We zijn al een hele periode over mulchen bezig, en deze blog is de afsluiter hiervan. In de voorbije artikels zijn al verschillende vragen beantwoord, hieronder krijgen de vragen in de reacties een antwoord. Hopelijk kan je hiermee aan de slag, al zullen er ongetwijfeld tijdens het mulchen zelf nieuwe vragen opkomen. Alvast veel plezier bij het mulchen gewenst!

Hoe verhoudt mulchen zich ten opzichte van het aanbrengen van een laag compost? Eerst de compost en daarbovenop de mulch? Of telt de compost hier als mulch? Laten we de (warme) compost eerst wat liggen alvorens er de mulch op aan te brengen of is dat niet nodig?

Je kan compost perfect zien als mulchlaag. Maar het is niet de allerbeste mulchlaag, het is te vriendelijk naar inwaaiende onkruidzaden en zal daarom altijd een hogere onkruiddruk hebben. Heb je in het begin onvoldoende mulch, dan is het zeker goed om compost te gebruiken. Heb je echter voldoende materiaal , dan zou ik toch aanraden om op je compost ander materiaal te leggen.

Inderdaad bovenop je compost. Je moet zorgen dat je, net zoals in de natuur, het meest verteerde materiaal onderaan legt. Compost gaat onder blad, blad gaat onder stro en stro gaat onder houtsnippers.

Als je compost nog warm is wanneer je hem wilt open leggen, is dat geen probleem. Door hem open te spreiden, zal hij sneller afkoelen en een extra voordeel is dat je ook de tijd geeft aan de compost om water op te nemen. Droge compost kan een groot probleem vormen om in te zaaien en te planten. Droge compost neemt daarnaast niet snel water op en heeft voldoende tijd nodig en voldoende regen om helemaal nat te worden.

Moet je dus wachten met mulch aanbrengen bovenop warme compost? Het hangt ervan af in welk seizoen je bent. In het najaar zou ik er niet over twijfelen en kan je dadelijk je mulch erover leggen. De winter is lang genoeg en nat genoeg om beide problemen op te lossen. In het voorjaar is het een ander verhaal. Als je dan een mulchlaag legt bovenop je compost, kan het zijn dat de mulch in een periode van weinig neerslag het water opslorpt en te weinig overlaat voor de bodem. Je compost zal dan droog blijven, zaaien en planten gaat dan moeilijk lukken. In dit geval zou ik enkel compost gebruiken en pas mulchen eens de compost goed vochtig is.

Wanneer men bladval van een boom/een bosje gebruikt om moestuinbedden te mulchen, ontneem je de bomen in kwestie dan geen noodzakelijke winterdeken én voeding voor het bodemleven onder de bomen?

Het kan inderdaad niet de bedoeling zijn dat je in een bos of bosje blad gaat halen om bij jou de moestuin te bedekken. Het blad valt van de bomen om de bodem daaronder te beschermen en om voedsel te voorzien in de komende maanden. Langs de randen, bij hagen en bij een individuele boom in een tuin kan dit wel anders zijn. Het blad dat valt op een grasveld, op paden of op plekken waar je het anders ook zou wegdoen, kan je perfect oprapen en gebruiken om te mulchen.

Je kan je er ook voor kiezen om het blad op te pikken rond de bomen en struiken en dit te gebruiken op je bedden. En dan omgekeerd ergens houtsnippers verzamelen en dit gebruiken aan de voet van je bomen.

Moet de mulch niet verwijderd worden in februari of maart, zodat de bodem kan opwarmen?

Dat is voer voor discussie. Wij hebben ooit de test gedaan en twee stukken van onze tuin vergeleken: een stuk dat gemulcht was met een dikke laag stro, een ander stuk dat bijna vrij was van mulchmateriaal in het voorjaar. Het maakt inderdaad een verschil in het voorjaar. Het onbedekte stuk had een snellere start van zaaisel en planmateriaal: het verschil was ongeveer een twee of drie weken. Maar terwijl het seizoen vorderde, werd het verschil tussen de twee stukken kleiner en kleiner, de langere teelten vertonen in de zomer geen verschil meer.

