van 2010 geen grafieken en tekeningen bevat, de ingescande originele versie wel! Deze tekeningen en grafieken zijn toch cruciaal en het stoort dat deze in de laatste uitgave niet zijn opgenomen.

Mijn AHA-moment

Vanaf hoofdstuk 3 vond ik het boek zeer interessant worden en werd de hoeveelheid aarde bestudeerd die wormen naar het oppervlak brengen. Tijdens het lezen hiervan had ik een soort AHA-moment.

Ik wist wel dat wormen enorme hoeveelheden grond aten tijdens het doorkruisen van de grond en mulchlaag. Deze grond wordt dan door de ingewanden van de wormen omgevormd tot mineraalrijke grond die onderling sterk gehecht is – belangrijk voor aggregaatvorming en de structuur van de bodem! Maar dat deze grond ook effectief allemaal naar boven aan het oppervlak werd gebracht, daar had ik eigenlijk nooit bij stilgestaan. En dat de hoeveelheden grond die regenwormen naar boven brengen zo immens is, had ik al helemaal niet verwacht.

Via verschillende langdurige waarnemingen berekent Darwin de hoeveelheid grond die een regenworm per jaar naar bovenhaalt en welke gevolgen dit heeft op stenen in het landschap en in latere hoofdstukken bekijkt hij ook de gevolgen voor ruïnes van de Romeinen.

Conclusie

Het is een redelijk kort boek (ongeveer 100 blz.) en is dus redelijk snel uitgelezen. De taal is Engels van 2 eeuwen geleden, wat het soms wat moeilijker maakt om te lezen. Toch wil ik het u uitdrukkelijk aanraden indien u iets meer wilt weten over regenwormen. Niet alleen de regenworm wordt uitgebreid bestudeerd en beschreven, maar ook het stuk over het naar boven brengen van grond, het begraven van stenen en de invloed die regenwormen hebben gehad op het vormen van onze bodems door de eeuwen heen is heel interessant.

Wel raad ik u aan om de online versie te lezen en niet het boek.

Online versie: The Formation of Vegetable Mould Throuhg the Action of Worms (Het laden duurt even en u moet een beetje geduld hebben voordat de laatste pagina is geladen)

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!

Topsoil and Civilization

Het belang van bodems, ik heb het hier al vaak verteld, wordt dikwijls onderschat of is simpelweg niet bekend. Voor een Natuurlijke Tuin is bodemzorg de absolute basis. Alles vertrekt immers met een bodem die rijk is aan organisch materiaal en zo een rijk bodemleven kan onderhouden.

Het boek ‘Topsoil and Civilization‘ (1955), overloopt de geschiedenis van de opkomst en neergang van grote oude civilisaties in Griekenland, Mesopotamië, de Nijldelta, West-Europa, … Niet alleen de geschiedenis op zich is interessant, vooral de link die gelegd wordt met de bodemzorg is fascinerend.

Verband bodem en leven

Het boek begint in de inleiding met het citaat: [Read more…]

The Rodale Book of Composting

Een basisprincipe van Natuurlijk Tuinieren is zorg voor de bodem. En met de huidige toestand van de bodems in het achterhoofd is het toevoegen van organisch materiaal – in de vorm van compost – de eerste én belangrijkste stap. Wanneer u dan ook nog al uw tuin- en keukenafval op deze manier kunt verwerken dan vormt composteren een belangrijk onderdeel van uw Natuurlijke Tuin.

Om hier meer over te leren heb ik verschillende boeken gelezen maar de meeste boeken behandelen composteren redelijk beperkt en gaan niet dieper in op de effecten op de bodem en planten en achterliggende redenen van composteren.

Een uitstekend boek dat ik eerst heb gelezen is 101 compostvragen door Ivo Pauwels. Het boek beantwoordt veel gestelde vragen over composteren, maar beperkt zich niet alleen tot composteren in de praktijk. Het gaat veel breder en beantwoordt vragen over bodemorganismen, kringlooptuinieren, … [Read more…]

Charlie Ryrie: Onkruid Natuurlijk Bestrijden

Het boek is eigenlijk opgedeeld in 2: het eerste deel bekijkt de positieve eigenschappen en de voordelen van onkruid. In het tweede deel worden de mogelijke natuurlijke bestrijdingsmanieren bekeken.

