Het is voor veel tuiniers ondenkbaar maar de ultieme natte droom van veel permanauten is een voedselbos. In de tropische gebieden is dat eigenlijk de normale manier van tuinieren, bij ons absoluut niet. Vergeet echter wel de mooie bloemkolen, kropjes sla, radijsjes, tomaten en komkommers: deze zijn allemaal niet mogelijk in een voedselbos. Want zoals de naam het al zegt, het is wel degelijk een bos.
Maar in ons klimaat zal het eigenlijk een light-versie van een bos worden. De structuur wordt gevormd door de (fruit)bomen, de struiken zijn hoofdzakelijk fruitstruiken en de bodem wordt opgevuld met vaste planten met allerlei functies.
Het doel is een systeem opzetten dat volledig autonoom kan draaien, zodat het zelfs na vele jaren zonder ingrijpen nog een rijkdom aan eten voortbrengt. Dat is natuurlijk de theorie, het eerste goede voedselbos in ons klimaat moet ik nog zien.
Eigen experiment
Ik heb er vroeger al eens over bericht, maar op het domein van Yggdrasil hebben we een stuk grond aangeslagen om een experimenteel voedselbos(je) op te zetten. Toen was het nog in de planningsfase, ondertussen is er al veel veranderd.
De fruitbomen zijn al enkele jaren geleden geplant, dus de structuur is er. Er zal waarschijnlijk nog één boom aan toegevoegd worden, een Els als stikstof-fixerende plant.
Op het plan staan de bomen met hun uiteindelijke kruingrootte, voor de kastanje is deze omtrek pas bereikt binnen vele jaren. De perzik- en pruimbomen zijn halfstammen, de moerbei zijn struiken.
Er zijn ondertussen al enkele stukken aangeplant met ééndagslelie en met aardbeien. De brandnetels krijgen een plekje in het bos waar ze mogen groeien zodat we in de lente veel brandnetels hebben voor soep en thee.
Rondom komt er smeerwortel, samen met nog enkele andere soorten. Ze moeten het onkruid langs de rand wat tegenhouden, en kunnen ineens afgesneden worden om als mulch te gebruiken. Ook zorgt het voor een bloeiende rand die veel insecten zal aantrekken.
Langs het hoofdpad komt een berg steengruis, waar kruiden ingeplant worden. Het idee erachter is vergelijkbaar met een kruidenspiraal. De stenen houden de warmte vast, zorgen voor een droge, arme grond waar de kruiden zich prima in thuis voelen.
Tussen de moerbeien en de kruiden komen nog verschillende andere fruitstruiken, tussen de bomen komen allerlei vaste planten die een belangrijke functie vervullen: eetbaar, stikstof-fixerend, bodembedekkend, …. Deze zullen in de loop van het voorjaar worden aangeplant, telkens in groepen.
Eerste werken
Het terrein is volledig bedekt met karton en stro, het meeste onkruid is weg. Enkel distels en brandnetels kwamen nog in grote aantallen voor maar omdat we ze in 2013 goed hebben uitgetrokken zal dit voor het komende jaar al een veel kleiner probleem zijn. Ook was het stuk helemaal omgeven door heggen en haagkanten, hiervan is de zuid- en westkant afgezaagd. Het bos is nu veel opener en ontvangt veel meer licht.
Langs de westkant stond er een verwaarloosde legheg, deze is volledig tegen de grond afgezaagd en de stronken gaan we uitfrezen met een stronkenfrees. Het is de bedoeling dat deze heg vervangen wordt door kleinfruitstruiken en kruiden.
Corridor
Langs de zuidkant stond een heuse haagkant die we volledig hebben teruggesnoeid. De bomen zijn allemaal teruggezaagd tot op 10 – 15 cm van de grond. De bedoeling is om deze terug te laten uitschieten en dan elke 2 jaar terug te snoeien tot tegen de grond. De haagkant blijft zo – laag – bestaan en behoudt zijn functie als corridor naar de andere haagkanten. Omdat hij op 2 jaar niet heel hoog geraakt, zal de bostuin altijd maximaal kunnen genieten van het zonlicht.
