Een vraag die dikwijls gesteld betreft het toevoegen van compost aan je bodem. Eens je je bedden hebt aangelegd, eens je volop bezig bent met mulchen, wanneer kan je dan best compost toedienen? Of moet dit niet meer?

Extra compost toevoegen?

In de eerste jaren is de kans groot dat je nog compost moet toevoegen, maar hoe weet je dit?

In ons geval was het heel duidelijk, de laag was in het eerste jaar bijna helemaal verdwenen en de oorspronkelijke grond, gele klei-leem, was zichtbaar doorheen wat er overbleef van de compostlaag. Maar onze startomstandigheden waren ook heel slecht. Dat kan in jou geval ook zo zijn, maar de kans is groter dat je op een betere bodem begonnen bent en dat je laag gewoon iets minder dik geworden is.

Je kan dan best met een schopje een putje maken om te kijken hoe dik je laag compost nog is. Indien ze toch al aanzienlijk dunner geworden is, kan je deze best terug aanvullen tot zo’n 12 cm dikte. Is de laag maar een beetje geslonken, dan kan je ook gewoon nog een jaartje afwachten en flink mulchen.

Indien je een grondboor hebt, kan je ook eens met de grondboor een boring uitvoeren en zo kijken hoe diep het organische materiaal al in je bodem getrokken is door het bodemleven. Dat geeft vaak een verrassend beeld, meestal valt het resultaat nogal tegen. De bovenste laag is al donker van kleur door de dikke laag compost die je hebt opgebracht, maar al snel zit je terug in je oorspronkelijke bodem. Je ziet dan hier en daar donkere gangen, dit zijn de gangen van regenwormen die organisch materiaal dieper de bodem hebben ingetrokken. Op deze manier wordt het organisch materiaal dat je op de bodem brengt geleidelijk dieper in de grond getrokken en wordt je bodem op steeds grotere diepte beter van structuur.

Want het organisch materiaal dat regenwormen zo dieper brengen, fungeert als voedsel voor bacteriën, schimmels en andere organismen.

Hoeveel aanvullen?

Ook hier is het niet zo evident om te weten wat je moet aanvullen. De eerste jaren kan je best een dikke laag compost aanhouden en proberen deze laag rond de 10 cm te houden. Misschien is de laag heel dun geworden of is er juist bijna niets verdwenen.

Is de laag bijna niet verbruikt en is hij nog redelijk dik (rond de 10 cm) dan moet je niets toevoegen. Dit betekent dat je bodem al redelijk veel organisch materiaal bevat en dat hij bijna verzadigd is. Compost toevoegen is dan niet nodig, het volstaat om goed te mulchen om het niveau van organisch materiaal in de bodem op peil te houden.

Is de laag wel dunner geworden, dan raad ik je aan om toch extra compost toe te voegen. Steek een meetlat of meter in je teeltbed en kijk hoe dik de laag compost nog is. Zo bepaal je hoeveel cm je ongeveer gaat bijleggen om terug aan 10 cm te geraken. Het zijn uiteraard streefcijfers, ongeveer is meer dan goed genoeg!

Wanneer aanvullen?

De beste periode om compost aan te vullen is altijd het najaar en de winter. De reden hiervoor is dat de compost dan tijd krijgt om uit te werken indien hij te rijp geleverd wordt en dat hij een najaar en winter de tijd heeft om water op te nemen en zich goed vol te zuigen voor een eventueel droog voorjaar.

Afgelopen voorjaar was niet gunstig voor bedden die met droge compost waren aangelegd in het voorjaar. Doordat compost veel water nodig heeft voordat het goed vochtig is, was de beperkte neerslag een probleem. Het was moeilijk om in de compostlaag te zaaien, door de droogte kwam veel zaad niet op. Plaatselijk water geven in de zaaigeul is hier dan een tijdelijke oplossing.

Sommige jaren kan je perfect je compost aanvullen in het voorjaar omdat het toch regelmatig regent, maar ik zou dit risico niet nemen. Probeer in de komende maanden je compostlaag aan te vullen, je gaat dan zeker goed kunnen starten in het voorjaar.

Mulchen?

Het volgende probleem dat dan opduikt is of en hoe je moet mulchen. Want in principe is een dikke compostlaag ook een mulchlaag. Is het dan overbodig om te mulchen met blad, gras, smeerwortel en oogstresten?

Je kan hier kiezen om je bedden enkel met compost te bedekken, maar wel op voorwaarde dat de compost zeker onkruidzaad vrij is. Anders gaan er heel veel onkruiden kiemen en kom je in de problemen in het voorjaar.

Wij bedekten onze bedden in het begin ook niet omdat we niet voldoende mulch hadden, maar ook omdat we er vanuit gingen dat de compost voldoende fungeerde als bedekking tegen onkruid. Dat lijkt ook zo wanneer je al je bedden zo afdekt en je niets hebt om mee te vergelijken. Maar nu weet ik toch beter 🙂 . Compost is op zich een heel goed materiaal voor zaden om in te kiemen. Wanneer je nu een laag compost legt, dan zal er nog redelijk wat zaad rondwaaien en vallen. Dit gaat bij de eerste warme dagen in maart toch stilaan kiemen en je hebt al wel wat onkruiddruk in het vroege voorjaar. Deze zaden blijven het hele voorjaar door kiemen en zorgen toch voor meer werk.

Nu dekken wij alles goed af met mulch in het najaar en je merkt toch duidelijk een verschil. In een mulchlaag kiemt een zaadje veel slechter, het bodemleven verwerkt er een heel deel … en dit zorgt ervoor dat je pas onkruid begint te krijgen tegen dat de mulchlaag verteerd is. Door de droogte was dat dit jaar bij ons pas in juni-juli. Normaal ligt deze periode rond eind mei – begin juni.

Dit valt samen met de periode waarin wij terug beginnen mulchen, de periode dat zowat alles geplant en gezaaid is en goed aan het groeien is.

Maar het is een keuze die je zelf moet maken, afhankelijk van je eigen omstandigheden.

Heb je maar een beetje mulch voorradig, kan je er misschien beter voor kiezen om maar een deel van je bedden af te dekken. Het is beter om een stuk heel goed te mulchen (voldoende dik) dan overal een beetje te leggen. Op de delen doe je niet kan bedekken, fungeert de compost dan als mulchlaag. Iets wat het uiteindelijk ook is: alle organisch materiaal kan je gebruiken om te mulchen.