Jaren geleden zijn we begonnen met het creëren van een bostuin, een soort voorloper van een voedselbos. Tegenwoordig noemen we het een bosrandtuin. We hebben fruitbomen en struiken op redelijke afstand van elkaar geplant, zodat we kunnen genieten van het fruit en het ook kunnen combineren met andere planten. Het is een lange reis geweest, waarin we veel verschillende dingen hebben geprobeerd. Ik geloof dat we nu een succesvolle methode hebben ontdekt die ons zal brengen waar we met deze plek naartoe willen. Daar wil ik het hier over hebben.
Nieuwe Aanplantingen In Tijden Van Klimaatverandering
Dat de zomers niet meer zijn zoals vroeger mag ondertussen duidelijk zijn. En dat wat we in de toekomst krijgen niet te voorspellen valt is ook duidelijk: natte zomers, warme zomers, droge zomers? Wie zal het zeggen.
Dat een droge zomer veel schade berokkent, heb ik afgelopen maanden aan den lijve mogen ondervinden. Een tekort aan water wringt vele planten de nek om, zelfs planten die al enkele jaren geleden zijn aangeplant. Maar hoe moet je dit aanpakken? Kan je nu nog bomen, struiken en vaste planten aanplanten zonder kopzorgen of de vrees dat de helft afsterft in een droog voorjaar of hete zomer?
Wat Is De Climax-Vegetatie in Onze Streken?
In permacultuur wordt steeds gerefereerd naar een climax-vegetatie. Het idee is dat wanneer je de natuur zijn gang laat gaan, de natuur evolueert naar een bos. Het is de stabielste vorm, een soort eindpunt voor de natuur. Vandaar komt ook het idee van voedselbossen als ultieme vorm van tuinieren volgens permacultuur: een stabiel systeem waaruit je zonder veel werk lange tijd kan oogsten.
Ik heb hier altijd bedenkingen bij gehad, niet bij voedselbossen an sich, maar wel bij voedselbossen in ons klimaat waarover gedaan wordt alsof ze veel eten gaan opbrengen doorheen het jaar. Ik heb altijd het idee gehad dat een voedselbos (in onze streken) niet veel meer is dan een boomgaard die wat dichter geplant is en wat diverser in soorten. Groenten kweken gaat niet in een bos. Punt. Je hebt altijd een min of meer klassieke vorm van groentetuin nodig: een open plek waar zon in kan.
Waarom Duurt het Gemiddeld Vier Jaar?
[mashshare]
Stilaan neemt het echte winterwerk de overhand: zadenvoorraad nakijken, zaden bestellen en plannen maken. Zo ben ik momenteel bezig met het inplannen van onze bosrandtuin met de bedoeling hier fruit en meerjarigen te kweken in combinatie met éénjarigen en kruiden. Zo kan je naast fruit en noten, ook je gewone gekende groenten oogsten met de meerjarigen als aanvulling.
Want laten we eerlijk zijn: een salade die enkel bestaat uit linde- en beukenblad, paardenbloembladen, veldkers, zuring en hostascheuten haalt het niet van de slamengeling die ik momenteel eet: Chinese kool, postelein, veldsla, witloof, andijvie, radicchio, frill’s …
De combinatie van beide soorten tuin zou voor mij perfect zijn en is iets wat ik wil proberen te bereiken.
Indeling en Structuur Helpt Op Meerdere Manieren
[mashshare]
Ik heb er geen probleem mee om het toe te geven, ook op Yggdrasil weten we nog lang niet alles en leren en proberen we nog constant nieuwe dingen. Over natuurlijk tuinieren bestaat er nog geen ‘bijbel’, het is ook veel moeilijker om er één te schrijven omdat heel veel factoren afhankelijk zijn van plaatselijke omstandigheden en de tuinder zelf.
Eén zo’n verandering die we hebben doorgevoerd, is het indelen van de grote stukken die bedekt zijn met stro en houtsnippers. Het voordeel van deze paden was duidelijk: we zouden veel minder (niet!) op de bodem lopen en zo een luchtigere structuur krijgen, net zoals op onze bedden.
Maar onverwacht is er nog een ander voordeel opgedoken. Achteraf bekeken misschien wel een beetje logisch, maar ik had er bij het aanleggen van de paden toch zeker niet aan gedacht 🙂 .