In deze haagkant stonden ook enkele lindebomen. Deze hebben we geknot op een meter hoogte. De verse scheuten in het voorjaar leveren sappige, jonge blaadjes die gebruikt kunnen worden in slaatjes.
De lage haagkant vormt ook de overgang naar de zintuigentuin van mijn moeder, waar ook een nieuwe poel/moeraszone wordt aangelegd.
Foto’s
Later volgt er nog meer, suggesties voor nuttige vaste planten zijn welkom in de reacties 🙂
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Machteld says
Beste,
ik zou graag eens een foto zien hoe zo steenpuinberg met kruiden eruit ziet. Ik heb ook nog wat steenafval en zou dit daarvoor graag recupereren.
Grtjs,
Machteld De Smet
Frank Anrijs says
We gaan hem in de komende maanden aanleggen. Ik zal er een fotoreportage van maken en op de blog zetten. Moest je daarna nog vragen hebben, dan stuur je maar een mailtje.
Groeten,
Frank
Sanne Kreuze says
Wat geweldig dat jullie dit doen. Ik kom echt een keertje kijken. Wat betreft de brandnetels, dat is toch een pioniersplant? Kan je die ook zaaien dan?
Frank Anrijs says
Nee, die komen idd vanzelf.
Het is eerder beperken momenteel, anders groeit alles vol met brandnetel 🙂
Guy says
Met zaaien van netels heb ik geen ervaring, maar met het nemen van wortelstekken wel, dat lukt zeker en vast.
Greetz Guy
Sanne Kreuze says
Hé wat een goed idee Guy, die ga ik zeker proberen
Brecht Verpoort says
Ik ben heel benieuwd, want ik heb ook langetermijnplannen voor een bostuin. De hoogstamfruitbomen staan er al, en vorig jaar heb ik een houtkant met els en wilg geplant tegen de wind. Maar het stuk wordt nu nog begraasd door schapen. Ik volg dit dus met grote aandacht.
Hoe wil je die brandnetels in toom houden middenin een perceel? Het heeft mij jaren gekost om de schapenwei vrij van brandnetels te krijgen, en ik laat enkel nog een hoekje langs de composthoop staan. Maar in een hoek is dat nog te “managen”…
Frank Anrijs says
Het stuk is afgedekt met karton en stro. Daarna groeien de wortels voornamelijk in de mulchlaag en laten ze zich redelijk gemakkelijk uitrekken.
In gewone grond breekt alles af en heb je enkel een stengel vast, in een mulchlaag kan je zo gemakkelijk het grootste deel van de wortels meenemen zodat ze redelijk snel verdwijnen.
Ook in de toekomst gaan we goed mulchen rond de brandnetels, en ook andere sterke bodembedekkers errond zetten, zodat ze een beetje ingeperkt blijven en gemakkelijk te verwijderen zijn indien ze te hard gaan woekeren.
Sanne Kreuze says
Brandnetels groeien altijd op een plek waar de grond vervuild is. Daarom hebben brandnetels op mensen ook een bloedzuiverende werking. Je moet ze wel in toom houden, omdat je anders heel lang niks kan doen op dat stuk. Maar het is ook goed indachtig te houden dat ze een functie voor de bodem hebben.
peter says
Brandnetels groeien per definitie op plekken die voedselrijk (stikstofrijk) zijn qua bodem. Waar vroeger gemengd afval werd gestort is er inderdaad ook meer voedsel in de grond. Maar of ze daarbuiten graag op vervuilde grond groeien zou ik eigenlijk niet weten. Bloed zuiveren zou inderdaad wel een van haar kwaliteiten zijn. Die wortelstek is een goeie tip Guy, om een groepje netels te starten op een plekje dat je ervoor uitkiest, merci.
katharine Hone says
hoe gaat dat eigenlijk met jonge bomen planten en erom heen mulchen? Begrijp ik goed dat jullie houtsnippers gaan gebruiken om rond de bomen te mulchen? Ik lees steeds verschillende dingen hierover, en gezien wij ook een bosrandje gaan aanplanten over een paar week wil ik het wel goed doen!
