De zwarte rammenas of Raphanus sativus niger, van de familie van de kruisbloemigen, behoort tot de vergeten groenten.

Als we een oud handboek (1923) van groententeelt inkijken, dan zien we dat er naast de radijsjes nog veel meer groenten tot de soort Raphanus sativus behoren nl. de zomerradijzen en de winterradijzen of rammenassen.

Vele variëteiten

Bij de rammenassen vinden we er 6 variëteiten: van lang tot rond en van wit over violet en grijs tot zwart.

De best gekende winterradijs is de zwarte rammenas, lang of rond.

De ronde is vooral interessant op zware gronden omdat de lange rammenas gaat splitsen.

Radijzen zijn éénjarige planten, maar ramenassen zijn tweejarig. Over de herkomst is geen eensgezindheid: Zuid-Azië of het oostelijk gedeelte van de Middellandse Zee. De bladeren zijn langwerpig, ingesneden en ruw. Het blad van de rammenas is een stuk groter dan dat van de radijs. De stengels zijn vertakt en dragen witte of violetachtige bloemen. De hauwtjes zijn éénhokkig en bevatten roodachtige, ronde, onregelmatige zaden. Het zaad behoudt gedurende 5 jaar zijn kiemkracht.

De zwarte rammenas was in 2000 v. Chr. een belangrijke voedselbron in Egypte. Ook in het klassieke Griekenland was ze bekend, zo herinner ik me uit een Griekse komedie.

De zwarte rammenas zaait men ter plaatse in de loop van juli om te oogsten in oktober en november.

Welke grondsoort?

De rammenas houdt van grond waarin de wortel diep kan doordringen. Voor zware gronden is daarom de ronde rammenas beter geschikt. Rammenas wordt gezaaid na 20 juni en ten laatste tegen 20 juli. Vroeger zaaien geeft kans op doorschieten. De groei duurt ongeveer 3 maanden. Ofwel kan je ze op een 15-tal cm van elkaar zaaien ofwel moet je ze later op die afstand uitdunnen.

Rammenas kan tegen de kou maar als het begint te vriezen is het nodig de nog resterende exemplaren te oogsten en eventueel in te kuilen of in zand of compost te bewaren.

De wortel is zwart langs buiten maar het vlees is wit. De wortel schoonborstelen is voldoende, hij hoeft niet geschild te worden. Rammenas smaakt veel feller dan radijs. Hij wordt rauw gegeten: fijn geraspt geeft hij een pittig aroma aan rauwkost, nog meer als je de schil meeraspt. Bovendien geeft dat een mooi effect door de combinatie van het wittte vlees met de zwarte schil. Je kan hem ook rauw in stamppotten verwerken of als garnering toevoegen aan soepen.

Vele goede eigenschappen

Het is een vitamine C-rijke groente met een heilzame werking. De wortel wordt in kruidenboeken geprezen om talrijke eigenschappen: goede werking op lever en galblaas, urinedrijvend, eetlustopwekkend. Maar het best bekend is wel het gebruik bij hoest en zijn slijmafdrijvende werking.

Aangezien de rammenas een scherpe smaak heeft, gebruik je er best niet teveel van. Maurice Mességué, een bekende kruidendokter uit Zuid-Frankrijk, zegt dat rammenas ‘vuur en dynamiet’ tegelijk is en dat hij enkel bij matig gebruik heilzaam is.

Een gulden regel: overdrijf niet, het is niet omdat iets goed is, dat meer van hetzelfde beter is. Luister naar je lichaam, wat je moeilijk verteert, gebruik je minder of niet.

Deze tekst is eerder verschenen in ‘De Sapstroom’, een trimestrieel contactblad van Yggdrasil. Meer informatie vindt u hier: Een didactisch-ecologische ontmoetingsplaats.

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!