Voor plezier en eenvoud in de natuurlijke moestuin
[mashshare]
De Online Reeks lezingen is al enkele weken onderweg en deze week ging het over onze manier van combineren. Redelijk uniek, maar zoals ik steeds vaker merk wel de juiste manier wanneer je natuurlijk wilt werken.
Door deze Schijnbare Chaos te gebruiken, krijg je ineens vele voordelen naar plaagbestrijding, efficiëntie, ziektewering, verbetering van de bodem, aantrekken van het juiste bodemleven en zo veel meer.
[mashshare]
De Boterbloem is één van de bekendste onkruiden bij ons. Door haar vele, blinkende, botergele bloemen, trekt ze de aandacht. Bovendien is ze goed verspreid, vooral dan in weiden. Weiden bevinden zich meestal op vochtige plaatsen en dat is nu precies de plaats waar de boterbloem zich graag ophoudt. Ze heeft trouwens daaraan haar wetenschappelijke naam ontleend: ranunculus is het verkleinwoord van rana = kikker en een kikker doet ons onmiddellijk denken aan water.
De Boterbloem kleurt de tuin mooi geel vanaf mei, de Scherpe Boterbloem tot in de herfst, de Kruipende tot juli. Maar als ze zich eenmaal gevestigd heeft, verspreidt ze zich zeer snel. Vooral de Kruipende Boterbloem kan in een razend tempo een grote oppervlakte in beslag nemen. Ze breidt zich namelijk uit door bebladerde uitlopers die wortelen op knopen waar de bladeren ontstaan. Deze soort maakt niet zo heel veel zaad maar ze maakt heel veel uitlopers, tot 25 stuks. Zo kan ze in één enkel groeiseizoen een kolonie vormen van meer dan 3 m².
Ze heeft lange, stevige wortels die mij aan een dikke haardos doen denken. Ze komt voor op gestoorde bodems en ze is meestal moeilijk uit te trekken. De jonge uitlopers daarentegen zijn nog gemakkelijk te verwijderen als je erbij bent voor ze zich stevig ingeworteld hebben.
Bij bodembedekking met karton overleeft ze en na relatief korte tijd komt ze er doorheen. Op dat moment is ze meestal al heel wat gemakkelijker uit te trekken, desnoods met gebruik van een spitvork om de grond wat losser te maken. Als de bodem eenmaal wat losser is van structuur, verdwijnt ze. Ze is indicator van een slechte toestand van de grond en volgens sommigen ook van zure grond.
De Kruipende Boterbloem heeft gegroefde bloeistengels, waardoor ze bij regen rechtop blijft staan. Ze doet nl. aan zelfbestuiving met behulp van de regen. Bij een regenvlaag komen de druppels in het bloemkroontje terecht, ze vormen daar als het ware een vijvertje waarop het (waterafstotend) stuifmeel ronddobbert. Naarmate het water dan weer verdampt zakt het stuifmeel mee, tot het uiteindelijk op de stempel terecht komt en er bevruchting kan plaatsvinden.
Bij de Scherpe Boterbloem zijn de stengels niet gegroefd en de bloemhoofdjes hangen dan ook naar beneden bij regen. De Scherpe Boterbloem wordt nl. bestoven door insecten en het stuifmeel mag niet nat geregend worden.
Het kenmerk van de Kruipende Boterbloem is het driedelige blad met een steeltje aan het middelste blaadje. Kenmerk van de Scherpe Boterbloem is het samengesteld blad dat diep ingesneden is en zonder steeltjes.
Boterbloemen bevatten een scherp sap dat een ernstig branderig gevoel veroorzaakt in de mond, slokdarm, maag en darmen. Vervolgens ontstaan ook nog braakneigingen. Ook duizeligheid, hevige buikpijnen, bloederige diarree en ademhalingsstoornissen kunnen optreden. De sappen irriteren ook de intacte huid en kunnen roodheid tot blaarvorming veroorzaken.
De belangrijkste werkzame stof is ranunculine.
Boterbloemen maken dit wellicht aan als afweerstof tegen grote herbivoren. Zij zullen de boterbloemen dan ook laten staan. Dat kan je heel goed zien op de weiden waar ze om de boterbloemen heen grazen en ze enkel eten als er geen gras of ander voedsel meer is. Bij het drogen verliest het gif zijn werking en de boterbloemen zijn niet meer giftig als ze tussen het hooi zitten.
Alle delen van de plant zijn giftig maar de wortels herbergen het meeste gif.
Op boterbloemen worden weinig insecten aangetroffen. De Kruipende Boterbloem zou, blijkens onderzoek, ook niet gegeerd zijn door slakken, tegenover de Scherpe Boterbloem daarentegen staan ze minder afwijzend.
De Boterbloem lijkt zich ook niet enkel te verdedigen tegen vraat van insecten of grotere dieren maar ze zorgt er ook voor dat ze een ruim terrein alleen voor zichzelf kan vrijhouden. Haar wortels scheiden nl. een stof af die de groei van naburige planten remt.
Anderzijds worden de bloemen zelf door veel insecten bezocht. In tuinen en kleinschalige milieus is de Scherpe Boterbloem een drachtplant voor honingbijen, vlinders, hommels en heel wat soorten solitaire bijen. Ze halen er nectar en geel stuifmeel. Toch blijken o.a. ook de boterbloemen zich te wapenen tegen het overdadig weghalen van pollen. De plant heeft die immers bedoeld voor de bestuiving en niet voor voeding voor larven. Bijen die gewoon zijn aan een gevarieerd dieet hebben geen last van de giftigheid van de boterbloempollen. Als deze bijen echter vooral op boterbloemen gaan vliegen, sterft het broed.
Welke functie hebben boterbloemen in de natuur en in de tuin?
Het is me niet duidelijk, behalve dat het drachtplanten zijn voor een aantal soorten bijen, vlinders en hommels.
Ken je voordelen die de boterbloem heeft voor de tuin of de bodem? Laat het me weten, het zal me plezier doen.
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
[mashshare]
Wat enkele artikels geleden begon als een korte inleiding over patronen in de natuur en het gebruik hiervan in de moestuin is ondertussen uitgegroeid tot een reeks over patronen, spiralen, fractalen, vertakkingen en Fibonacci. Misschien dat je best voor je de onderstaande tekst leest, eerst de eerdere artikels in deze reeks leest: Natuurlijk Tuinieren Werkt met Natuurlijke Patronen en Vertakkingen Zijn Gemeengoed in de Natuur(lijke Moestuin)!.
[mashshare]
Vertakkingen zijn gemeengoed in de natuur, heel vaak zelfs in de vorm van fractalen. Er zijn heel uiteenlopende voorbeelden zoals wolken, de bliksem, neuronennetwerken, computerzoekprocedures, sneeuwvlokken, takken en wortels van bomen, complexe lengte van kustlijnen, de complexiteit van turbulenties.
[mashshare]
Een beetje theorie….
In ‘Permaculture. A Designer’s Manual’ van Bill Mollison staan als inleiding op hoofdstuk 4 over het begrijpen van patronen, de volgende citaten, hier vertaald uit het Engels:
‘De curve beschreven door de aarde als ze draait is een spiraal, evenals het patroon van haar beweging rond de zon … Het zonnesyteem, zelf onderdeel van een galactische spiraal, beschrijft ook een spiraal bij zijn beweging. Ook in geval van een cirkelbeweging is het totale pad een spiraal als je de tijdsdimensie toevoegt … Myriaden van dingen zijn voortdurend aan het bewegen in spiraalvorm … en wij leven in die spiraalbeweging.’