Houtsnippers rond jonge bomen zou dan stikstof weg halen van de boom, boomschors zou beter zijn. Karton zou dezelfde probleem hebben, en ook voor het weghouden van water zorgen…..wat denken jullie?
Iemand hier ervaring mee?
Frank Anrijs says
Houtsnippers halen helemaal geen stikstof weg van bomen. Het is pas wanneer je organisch materiaal IN de bodem mengt dat het bodemleven – tijdelijk! – stikstof vastlegt.
Er is niets beter dan een dikke laag mulch rond een boom. Een boom haat het om rond zijn stam verstikt te worden door gras, onkruid of andere planten!
Karton vormt al helemaal geen probleem, dat valt uiteen zodra het nat word en is op enkele maanden verdwenen.
Als u twijfelt over de doorlaatbaarheid van karton, dan moet u maar eens een stuk karton buiten leggen en er enkele emmers water over uitkappen. U zult direct merken dat het karton het water opneemt en slap wordt.
U moet natuurlijk geen geplastificeerd karton nemen, u mag enkel bruin golfkarton gebruiken dat geen plakkers, stickers of nieten bevat.
Wij mulchen al vele jaren met karton en houtsnippers, al onze bomen groeien zonder problemen 🙂
katharine Hone says
Hoi Frank,
inmiddels heb ik ook dezelfde boodschap van verschillende mensen bezig met permacultuur gekregen. Het gek ervan is dat ik ook altijd vanuit ging dat je gewoon met houtsnippers en karton rondom bomen kon gaan mulchen, maar toen, voor een opdracht, besloot ik het goed uit te zoeken, en kwam ik juist met al die tegenstrijdige berichten!
Nu terug op de goede pad – direct ervaring is altijd de beste leermeester 😉
Robin says
Beste Frank, ik ben al even op zoek naar geschikte groenten voor een doorlevende moestuin. Deze zijn natuurlijk niet allemaal geschikt om in een eetbaar bos te planten. Er zijn wel een groot aantal knolgewassen die in aanmerking kunnen komen zoals bvb de Apios Americana of Amerikaanse grondnoot. Dit is een klimplant met een mooie bloem en deze blijkt een zeer lekkere knol te hebben. Misschien wel de moeite waard om te onderzoeken. Heb je ook aan paddestoelen gedacht in je bostuin? Ik volg de vorderingen op de voet!
Frank Anrijs says
Ik heb al aan paddenstoelen gedacht, maar dat zal pas n een latere fase zijn wanneer het een beetje dichtgegroeid is.
Voor de planten zoeken we toch zo veel mogelijk inheemse soorten te gebruiken, ik ben nog aan het rondhoren en lezen wat we juist allemaal gaan zetten. Bedankt voor de tip, ik zal het nakijken 🙂
Ivy Dillen says
Daslook doet het ook goed in een bostuin.
Pé says
Zeker Ivy, toch als hij op een beschutte plek staat met voldoende vocht en humus. Naar’t schijn wel minder makkelijk op zandgrond maar gezien wij die mulchen en vele anderen (nog) niet ga ik het toch proberen 🙂
Karin says
Ik heb ook plannen om een bostuinrand te maken. De grote bomen staan er al, volgen nog fruitbomen, -struiken en meerjarige bladgroenten, zoals eeuwige moes, oka, brave hendrik etc… Verder aan de rand en gericht op het Zuiden komt dan sowieso ook nog eenjarige groenten + serre. Er staan nu momenteel nog sierkersen en sierplanten… Die moeten er nog uit. De sierkersenboompjes dacht ik echter af te zagen en de wortels in de grond te laten, zouden die niet vergaan na lange tijd en zo voeding geven aan de bodem? Verder, zelfde vraag over brandnetel en ik vraag me ook af waar ik smeerwortel kan bekomen?
Bij mij is dit ongeveer op zo’n 200 m². Hoe groot is jouw perceel eigenlijk?
We kunnen maar van mekaar leren 🙂
Frank Anrijs says
Het stuk dat we voorzien hebben is ongeveer 19 m op 40 m, een kleine 800 m² dus.
De sierkersen kan je perfect terugzagen, deze schieten niet zo gemakkelijk terug uit. De wortels gaan inderdaad vanzelf verteren (zal wel een tijdje duren).
Ivy Dillen says
Ik heb zaad voor smeerwortel gekocht bij Vreeken.
Frank Anrijs says
Wij gebruiken de russische versie, en die geeft geen zaad. Die is enkel via stek te vermeerderen.
De zaadversie (meestal gewone) verspreid zich heel gemakkelijk en kan zo snel uitgroeien tot een plaag in de tuin. Opletten dus dat hij niet in het zaad komt!
Marie says
Ik heb onlangs nogal wat last gehad van roest op mijn planten in de moes- en kruidentuin, dit las ik hierover op het internet (Ik heb nogal een zware kleigrond, en mijn tuin is zuidgericht, dus dat is wel belangrijk dat ik de roestvorming wat onder controle kan houden.:
http://huis-en-tuin.infonu.nl/tuin/70710-schimmelziekten-in-sier-en-moestuin-roestvorming-voorkomen.html
Gebruik stikstofrijk mest beperken
Vooral jonge plantjes en gewassen zijn bijzonder vatbaar voor allerlei schimmels, en zéker voor roestvorming. Schimmels houden ook van jonge, groene blaadjes. We moeten daarom het gebruik van stikstofrijk mest en compost beperken. Zo worden er minder jonge scheuten gevormd, waardoor de kans op roestvorming gevoelig kleiner wordt.
Kan je hier wat info over geven, want ze zeggen +- het omgekeerde wat we al van jouw hebben geleerd.
Verder heb ik nog een perceeltje (klei-)grond, waarmee ik ook wel wat mee zou willen aanvangen, maar de grond ligt zeer vast en ik heb geprobeerd om met een grelinnette de grond wat losser te maken, maar ik heb hem gewoonweg kapotgemaakt op die grond, heeft er iemand een beter idee om de grond wat losser te krijgen?
Frank Anrijs says
Ze gaan een beetje kort door de bocht wanneer ze compost klasseren als een stikstofrijk.
Compost kan inderdaad wel redelijk wat stikstof bevatten, maar in tegenstelling tot bij oreganische of kunstmest, is deze vastgelegd. Deze stikstof is niet direct beschikbaar voor de plant. Deze stikstof moet eerst vrijgezet worden door het bodemleven en zelfs dan wordt een gedeelte nog gebruikt door het bodemleven zelf en de opbouw van humus.
Als er in het eerste jaar 15% van de stikstof in compost wordt vrijgezet zal het al veel zijn.
Dit zorgt er dus voor dat de stikstofgift bij compost veel lager maar gelijkmatiger is. Ook bevat compost een groot gehalte aan andere voedingsstoffen die de plant sterker maken en beter bestand tegen ziektes.
Indien u last heeft van roest in uw tuin, zou u juist aanraden om veel meer compost te gebruiken. Het zal uw bodem losser maken, sterkere planten opleveren en de roest zal verdwijnen uit uw tuin.
Wij planten in het begin in een laag compost van 10 cm dik en hebben nog nooit las gehad van roest.
Groeten,
Frank
PS: Indien uw grond te hard is: leg er een laag van 10 cm compost op en probeer volgend jaar nog eens met de grelinette. Het zou me niet verbazen moest het zo binnen een jaar wel lukken 🙂
John says
Heb al vele jaren een stuk bostuin en laat er altijd een hoop van het fijne snoeihout een wintertje liggen op een berg. Wanneer het niet direct gehakseld wordt, kunnen er veel dieren een schuilplaats in vinden (egel, pad, kikker, …).
Zelf heb ik ook gepoogd een vergelijkbare jonge eik te knotten, maar de boom heeft het spijtig genoeg niet overleefd.
Guy says
misshien heb je niet op juiste manier geknot. Google eens, je vind zeker en vast de betere manier terug
Joris Luypaert says
Zeer boeiend Frank. In onze tuin zijn we ook die weg ingeslagen. Ik experimenteer ook in hoeverre eetbare planten in schaduw/halfschaduw kunnen. En elk jaar bevat de tuin meer leven en wordt het boeiender!
Beata says
Dag Frank, (ik heb dit berichtje net ook al geplaatst maar bij een andere topic)
we willen ook fruitbomen aanplanten en dit op een (tot nu toe, sinds een dik jaar) tamelijk nat weiland (in 2012 stond er gerst op). Er werd ons nu aangeraden de grond te frezen en dan verhoogde bedden te laten ploegen, zodat de bomen iets hoger staan. Tussen de bomen blijft het nog even gras.
Ik volg echter ook jouw cursus en spitten is gewoon not done. Bovendien zouden er zo rechte lijnen ontstaan die de structuur van onze boomgaard worden.
Heb jij een beter idee?
We willen de bomen deze maand, liefst zo snel mogelijk planten zodat we sneller eigen fruit hebben.
vriendelijke groeten
Beata
Pé says
Dag Beate, Als fruitbomen lange tijd ‘met hun voeten in het water staan’, dan gaan ze daar inderdaad sterk onder lijden en kunnen zelfs het loodje leggen. Natte gronden enigszins geschikt maken voor fruitbomen kan zoals je hoorde best door te draineren/afwateringsgreppels te graven tussen de bomenrijen. De zo verkregen grond kan dienen om de bedden nog een beetje op te hogen voor de bomen erin of erop te planten. Bij zéér natte gronden zou het echter aan te raden zijn om geen fruitbomen te planten. Naar ik hoor van iemand met zulke grond stierf het steenfruit quasi meteen. Staand water kan ook veroorzaakt worden door ondoordringbare lagen in de bodem. Als je weide bv ook vaak geploegd werd vroeger kan het nu voldoende zijn er een boer met de diepwoeler te laten doorgaan. Dat is een vaste zeer smalle ploegtand (1m diep) waarmee de vroegere “ploegzool” gebroken wordt zonder de nadelige kerende bewerking van een gewone ploeg. Kleigronden hebben ook vaak last van wateroverlast. Dat is te verhelpen door veel organisch materiaal toe te voegen. Eén fruitsoort die het absoluut super doet op nattere gronden is de appelbes (Aronia) die er en hoge/lage variëteiten is en zowel met rode als met zwarte bessen die heerlijk zijn in konfituur, youghurt, … (niet als handsnoepjes). Groeten, Peter
Pé says
En als toetje: De afwateringsgreppels hoeven zeker niet rechtlijnig te komen Beate. Doch als je perceel van nature niveauverschil(len) heeft raad ik je aan om deze lijnen goed ‘te lezen’ en daarmee rekening te houden. Bij droge gronden dien greppels om water langer “bij te houden” en bij jou mogelijk om water sneller af te voeren, misschien naar een mooie en waardevolle poel ?
Bea says
Dankje Pé,
wel de totale weide is meer dan een halve hectare en we hebben wel een stuk uitgezocht dat momenteel geen plassen heeft. Waar we de bomen zouden willen planten is er een zeer lichte helling naar een reeds bestaande vijver van (10 op 30 meter). We hebben dus van een fruitbomen specialist gehoord dat verhoogde bedden zeker goed zouden zijn. Om wille van het onderhoud (we zouden toch 2 maal per jaar onder en tussen de bomen moeten maaien) zouden we de bomen op lijnen zetten (ook gemakkelijker voor de ploeger) maar we laten ze wel een bocht nemen. Kwestie van het niet te rechtlijnig en strak te maken. Het frezen wordt ons aangeraden om de grond los te krijgen (onder de grasmat) zodat de jonge worteltjes zich beter kunnen ontplooien. Het ploegen om de verhoogde bedden te fabriceren. We hebben reeds 30 bomen besteld die wel gezocht werden om hun capaciteiten op nattere zandgrond. De appelbes ga ik zeker ook opzoeken. We gaan nu nog maar een vierde van de grond beplanten, maar voor de andere stukken ook de echt natte (waar nu plassen staan) hebben we nog geen echte plannen. Misschien toch ook een diepe ploeg zoeken?
