Het is een heel natte winter geweest, maar ondertussen hebben we een droge periode achter de rug en schijnt de zon. De temperaturen zijn nog niet optimaal maar het is toch al heel aangenaam weer om in de tuin te werken. En ik zie overal vragen verschijnen over het bewerken van de bodem, over het al dan niet spitten, over het gebruik van de woelvork of een drietand, over schoffelen, …

Ik zeg zelf ook altijd dat je niet moet spitten, omdat dit veel schadelijke gevolgen heeft voor uw bodemleven, en bij uitbreiding uw bodemstructuur, beschikbare voedingsstoffen, … Voor het opstarten mag je best een uitzondering maken en een heel compacte bodem frezen of omspitten zodat je goed kan starten.

Maar de voorwaarde is dan wel dat je daarna goed afdekt met mulch, permanente bedden gebruikt en nooit nog je grond bewerkt!

Niet spitten of is het meer dan dat?

Ik zeg wel altijd niet spitten, maar ik bedoel eigenlijk dat je geen enkele grondbewerking moet toepassen. Behalve de onvermijdelijke keren dat je aardappelen of andere knollen en wortels oogst.

Ook het gebruik van een woelvork, het gebruik van een drietand en zelfs schoffelen werkt al storend in op het bodemleven. Ik ga er trouwens al vanuit dat je met permanente bedden werkt, anders kan je nooit op een natuurlijke manier tuinieren.

Omdat je in een natuurlijke tuin veel mulch gebruikt, kan de schoffel ook al mooi aan de haak blijven hangen, deze is door het gebrek aan onkruid en blote aarde compleet overbodig geworden.

Blijft er de drietand en de woelvork (= grelinette) over. De drietand wordt niet zoveel gebruikt en dient vooral om de bovenste centimeters van de grond los te maken. Wederom is dit compleet overbodig als je veel mulch gebruikt, en is het zelfs onmogelijk om te gebruiken :-).

De woelvork (je kan hetzelfde effect op je bodem ook bereiken met een spitvork) zorgt ervoor dat de bodem wat extra lucht krijgt en wat losser wordt, zonder dat de bodem gekeerd wordt. Dus ook zonder dat er een grote aanslag wordt gepleegd op het bodemleven. Maar hier gaat iedereen toch wel heel kort door de bocht.

Wanneer er over het bodemleven gepraat wordt, dan bestaat dit blijkbaar enkel uit bacteriën, ééncelligen en kleine beestjes. Maar schimmels worden altijd vergeten, en zij ondervinden heel veel schade van een woelvork. Ook al wordt de bodem niet omgekeerd!

Schimmels zijn breekbaar

Een goede, gezonde bodem zit bomvol met schimmels, maar dan wel de goede soorten. Hoe meer goede schimmels, hoe kleiner de kans dat er slechte schimmels zich gaan vestigen. Hoe rijker je bodem aan organisch materiaal, liefst wat houtig en onverteerd, hoe meer schimmels je krijgt.

Schimmels vervullen heel veel functies in je bodem en zijn extreem belangrijk. Vergeet maar alles wat oude tuinders zeggen over schimmels en hun negatieve effecten op je groenten, dat klopt niet. Schimmels helpen je op vele manieren in je tuin, en het verschil tussen een bodem met of zonder schimmels is enorm!

Enkele functies van schimmels:

• verbeteren van de bodemstructuur
• verspreiden van voedingsstoffen doorheen de bodem met hun schimmeldraden
• samenwerking met planten om de juiste voedingsstoffen aan te leveren
• voedsel voor allerlei organismen
• …

Als je bv. een plant hebt die stikstof vastlegt in de bodem zoals een erwt, boon, els of  Eleagnus-soort, dan wordt die stikstof verspreid door de bodem. Deze stikstof blijft niet ter plaatse rond die struik of plant, maar het netwerk van schimmeldraden zorgt ervoor dat er van plekken met een grote concentratie stikstof getransporteerd wordt naar plekken waar er een tekort is.

Zo maakt het dus ook niet veel uit waar u plast in uw tuin, als je een goede bodem hebt, dan zorgt het ondergronds netwerk van schimmeldraden wel dat alles geraakt waar het nodig is.

Dit netwerk is heel broos

De oppervlakte van zo’n netwerk schimmeldraden kan heel groot zijn, tot soms enkele vierkante kilometers. Maar deze schimmeldraden zijn heel broos en fragiel, zelfs simpelweg betreding van de bodem laat al een serieuze schade na. Je voetstappen laten de grond wat zakken waardoor dit netwerk op vele plaatsen wordt onderbroken.

Als je een heel stuk met een woelvork bewerkt, ga je dit belangrijke netwerk volledig stuk maken. Alle voordelige functies naar bodemstructuur, opname en verspreiden van voedingsstoffen, onderdrukken van kwaadaardige schimmels, … Allemaal verloren.

Daarom (en om nog vele andere redenen 🙂 ) pleit ik er dus constant voor om de bodem zo weinig mogelijk te verstoren. Niet met een spitvork, niet met een frees, niet met een woelvork en zelfs niet met een hak!

Uw bodem is het begin van het succes van uw natuurlijke moestuin. Behandel hem dan ook met het nodige respect!

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!