Voor vroege teelten zal het zeker een verschil maken. Verwijderen zou ik niet doen, dat is veel werk. Maar je kan wel je mulchlaag in het najaar zo plannen dat deze in het voorjaar grotendeels weg zal zijn. Wij leggen in het najaar in de maand november een laag van ongeveer 6 a 7 cm dik. Deze laag bevat zowel blad als gras. Tegen het voorjaar, tegen april ongeveer, is deze laag grotendeels verteerd en komt de bodem vrij. We hebben een hele donkere bodem, dus deze warmt goed op.

Je bodem in februari al vrij maken door de mulch te verwijderen of door dunner te mulchen, is volgens mij geen goed idee. Februari is meestal nog een hele koude maand waardoor je het voordeel van mulchen teniet gaat doen. Het bodemleven gaat te zwaar afzien van eventuele vorst en sneeuw. Leg dit jaar een laag van 6 a 7 cm blad met gras, en kijk wat er nog van overblijft.  De bodem zal redelijk vrij zijn tegen begin maart en goed opwarmen.

Mogen de bladeren van notelaar en eik ook mee versnipperd worden en gebruikt worden in de mulch?

Een heel hardnekkige mythe vertelt dat eikenblad de bodem verzuurt. Net als de naalden van een dennenboom. Het eikenblad heeft een pH rond 4.5-5.5, de naalden van een den hebben een pH tussen 3.2 en 3.8. Eens ze gevallen zijn, worden ze afgebroken door het bodemleven en schuift de pH op naar een neutrale waarde van 7. Er zijn vele soorten bladeren die zuur zijn, maar geen ervan heeft een impact op de pH van de bodem.

Je kan zelfs jaren achtereen met dit materiaal mulchen, het zal geen impact hebben op de pH van de bodem. Een bodem heeft een sterke buffer en deze wordt door vele factoren bepaald. Een kortstondige hoeveelheid lichtzuur materiaal bovenop de bodem heeft hier geen invloed op. Eens je een goed ontwikkeld bodemleven en veel organisch materiaal in de bodem hebt, zal je trouwens merken dat je pH rond de 7 schommelt, ongeacht waarmee je mulcht.

Een ander verhaal dat de ronde doet is dat het blad van de notenboom niet geschikt is om mee te mulchen. Hier ligt een verwarring en gebrekkige vertaling aan de basis. Er zijn twee soorten notenbomen, de gewone walnoot (Juglans regia) en de zwarte walnoot (Juglans nigra). De gewone walnoot is een inheemse boom waarvan we maar al te goed de vrucht kennen. Indien je in een tuincentrum een notenboom koopt is het bijna altijd deze soort.

De zwarte walnoot komt voornamelijk voor in Amerika. En daar is het misverstand ontstaan. De zwarte walnoot bevat een hoog gehalte aan juglone, een stof die de ontwikkeling van andere planten verhindert. Zowel in de wortels als het hout, als het blad zit deze stof in hoge concentraties. Indien je mulcht met dit blad, krijg je een groeiremmend effect.

Veel informatie over permacultuur is Engelstalig: boeken, artikels en video’s op internet … Een gebrekkige kennis en vertaling leidt al snel tot het verhaal dat notenblad niet te gebruiken is door de aanwezigheid van groeiremmende stoffen. En dat klopt, maar enkel indien je een zwarte walnoot hebt staan. De normale walnoot, die je in 99% van de gevallen hebt staan, heeft dit niet. Deze stof is slechts zeer beperkt aanwezig en zorgt niet voor problemen. Je kan perfect mulchen met blad en houtsnippers van een gewone notelaar.

Ik heb niet de mogelijkheid om met een maaimachine gras te maaien en tegelijk het blad te versnipperen. Hoe dan om te gaan met het blad?