vriendelijke groet
Beata
Pé says
Dag Beata, Als er vorig jaar gerst stond is er wellicht al geploegd geweest en dan lijkt weerom frezen of ploegen me niet echt nodig hoor. Ik kan je dit niet vanop afstand verzekeren maar wellicht is je bodem bedekken met levende en ander mulch al voldoende. De diepwoeler waarover ik sprak kan wel zeer nuttig zijn maar dat is geen echte ploeg, het is een lange (diepe) vaste tand die de harde laag kan breken die zich vaak vormt net onder het niveau van de voorheen telkens gebruikte ploeg. Het staat je allemaal vrij natuurlijk, fijn dat je je alvast goed wil informeren.
mieke vanderhaeghen says
de duindoornstruik is zeker ook aan te bevelen
maar vergeet niet om zowel een mannelijke als vrouwelijke struik te planten
1 mannelijke op 7 à 8 vrouwelijke (die moet staan zodat deze kan bestuiven, in de juiste windrichting)
gegarandeerd prachtige en voedzame bessen
als je er meer over wilt weten breng ik wel wat info mee naar de cursus
Frank Anrijs says
Ja, ik ben zeker geïnteresseerd! Tot op de cursus 🙂
Ivy Dillen says
Ik ben er een beetje op een andere manier aan begonnen dan jullie. Mijn tuin ligt op een vroegere paardrijpiste en de bodem was er verschrikkelijk gecompacteerd. Er groeide echt niets meer. Omdat ik toch het hele stuk niet ineens in gebruik kon nemen, heb ik me geconcentreerd op een klein stukje waar ik om te beginnen een moestuintje koester. De rest heb ik zijn gang laten gaan. Na bijna tien jaar is dat helemaal uit zichzelf bos geworden. Het grootste deel zijn eiken, berken en Amerikaanse vogelkers. Daar tussendoor heb ik meidoorn, hondsroos en rimpelroos geplant en enkele hoogstam fruitbomen. Ik heb er ook een bedje met aardperen in aangelegd. De Amerikaanse vogelkers snoei ik terug tot op een stam. Die schiet soms wel terug, maar dan snoei ik ze gewoon nog eens. Ik kan het snoeihout goed gebruiken. De berken en eiken laat ik voorlopig hun gang gaan, maar binnen afzienbare tijd ga ik de eiken op dezelfde manier behandelen als de Amerikaanse vogelkers. Ze gaan anders te hard domineren. De berken laten voldoende licht door om ze voorlopig met rust te laten. In de open plekken waar ik vogelkers teruggesnoeid heb, komen nu andere bomen vanzelf de kop opsteken: lijsterbes, vlier, kastanje, hazelaar, zelfs een notenboom.
Natuurlijk is mijn manier van werken veel langademiger, maar ik heb tijd en ik heb zoiets van: wat Moeder Natuur mij gratis en voor niets schenkt, hoef ik niet te kopen.
De bodem in dit jonge bos is ondertussen helemaal bedekt met klimop, dus heb ik er ook geen last van onkruid. Het vreemde is dat hij wel omhoog klimt langs de gesnoeide stammetjes, maar niet langs de fruitbomen of de berken. Die klimop tegen die stammetjes vormt ondertussen ideale plekken om nestkastjes omhoog te hangen. Je voelt overigens ook al dat de bodem meer veerkracht krijgt.
