[mashshare]

Iedereen die fruitbomen heeft staan, is bekend met de term beurtjaren. Dit komt omdat een fruitboom die het ene jaar gigantisch veel draagt, uitgeput is op het einde van het jaar en het jaar daarna juist heel weinig fruit draagt om te kunnen herstellen.

Zo kom je in een cyclus terecht waarbij je telkens een jaar veel oogst hebt en het daaropvolgende jaar juist weinig kunt oogsten. Dit kan je bij fruitbomen voorkomen door te dunnen en zo een veel regelmatigere opbrengst te hebben.

Bij gewone loofbomen zoals eiken en beuken komt dit ook voor, maar noemt dit verschijnsel anders (mastjaren) en  de oorzaak en de frequentie verschillen.

Straf systeem

In het boek van Peter Wohlleben, Het verborgen leven van bomen, vertelt de schrijver over dit fenomeen. Ik heb er bij het lezen wel even bij stilgestaan, maar er verder niet over nagedacht. Maar het gaat als volgt in zijn werk:

Als een eikenboom elk jaar zijn eikels zou laten vallen, dan worden deze telkens opgevreten door everzwijnen en maken de jonge eikenbomen weinig kans om groot te worden. Nu hebben de eiken een systeem ontwikkeld en vormen ze maar om de zoveel jaar veel eikels.

Doordat de bomen verschillende jaren maar weinig eikels aanmaken vinden de everzwijnen nooit veel voedsel in het bos en blijft de populatie klein of wordt ze zelfs kleiner. Na enkele jaren achten de eikenbomen hun tijd gekomen en produceren ze allemaal massaal veel eikels. Doordat al deze bomen dit op hetzelfde moment doen in een bos, worden er opeens zo gigantisch veel eikennootjes gezaaid, dat er zeker verschillende de vraat door everzwijnen en andere dieren overleven.

Op zich vind ik het al heel straf dat bomen zo’n slim systeem kunnen ontwikkelen, al is dat door natuurlijke selectie wel te verklaren. Maar het is eigenlijk nog veel straffer!

Nog straffer

Ik was deze zomer op vakantie op een camping in Nederland en zoals op de meeste campings staan er veel bomen en kleine bosjes voor de schaduw. Tijdens het voetballen belandde de bal in zo’n klein bosje en toen ik hem ging halen, zag ik dat de bodem van het bosjes helemaal bedekt was met jonge eikenboompjes.

Ik moest direct aan die passage uit het boek denken, maar ook aan al die eikenboompjes die ik dit jaar al heb uitgetrokken op onze bedden en paden. En ook aan verschillende reacties op sociale media waaruit blijkt dat vele mensen ook hebben opgemerkt dat er dit jaar uitzonderlijk veel eikenboompjes opgroeien.

Dat eikenbomen in hetzelfde bos ineens besluiten om veel eikels te produceren, daar verschiet ik niet van. Deze bomen staan via hun wortelstelsel en ondergronds schimmels in contact met elkaar en communiceren. Maar dat alle eikenbomen in een heel groot gebied ineens beseffen dat dit het jaar van de grote productie wordt, dat het dit jaar is dat ze massaal gaan uitzaaien, dat is toch wel heel straf!

Hoe doen ze dat? Hoe kan het dat eiken die enkele 100-den kilometers uit elkaar staan weten dat het dit jaar moet gebeuren?

De natuur blijft verbazen

Er zijn nog heel veel dingen in de natuur die we niet begrijpen en niet kunnen uitleggen. Het is leuk om af en toe eens stil te staan bij zo’n fenomeen, om eens verwonderd te zijn over de fantastische dingen er plaatsvinden rondom ons.

Het maakt het tuinieren nog leuker en interessanter, het maakt het verblijf in de tuin nog specialer. Puur genieten vind ik dat 🙂 !

Foto: David Chapman

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht.