De naam, look-zonder-look, vertelt ons dat deze plant naar look geurt maar geen look is. Het is een kruisbloemige en helemaal geen familie van de look. Nochtans als je een blaadje kneust, verspreidt zich een lookgeur.

Deze plant komt vooral voor in Europa en in het westen van Azië. In België is ze ruim verspreid in bossen, hakhout, in struikgewas, verwaarloosde parken en tuinen. Vandaar dat ze vaak het etiket ‘onkruid’ krijgt opgeplakt.

Standplaats en uitzicht

Look-zonder-look houdt van een vochtige bodem en halfschaduw, maar ze groeit ook soms in de zon. Een plek onder een boom of een struik geniet echter de voorkeur. Het is een tweejarige tot doorlevende kruidachtige plant die vroeg in de lente de kop opsteekt. In het eerste jaar verschijnen er bosjes bladeren op lange stengels. De bladeren zijn bijna niervormig, zij het iets ronder.

In de lente van het tweede jaar groeit een rechte, nauwelijks vertakte stengel die soms tot 1 meter hoog kan worden. De bladeren staan afwisselend langs de stengel. Ze zijn driehoekig met korte stelen en ze hebben gezaagde bladranden. Aan het eind van de stengel en de zijstengels verschijnen kleine trossen witte bloemen.

De plant bloeit van april tot juni. De vruchten zijn langwerpige, smalle peulen van vijf centimeter lang. De zaadjes zijn klein en rond. Look-zonder-look is heel productief en zaait zich weelderig uit. Look-zonder-look wordt niet aangevreten door dieren, wellicht afgeschrikt door de geur.

In de keuken

Look-zonder-look is een van de lentekruiden die een welkome aanvulling zijn in het seizoen dat er nog maar weinig vers groen is. Dat is het moment bij uitstek om de wilde kruiden op te zoeken. Wilde kruiden bevatten veel meer essentiële voedingsstoffen voor ons lichaam dan onze hedendaagse sterk geselecteerde groenten.

Het jonge blad en de stengeltoppen kunnen rauw in de sla of toegevoegd worden aan sausen. De smaak is een milde mosterdsmaak terwijl de geur duidelijk look is. Vandaar de Engelse naam garlic mustard. Ook de zaden zijn eetbaar. Hiervoor kan je ze best kneuzen of vermalen tot poeder. Naast veel vitamine C in het jonge blad bevat look-zonder-look ook ontsmettende stoffen.

Medicinaal

Look-zonder-look heeft meerdere medicinale eigenschappen. Het kruid werkt desinfecterend op de huid en op het spijsverteringskanaal waarop het ook een krampwerend effect heeft. Zo werd het vroeger gebruikt bij eczeem, astma en bronchitis en bij reuma en jicht. In de lente is het een goede hulp bij het voorkomen van voorjaarsmoeheid.

In de tuin

Look-zonder-look is vaak een spontane bewoner van de tuin, als je niet voortdurend met de hak of krabber actief bent. Onder struiken en in de schaduw van bomen is de geliefde plaats voor deze plant. Het is dan ook een goede plant voor een bosrandtuin of een voedselbos.

Daarnaast is look-zonder-look een belangrijke waardplant voor het oranjetipje, een vlinder met opvallende, oranje vlekken aan de uiteinden van de voorvleugels bij het mannetje. Het oranjetipje vliegt in april en mei. De eitjes worden afgezet in de jonge bloemknoppen. De rupsen voeden zich met de zaaddozen. Door hun gelijkenis met de zaaddozen waarvan ze leven, zijn ze heel moeilijk te vinden. Als kruisbloemige is look-zonder-look ook waardplant voor het klein geaderd witje, een vlinder die van vochtige terreinen houdt.

Belangrijk

Look-zonder-look is een van de vele kruiden die zich spontaan komt aanbieden in de tuin en voor onze gezondheid zorgt.