Je kan dit probleem op verschillende manieren oplossen. Een eerste is, zoals in de reacties al werd aangegeven, het gebruik van een haagschaar. Je doet de bladeren in een grote kuip en dan kan je met de snoeischaar erdoor gaan. Niet alle bladeren moeten veilig geknipt worden, daar gaat het niet over. Het is vooral belangrijk dat de meeste bladeren ergens geknipt zijn zodat ze sneller verteren en goed samenklitten.

Een andere manier is eenvoudiger, maar vraagt meer tijd. Je kan de bladeren gewoon op een hoop laten liggen in een vat of in een plastic zak, en deze gewoon de tijd geven om te verteren. Na een jaar zal dit een mooie bladcompost opleveren die half verteerd is. Dit vormt een ideaal materiaal om mee te mulchen. Een nadeel is wel dat je het eerste jaar enkel materiaal verzamelt en dat je pas het jaar daarna kan beginnen met de bodem te bedekken.

Kan vijgenblad ook goed gebruikt worden?

Vijgenblad is, net als elk ander blad, perfect te gebruiken om te mulchen. Maak het kleiner, doe het in stukken en dan kan je dat mooi uitleggen op je bedden in de moestuin.

Is het blad van de wilde kastanje ook goed om te mulchen? Er zit mineermot in en ik gooi het daarom altijd weg, (best verbranden) om de mot geen kans te geven eitjes te leggen. Dit geldt natuurlijk voor de bescherming van de boom, maar maakt het nog uit voor een mulchlaag?

Dat is een moeilijke vraag en de eerlijkheid gebiedt mij om te zeggen dat ik het eigenlijk niet goed weet. Het blad en de poppen gaan geen probleem vormen voor je moestuin, op dat vlak kan je die perfect gebruiken.

De poppen overwinteren wel tot temperaturen van -23 °C. Of deze poppen veel last gaan ondervinden van vogels, schimmels en dergelijke tijdens de winter durf ik niet zeggen. Ook of deze poppen beschadigd geraken indien je ze met een grasmachine bewerkt, weet ik niet.

Twijfel je zelf en doe je dit liever niet, gebruik het blad dan niet.

Kun je mulchen met rabarberblad of is het beter dit aan de plant te laten zitten?

Van een rabarberplant ga je in principe al in het voorjaar redelijk wat oogsten. Eens de langste dag is gepasseerd moet je die plant met rust laten, zodat hij reserve kan opslaan. Het is dan niet meer de bedoeling om daar ook nog blad van de oogsten. Als je geen rabarber oogst om te eten, zou je deze eventueel in het voorjaar één of twee keer kunnen terug snijden of enkele bladeren uit halen die je dan kan gebruiken om te mulchen. Maar het is wel het een of het ander.

Indien je beide doet, zal de plant uitgeput geraken en afsterven.

Zelf meer mulch voorzien zal moeilijk worden, we hebben een kleine tuin en die staat al goed vol. Wat kan ik gebruiken of wat kan ik doen om dit op te vangen?

Zelf voldoende middelen voorzien in een kleine tuin is inderdaad niet evident. Maar zelfs in een grote tuin zal je toch goed moeten plannen en goed je randen moeten aanleggen om voldoende mulchmateriaal te kunnen oogsten.

Ik zet hieronder enkele links die misschien kunnen helpen of op ideeën brengen over mogelijke materialen die je kan gebruiken. Lees ook zeker de reacties onder elk bericht, vaak staat hier ook nuttige informatie in.

Kan je zelf niet voldoende materiaal voorzien, zeker in de eerste jaren, dan is het natuurlijk altijd een optie om het aan te kopen. Hooi is misschien te riskant, maar tegenwoordig heb je ook hennepstrooisel en Miscanthus strooisel dat kan dienen als alternatief. Dit zijn zaken die niet al te duur zijn en niet al te snel verteren zodat je je hier niet blauw aan betaalt.

Daarnaast kan je altijd uitkijken naar plaatsen waar je zelf het nodige kan gaan halen. Langs de straat is op dit moment een goede optie, maar probeer ook zeker tuinaanleggers en het plaatselijke containerpark.