Deel 1

De allereerste vraag die in het boek gesteld wordt is: Waarom moet ik eigenlijk iets over onkruid weten?

Voor een tuinier staat onkruid gelijk aan werk en last. Maar dit hoeft helemaal niet zo te zijn. Onkruid heeft ook verschillende nuttige functies en deze worden uitgelegd in het boek.

Enkele functies die worden besproken zijn:

onkruid als indicatorplant
vergroten van vruchtbaarheid
preventie van erosie
materiaal voor de composthoop [Read more…]

Ruth Stout: Tuinieren zonder spitten

Ik lees heel graag en veel boeken over tuinieren, maar niet alleen de ‘gewone’ boeken over tuinieren. Ook van boeken, die al vele jaren oud zijn maar toch een schat aan wijsheid bevatten, kan ik best genieten.

Mijn lijstje met gelezen boeken is al aardig lang, maar mijn lijst met te lezen boeken blijft ook maar groeien!

Omdat verschillende van die oudere boeken over tuinieren moeilijk te verkrijgen zijn of enkel in het Engels zijn verschenen, wil ik hier regelmatig een – voor mij – interessant boek bespreken.

Hierdoor kunt u zelf bepalen of het voor u de moeite loont om dit boek op te snorren en ook zelf te lezen.

Het allereerste boek dat ik wil bespreken is een klassieker en een heel bekend boek: Gardening Without Work, Ruth Stout.

Tuinieren zonder spitten

Ik heb dit boek van mijn moeder in bruikleen gekregen omdat ik geïnteresseerd was in een andere manier van tuinieren, een manier van tuinieren die niet zoveel werk en tijd vraagt.

Het boek beschrijft op een vlotte manier de ervaringen van Ruth Stout met het gebruik van mulch in de tuin. Het heeft mij, en vele anderen, overtuigd van de mogelijkheden die constant mulchen en nooit spitten bieden aan een tuinder.

Het was voor mij een oogopener en het gaf mij richting op mijn zoektocht naar een andere manier van tuinieren.

Het boek

Het boek is van Engelstalige oorsprong en verscheen voor het eerst in 1961. De Nederlandstalige vertaling is in 1974 uitgekomen en ondertussen zijn er al verschillende drukken bijgekomen.

Het boek is niet geschreven door een professionele schrijfster, wat duidelijk merkbaar is wanneer je begint te lezen. Dit stoort echter niet, het is geschreven op een vlot leesbare manier. Je hoort onder het lezen Ruth (de schrijfster) eigenlijk haar verhaal, vol met anecdotes, vertellen.

Dat Ruth heel veel ervaring heeft met tuinieren en met haar methode van mulchen wordt direct duidelijk. Ze beschikt over enorm veel kennis over het telen van groenten, veel kennis die u niet meer gaat vinden in de huidige moestuinboeken.

Een nadeel voor degene die het als naslagwerk wilt gebruiken is dat er geen duidelijke structuur in het boek zit. Alles staat door elkaar, informatie opzoeken over één onderwerp is niet bepaald gemakkelijk.

Achteraan staat er wel een uitgebreide inhoudstafel maar het blijft toch redelijk omslachtig. Maar het is dan ook niet geschreven als naslagwerk, eerder als een conversatie tussen de schrijfster en de lezer.

In het boek wordt heel snel de mulch-methode uitgelegd waarna verder wordt verteld over het kweken van asperges, mais, aardappelen, … Ondertussen worden er doorheen het boek waardevolle tips gegeven over combinatieteelt, het beschermen van planten tegen vorst, het zaaien van sla op de juiste plaats, …

In het eerste deel gaat het boek hoofdzakelijk over het kweken van groenten, naar het einde toe verbreedt het onderwerp en geeft Ruth Stout ook haar kijk op het tuinieren in de bredere zin, namelijk over het gebruik van bestrijdingsmiddelen en kunstmeststoffen in de tuin.

In die periode (jaren ’60) waren de bestrijdingsmiddelen en kunstmeststoffen in volle opmars en het beste wat de tuin overkomen was.

Ruth Stout gaat lijnrecht in tegen de manier van tuinieren in de jaren ’50 en ’60 en ze is eigenlijk de uitvinster van het jaarrond mulchen. Haar visie op tuinieren is revolutionair voor die periode.

De rode draad doorheen het boek blijft echter mulchen, mulchen, mulchen. Ze spit niet, mulcht enkel en zaait en oogst. Daarom wordt haar methode van tuinieren ook wel ‘No-Dig Gardening’ (Tuinieren zonder spitten) genoemd.

Conclusie

Indien u ook maar overweegt om op een meer natuurlijke manier groenten te kweken in uw eigen moestuin, moet dit één van de eerste boeken zijn die u leest.

Het is vlot leesbaar, grappig en bevat een schat aan nuttige informatie, zelfs al is het meer dan 50 jaar geleden geschreven. Ik heb het boek ondertussen al verschillende keren gelezen, ik blijf er altijd nieuwe tips en inzichten uithalen!

PS: Dit boek is momenteel zeer moeilijk te vinden in de boekhandel. Een Engelstalige versie is echter wel gemakkelijk te kopen, meer informatie hierover vindt u hier: Gardening Without Work, Ruth Stout.

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!

Het is een moeilijke zoektocht!

Heel veel mensen waarmee ik praat zijn op zoek naar informatie over natuurlijk tuinieren, naar ‘anders’ tuinieren. Ze willen eigen groenten kweken en zelf fruit kunnen plukken in de tuin.

Het is echter niet vanzelfsprekend om dit te doen op de klassieke manier.

Waarom?

Omdat wanneer u op de traditionele manier tuiniert, u problemen krijgt met onkruid, ziektes, schimmels en plaaginsecten. Ook geraakt uw grond uitgeput en verdwijnt stilletjes alle bodemleven uit de bodem door de verslechterende leefomstandigheden.

De gangbare manier om deze problemen op te lossen is het gebruik van (chemische) meststoffen, bestrijdingsmiddelen en onkruid trekken. Allemaal oplossingen die zorgen dat u in een vicieuze cirkel terecht komt en steeds meer gaat leunen op deze pseudo-oplossingen.

Yggdrasil

Mijn ouders hebben het project ‘Yggdrasil‘ vele jaren geleden opgestart. In de loop van de jaren hebben zij geprobeerd (met succes!) om natuurlijk tuinieren praktisch toe te passen. Dankzij cursussen en workshops worden de verschillende aspecten van natuurlijk tuinieren uitgelegd en in de praktijk toegepast.

Natuurlijk is een workshop niet voldoende en is dit pas het begin van uw eigen zoektocht naar uw ideale natuurlijke moestuin.

Maar u heeft het misschien al gemerkt, er is niet echt een overvloed aan informatie te vinden over natuurlijk tuinieren. Zeker in de Nederlandse literatuur is er weinig te vinden, in Engelstalige boeken is er wel meer informatie te vinden.

In deze boeken moet u dan weer goed opletten omdat wij in een gematigd klimaat leven terwijl veel kennis over natuurlijk tuinieren uit warmere streken zoals Australië komt. Hun plantensoorten en problemen zijn dikwijls niet dezelfde als de onze.

Ik heb ondertussen al verschillende interessante boeken gelezen en heb nog veel boeken op mijn ‘te lezen’ lijstje staan.

Vanaf nu ga ik regelmatig een recensie schrijven, korte samenvatting geven of enkele passages bespreken uit boeken die ik gelezen heb. Hierdoor kunt u zich misschien laten inspireren en zelf één of meerdere boeken lezen over natuurlijk tuinieren.

Want er is wel degelijk veel informatie te vinden over natuurlijk tuinieren, maar deze is niet altijd gemakkelijk te vinden. Veel oude boeken, van de periode tussen 1930 tot 1950 bevatten schatten aan blijkbaar vergeten kennis die soms heel nuttig is.

Hebt u zelf suggesties over interessante boeken, aarzel dan niet en zet je lijst(je) hieronder in de commentaar!

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!