Hiroshi Nakamura, from Spirulina: Food for a Hungry World, USA)
[mashshare]
Bijna 6 jaar geleden heb ik de beslissing genomen om op mijn oude job te stoppen en in het project van mijn ouders te stappen. De belangrijkste reden waarom ik de overstap gemaakt heb, is omdat ik een job wou waarbij ik mensen kon helpen, waarbij ik een positieve bijdrage kon leveren, op welke manier dan ook.
Hoe ik het juist ging aanpakken om mijn kost te verdienen met dit project was nog helemaal niet duidelijk 🙂 . Maar het is altijd mijn bedoeling geweest om zoveel mogelijk mensen te bereiken en te overtuigen van onze manier van tuinieren. Waarmee ik absoluut niet wil zeggen dat onze manier dé manier van tuinieren is. Want doordat ik veel schrijf op mijn blog, een nieuwsbrief heb, cursussen geef en ondertussen ook een boek heb waarin ik onze manier van werken promoot, komt het voor sommigen blijkbaar nogal opdringerig over.
[mashshare]
Onze Kruidenverkoopdag komt met rasse schreden dichterbij, en door het vele werk zou ik bijna vergeten dat we dit jaar iets speciaals gingen doen. Ik had het er al over gehad in een vorig artikel, maar ben door de drukte vergeten te zeggen wat het is 🙂 .
De Kruidenverkoopdag is de laatste jaren een beetje uitgegroeid tot een soort van opendeurdag. Je kan langskomen en kruiden en groenten kopen, maar ook vragen stellen en de tuin bezichtigen. Nu is door onze manier van werken het hoe, wat en waarom in onze tuin niet altijd even duidelijk, daarom organiseren we ook thematische rondleidingen om de juiste uitleg te kunnen geven.
Maar ook bij de verkoop van onze kruiden merken we dat over veel kruiden niet geweten is wat ze doen en hoe je ze kan gebruiken in je tuin en keuken. Daarom hebben we een extraatje voorzien dit jaar op de Kruidenverkoopdag!
[mashshare]
Mulchen op zich is niet zo moeilijk: je bedekt de bodem met een laag organisch materiaal zodat onkruidzaden afgeschermd worden van licht en niet kiemen en ineens heb je ook je bodemleven gevoed en verbetert je bodemstructuur.
Maar er duiken toch direct wat vragen op eens je bezig bent. Daarom heb ik een tijd geleden enkele regels opgesteld waardoor mulchen eenvoudiger wordt: 4 regels om te mulchen. Maar zelfs als ervaren mulcher is het niet altijd evident om perfect te mulchen. Maar wat is perfect en is dat wel nodig?
[mashshare]
Groenlof is een niet zo goed bekende groente. Samen met de cichoreiwortel, bladcichorei, roodlof, radicchio en witloof stamt groenlof af van de wilde cichorei (C. intybus, var. sativum). Deze wilde cichorei groeit in bijna geheel Europa, Noord-Afrika en West-Azië in wegbermen en langs waterlopen.
Het is een vaste plant tot 2 meter hoog. Ze is te herkennen aan de grote, lichtblauwe tot paarsblauwe bloemen en aan het bittersmakende witte melksap. De bloemen openen zich ‘s morgens, enkel bij mooi weer en sluiten tegen de middag.
[mashshare]
In het najaar en de winter gaan er bij Yggdrasil altijd een hele reeks lezingen over diverse onderwerpen door: imkeren, composttoilet, eetbare wilde kruiden, permacultuur in de moestuin … kwamen onder andere aan bod.
Telkens lopen de lezingen goed vol, maar ook komt er vaak de vraag van mensen die ver weg wonen of op een vrijdagavond niet aanwezig kunnen zijn of de lezingen opgenomen worden. Of zelfs live gestreamed worden. Het opnemen heb ik zelf ooit geprobeerd, maar dat blijkt helemaal niet zo evident te zijn.
Maar het heeft mij wel aan het denken gezet!