Links:

• Echt (Bijna) Alles Over mulchen
• Paniek! Ik Heb Niet Voldoende Mulchmateriaal!
• Van Waar Haal Ik al die Mulch?
• Plan en Voorzie in Uw Eigen Mulch!

Beste, in onze binnentuin zijn alle plantenresten de laatste 60 jaar afgevoerd, met als resultaat zeer arme grond zonder organismen.
We zouden graag 50m2 gras verwijderen, de grond terug verrijken en beplanten.
Is het aangewezen het gras met karton te bedekken en daarover champost te strooien ?

Als je wil beginnen op een stuk gazon dan zijn er verschillende mogelijkheden. Je kan afdekken met karton en dat bedekken met mulchmateriaal, maar dan ben je lang bezig. Als je op deze manier te werk gaat, moet je rekenen dat je toch 2 jaar verder bent voordat de bodem klaar is om in te tuinieren. Als je karton gebruikt dan leg je daarop best geen compost. Je dekt best af met een ander materiaal zoals stro, blad of houtsnippers. Door de lange tijd dat de mulch aanwezig moet blijven is compost geen goed idee. Inwaaiend zaad zal erop vallen en kiemen, wat er voor zorgt dat je veel werk zal hebben om te wieden.

Een andere manier om te werk te gaan, is door te spitten of te frezen. Je doet dit eenmalig in het begin om de graszoden te breken en grotendeels weg te krijgen. Daarna kan je het stuk grond afdekken met compost en kan je zo goed als direct beginnen met tuinieren. De opstart is dan ingrijpend voor je bodem, maar het is iets wat jij moet afwegen. Wil je snel beginnen of wil je er de tijd voor nemen?

Hoe ga je bij het mulchen in je moestuin om met bv zeekool die er nog staat, of kastanjewortel?

We beginnen in deze periode te mulchen. Je zal merken dat er dan nog veel gewassen in je moestuin staan. Eenjarige maar ook meerjarige staan nog volop in blad. Dan is het niet eenvoudig om hierbij niet ontmoedigd te raken. Wat we doen is de bodem die leeg of redelijk vrij is bedekken met mulchmateriaal. Daarna houden we wat mulchmateriaal opzij zodat we iets later, naar eind november toe, ook andere plaatsen nog kunnen dichtleggen. Zeekool of kastanjewortel zal ook tegen die tijd afgestorven zijn, de bodem die is vrijgekomen kan je dan mooi afdekken.

We dekken dus nooit alles in één keer af. We beginnen in de loop van oktober. Nadat het daarna eens goed gevroren heeft, vallen er veel bladeren dood en kunnen we een tweede keer rondgaan om alles mooi af te dekken voor de winter.

Heb nog volgende vraag: einde januari laat ik onze kippen een tweetal weken wat scharrelen in onze moestuin (om slakkeneitjes op te eten).
Maar stel mij de vraag of ik daar niet best mee stop wegens de mest (stikstof) die ze achterlaten?

Ik ben inderdaad geen voorstander om in de winter verse mest op je bedden te brengen. Maar je kan dit niet vergelijken met de mest of de uitwerpselen van kippen die enkele weken lang rondlopen in je tuin. De hoeveelheden zijn beperkt en verspreid over je volledige tuin. Hier moet je je volgens mij absoluut geen zorgen over maken. Kleine hoeveelheden stikstof die plaatselijk vallen kunnen gemakkelijk verwerkt worden door het bodemleven, zelfs in de winter. Zeker als je al een tijdje bezig bent, veel organisch materiaal in je bodem hebt gestoken en op die manier een levendig bodemleven hebt.

Nieuwe boek

Heb je na de voorbije artikels nog vragen over mulchen? Dan raad ik je aan even te wachten en mijn nieuwe boek over mulchen te kopen. Het komt uit in het voorjaar van 2022, de voorverkoop start kort na nieuwjaar 🙂 .