Het enige waar ik wel problemen mee heb, zijn bramen. Die beginnen zo stilaan te hard te woekeren. Sinds dit jaar ben ik begonnen om ze stelselmatig tot op de grond te snoeien. Ik ben daar in augustus/september aan begonnen, zodat ik tegelijkertijd ook heb kunnen oogsten.
Wat denk jij? Ben ik zo goed bezig of is dit het principe ‘werk met de natuur mee’ een beetje te ver doorgedreven?
Frank Anrijs says
Ik denk dat jij vooral moet kijken naar wat je er in de toekomst mee wilt doen. Hoeveel tijd jij erin wilt steken, wat de bedoeling gaat zijn, … Ik heb al veel zinnige dingen gelezen in je reactie, en ik denk niet dat je het principe ‘werk met de natuur’ te ver kunt doordrijven. Het hangt van je eigen ingesteldheid af.
Wat ik te ver vind, is voor iemand anders misschien nog maar het begin! Of omgekeerd :-).
Je moet wel oppassen met berken. Het zijn pioniersbomen en gaan niet lang mee. Na een 20-tal beginnen ze om te vallen om zo plaats te maken voor … eiken, beuken, …
Guy says
Mijn ouders hebben een berkenbos van 40 jaar. Ze zijn idd stormgevoelig. Zijn ze te dicht op elkaar geplant ga je praktisch geen houtopbrengst hebben. Afhankelijk van de locatie en de grond gaan eik of beuk dit idd overnemen. Voor of nadeel is dat je in een berkenbos wel wat ondergroei kan hebben. Zit je met braam is dit zeker een nadeel, binnen de kortste keren neemt dit je hele grond in. Vlier doet het redelijk goed in een berkenbos, vooral op plaatsen waar meer licht is. Bij verspreiding van hazelaar, kastanje en notenbomen denk ik meteen aan een populatie eekhoorns in de buurt.
Guy says
PS Braam krijg je pas echt weg als je zoveel mogelijk wortels mee uit trekt. En natuurlijk de eerste jaren het mee in het oog houdt.
Brigitte Martens says
Achter onze tuin ligt een stuk weide waar ik een bos van wil maken. Ik heb er vorig jaar al 10 bomen geplant maar weet niet goed hoe het nu verder moet. Natuurlijk moeten er nog bomen, struiken en planten bijkomen maar moet ik nu eerst al het gras bedekken met karton en stro of doe ik dat erna?
Frank Anrijs says
Het hangt er eigenlijk een beetje vanaf wat je wilt. Wil je een natuurlijk bos dan moet je niets doen. Na enkele jaren zullen de eerste bomen opkomen en na een 10-tal jaar zal er al een klein bos staan.
Wil je een bos dat volledig aangelegd en geplant is, dan kun je best in etappes werken en beginnen met de bomen, dan de struiken en dan de onderbegroeiing.
Rond de bomen moet je een boomspiegel voorzien, rond de struiken zou ik ook karton leggen en mulchen.
Ik zou zeker niet beginnen met alles af te dekken.
Brigitte Martens says
Oef bedankt Frank, ik zag er al tegenop :). Wat is een boomspiegel?
peter says
Dag Brigitte, de boomspiegel is de denkbeeldige schijf (schaduw) onder een boomkruin mocht de zon er net boven staan. > De projectie van de kruinomtrek op de grond dus. Je kan ook makkelijk onthouden dat veel bomen onder de grond quasi een spiegel aan wortels zijn van wat je boven de grond aan takken ziet. Aan de hoofdwortels wordt lang niet zoveel water of voedsel opgenomen als aan de fijne worteltje die aan de uiteinden ervan zitten. Wanneer er regen valt werkt de kruin een beetje als een paraplu waarlangs die neerslag naar de kruinomtrek geleid wordt en daar loodrecht naar beneden valt. Van nature zorgt de boom dus zelf voor vocht en daarin opgeloste voedingsstoffen aan de rand van de boomspiegel waar die fijne worteltjes zitten. Sommige soorten hebben ook een diepe penwortel om bij droge perioden ook uit diepere lagen te tappen. Veel fruitbomen wortelen echter veelal oppervlakkig en zijn daardoor inderdaad gebaat door niet teveel concurrentie in hun “boomspiegel”.
