In het kader van het Marshall Plan na de tweede Wereldoorlog, heeft de VS Japan geholpen met de wederopbouw van onder andere zijn economie. Een belangrijk onderdeel hiervan was de training ‘TWI Job Methods’. In deze training leerden bedrijven dat kleine verbeteringen, liefst degene die dezelfde dag nog konden worden uitgevoerd, veel belangrijker zijn en een veel grotere impact hebben dan grote, ingrijpende omvormingen.

‘Kaizen’ betekent in het Japans ‘change for better’ en werd de term voor deze praktijk. Ondertussen betekent het woord in het Engels meer dan enkel ‘verbetering’, maar dekt het de volledige lading: een systeem waarbij iedereen die aan een product meewerkt ingrijpt indien hij/zij een ruimte ziet voor verbetering van het proces. Hoe klein ook, elke verbetering telt en levert door het opbouwende effect van vele kleine aanpassingen verrassende resultaten.

Gewoontes

Momenteel ben ik het boek ‘Atomic Habits‘ aan het lezen, waarin de schrijver duidelijk uitlegt hoeveel invloed kleine aanpassingen, kleine verbeteringen kunnen hebben.

Wanneer je niet tevreden bent met iets in je leven, is het veel eenvoudiger om met kleine aanpassingen en veranderingen een nieuw eindresultaat te bereiken. Probeer je dit door ingrijpende veranderingen te bereiken, dan is de kans op slagen zeer klein. Denk maar aan het voornemen om te gaan sporten, gewicht te verliezen, meer tijd te steken in je relatie … waarbij je alles drastisch omgooit om na enkele weken te merken dat je terug gevallen bent in je oude gewoontes.

Het is veel eenvoudiger om kleine dingen aan te passen en zo geleidelijk te veranderen dan dit in één ruk te doen: evolutie is eenvoudiger dan revolutie.

Systemen

Een belangrijk onderdeel van alles in ons leven zijn systemen. Onze hersenen willen zo weinig mogelijk tijd steken in zaken die herhaaldelijk gebeuren. Je hersenen zoeken constant naar terugkerende patronen die ze dan kunnen automatiseren en naar het onderbewustzijn kunnen verhuizen. Hierdoor komt er weer denkruimte vrij voor nieuwe dingen. Dit is de manier waarop wij mensen steeds meer leren en kunnen. Zodra iets herhaaldelijk gebeurt ontwikkelen we een systeem, wordt het een gewoonte en kunnen we het zonder denken uitvoeren. Het is tevens een manier om veel tijd te besparen.

In je tuin

Bovenstaande ideeën hebben ook hun toepassing in jouw tuin. Ben je gewoon om gangbaar of biologisch te tuinieren, of wil je starten met tuinieren? Gooi dan niet heel je systeem om, maar begin met geleidelijke aanpassingen.

• Stop met spitten en leg vaste bedden en paden aan.
• Begin met een stuk van je tuin te mulchen.
• Begin met het aanleggen van randen.
• Pas het systeem van schijnbare chaos toe.
• Werk met wandelende kruiden.
• Stop met bemesten en bestrijden.
• …

Er zijn veel dingen die je kan doen om natuurlijk te tuinieren, maar doe ze zeker niet allemaal tegelijk. En doe je ze wel allemaal tegelijk, doe het dan op kleine schaal en weet dat het enkele jaren duurt voor er een nieuw evenwicht is en alles naar behoren loopt.

Door elk jaar slechts enkele extra elementen toe te voegen: mulchen, een poel(tje), een extra rand, een insectenhotel, stoppen met bestrijden … krijg je na enkele jaren een totaal andere tuin, een totaal andere manier van werken. Door de aanpassingen geleidelijk te doen, blijf je de controle houden, weet je wat er gebeurt en kan je snel bijsturen.

Je ontwikkelt nieuwe gewoontes, gewoontes die ervoor zorgen dat natuurlijk tuinieren geen moeilijke opgave is, maar iets dat natuurlijk komt, dat een onderdeel is van jezelf.

Systemen in je tuin

Als ik hierover praat, dan krijg ik soms de reactie dat een tuin geen bedrijf is, dat er geen behoefte is aan systemen en gewoontes. Je wilt gewoon genieten van je tuin, genieten van het leven erin en de rust en het plezier dat het je brengt.

En dat begrijp ik heel goed, en dat is ook perfect mogelijk. Maar besef dat je sowieso op gewoontes terugvalt, dat je sowieso systemen gaat ontwikkelen waarop je terugvalt om te tuinieren. En het is in mijn ogen beter om bewust systemen en gewoontes te ontwikkelen die je helpen en je juist meer tijd geven om te genieten. Want wat je onbewust creëert kan evengoed een systeem of gewoonte zijn die je veel tijd kost en frustratie bezorgt.

Denk bv aan ons systeem van combineren. Je kan gerust zonder dit systeem combineren, maar wat je dan juist zaait, waar je kan oogsten en of alles goed gaat groeien is dan de vraag. Combineer je volgens het systeem, dan kan je zeker zijn dat alles goed verloopt.

Zo is het ook belangrijk om regelmatig door je tuin te lopen om te observeren. Iedereen heeft een druk leven, iedereen heeft tijd te kort. Maak je hier geen gewoonte van, maak je hier geen systeem voor, dan komt het er hoogstwaarschijnlijk niet van. Maak er daarom bv. een gewoonte van om elke zondagvoormiddag een halfuurtje door je tuin te wandelen en goed te observeren.

Bij mulchen sukkelden wij ook altijd: soms mulchten we, soms niet of soms te laat. Sinds we een systeem hebben hiervoor, loopt dit veel beter. Je moet niet meer telkens uitzoeken wanneer je met welk mulchmateriaal waar gaat werken: je weet het gewoon. Nu weten we wanneer we beginnen mulchen in het najaar en met welk materiaal.

Zo weten we ook dat we de komende weken nog niet gaan mulchen, maar hier half juni mee beginnen. In deze periode met smeerwortel en ander randmateriaal dat kan dienen als mulch.

Structuur helpt juist

Systemen en gewoontes gebruiken in je tuin klinkt misschien heel onnatuurlijk, maar dat is het niet! Onze hersenen proberen op alle manieren om je leven eenvoudiger te maken en ontwikkelen hiervoor juist systemen en gewoontes.

Je kan hier een grote invloed op uitoefenen door hier bewust mee om te gaan en deze systemen bewust te ontwikkelen. Hierdoor kan je veel tijd winnen in je tuin. Tijd die je dan kan gebruiken voor iets anders zoals genieten.

Het geheel van deze gewoontes en systemen geeft je een manier van tuinieren, uniek aan jezelf en jouw karakter. Je creëert zo een structuur die je helpt bij het tuinieren. Samen met goed observeren en het constant aanbrengen van kleine verbeteringen (Kaizen) krijg je de tuin van je dromen. Maar het vraagt enkele jaren tijd. Het is iets wat je geleidelijk bereikt en wat je de tijd moet geven om te ontwikkelen.