Brigitte Martens says
Aaah bedankt, zo interessant :).
Maar hoe weet ik hoeveel boomspiegel ik moet voorzien? De boompjes zijn nu maar max 1 meter hoog…
Frank Anrijs says
begin dan ook met een boomspiegel van ongeveer – 1.5 meter doorsnede. vergroot de cirkel naargelang de boom groter wordt.
Eens de boom een forse kruin heeft, kan je de omtrek van de boomkruin en de cirkel beter zien en naargelang aanpassen.
DagEnNacht says
Als u er bos wil van maken (geen voedselbos) zoek zeker ook eens wat op in verband met de QD-methode. Die houdt in dat u kleine groepen bosplantsoen aanplant, en daarbuiten de natuur zijn gang laat gaan – of buiten die groepen bosplantsoen bijvoorbeeld eetbare planten plaatst. Eindresultaat is daarmee een bos, maar vooraleer de bomen ècht groot zijn en de gehele oppervlakte beschaduwen hebt u op veel plaatsen mogelijkheid tot de aanleg van een eetbare bosrand, waar u tientallen jaren plezier aan zal hebben.
Frank Anrijs says
De bedoeling is echt wel een voedselbos, toch bedankt voor je reactie 🙂
Het is een piste die waarschijnlijk zeer nuttig zal blijken in een toekomstig project waarmee ik rondloop 🙂
DagEnNacht says
Sorry voor de verwarring Frank, ik reageerde eigenlijk op het bericht van Brigitte, die met een nieuw project op een weide startte. De klassieke bosbouw rekent immers op het volledig beplanten van de grond met meer dan 2000 stuks bosplantsoen, terwijl je bij die QD methode met 15% beplante oppervlakte ook waardevol bos creëert.
http://www./ says
Bon alors, une seule chose à dire : tu es obligée de me cuisiner ça si je passe chez toi!!!! Ca a l’air délicieux, que des parfums que j’aime… Bon alors si j’ai le temps je testerai, si j’ai moisn le temps je testerai chez toi!
Brigitte Martens says
Bedankt dagennacht, zeer interessant. Alleen is mijn stuk slechts 200 vierkante meter groot en zou ik vooral eetbare planten, bomen en struiken willen zetten.
Corry/Saar says
Ikzelf ben begonnen met een mengsel van dennenhaksel en dennennaalden langs de borderranden en dat geeft al een bosachtig beeld.
Wij mogen geen bomen planten alleen 1 van 2.5 meter hoog op de 75m2.
Rond de fruitstruiken heb ik cirkels gemaakt en daar bladmulch gedaan + a/d voet v/d fruitstruiken.
Ikzelf hou niet zo van karton, ziet er armoedig uit en waait bij harde wind weg.
Frank Anrijs says
Een veel gemaakte fout bij het gebruik van karton is dat het niet bedekt wordt met een mulchlaag!
Als het volledig wordt bedekt met een mulchlaag van 10- 15 cm dik, zie je niets en waait er ook niet weg. De werking van het karton is dan ook duizendmaal beter.
Karton dat niet bedekt wordt, gaat niet goed werken, gaat wegwaaien en is inderdaad verschrikkelijk lelijk 🙂
Bedekken dus (volledig !!).
Corry/Saar says
Is een mengsel van Dennennaalden met haksel wel Oké a/d borderranden?
Dank voor je kartonantwoord en suggestie. Wat is een Nuts tuin? Kan een Nuts tuin ook een Natuurlijke moestuin zijn/worden?
Frank Anrijs says
Een mengsel van dennennaalden en haksel is prima.
Een nutstuin is een tuin waar er fruitbomen en groenten staan, dit is bij uitstek een soort tuin dat kan omgevormd worden tot een natuurlijke tuin.
Nutstuin en natuurlijk gaan dus perfect samen 🙂