Voor Mij Is de Discussie Beslecht: Fruitbomen Moet Je Niet Snoeien!
Tijdens het planten van een boom is het voor velen ook ineens het moment om wat te snoeien. De hoofdtak wat inkorten, het aantal zijtakken beperken en deze ook wat in verhouding brengen met de hoofdtak.
Ik was alvast van mening dat het noodzakelijk is om fruitbomen te snoeien. Ze groeien in een kwekerij heel dicht bij elkaar op en schieten in de hoogte. Ze worden opgejaagd en hebben te lange takken die moeten worden ingekort bij het planten.
Maar iets wat Wouter en Xavier zeiden tijdens de cursus Voedselbossen in augustus, deed een belletje rinkelen. Ik heb het nochtans zelf al vele malen gezien, maar er blijkbaar nooit verder over nagedacht.
Voedselbossen Horen Niet Thuis In een Gewone Tuin. Of Wel?
Door de toenemende interesse in voedselbossen, ben ikzelf, 2 jaar geleden, op het domein van Yggdrasil begonnen met een voedselbos te plannen en aan te planten.
Ikzelf was nogal kritisch tegenover de mogelijke opbrengst van een voedselbos in ons klimaat, vooral omdat ik voorbeelden had gezien vanuit Austalië en andere (sub)tropische streken waar vooral fruit en noten geoogst werden.
Ik heb mijn eigen voedselbos opgezet met veel open ruimte, zodat het eigenlijk meer een voedselbosrand wordt, waar naast fruit, ook nog voldoende licht en ruimte is om groenten te kweken.
De mogelijkheid om een echt voedselbos te hebben in ons klimaat met veel opbrengst naast noten en vruchten, beschouwde ik eigenlijk als nihil.
Een Bos(rand)tuin in Ons Klimaat?
Net als alles is ook permacultuur onderhevig aan modegrillen. Een huidige modetrend is het opstarten van een bostuin. De inspiratie komt uiteraard van het buitenland, in België is er nog geen enkele fatsoenlijke bostuin te bespeuren.
Maar de bostuinen uit het buitenland die als voorbeeld worden genomen komen heel dikwijls uit (sub)tropische klimaten. De omstandigheden zijn totaal niet te vergelijken met ons klimaat, wat leidt tot een bostuin die absoluut niet goed gepland is en dus niets te maken heeft met permacultuur. Permacultuur is in de eerste plaats een ontwerpsysteem! [Read more…]
Waarom Ik Niet in een Plantgilde Geloof
In een artikel over de toekomst van onze bostuin had ik geschreven dat ik niet in een plantgilde geloofde. Ik weet dat voor veel permanauten gildes heel belangrijk zijn en dat er ware zoektochten zijn om de perfecte plantgilde te ontwerpen.
Maar ik geloof daar dus niet in, en hier zijn verschillende redenen voor. Experimenten van mijn ouders hebben twijfels over deze gildes weggenomen en ervoor gezorgd dat wij geëvolueerd zijn naar onze manier van combineren, Schijnbare Chaos. Vanop een afstand, zonder dat u juist weet wat dit inhoudt, lijkt het misschien op een gilde-systeem, maar dat is het zeker niet. Combineren volgens het systeem van Schijnbare Chaos is veel flexibeler, veel natuurlijker en is volgens mij gewoon veel juister :-). [Read more…]
Onze bostuin: Na de start, hoe verder gaan?
Om te testen of het ultieme einddoel in een permacultuurtuin effectief een bostuin kan zijn, heb ik op het domein van Yggdrasil een stukje omgevormd tot bostuin. De structuur is aangeplant, daar heb ik vorig jaar al over bericht. De structuur ligt ondertussen vast, alle bomen en de meeste struiken zijn aangeplant. Ze zijn zo aangeplant dat wanneer ze hun volwassen grootte bereiken, er nog voldoende licht op de bodem valt. Hierdoor is het meer een bosrandtuin, dan een echte bostuin.
Een echte bostuin is meer iets voor de tropen en subtropen, waar de lichtintensiteit veel groter is en waar het onder een dik bladerdek niet heel donker wordt. In onze streken is het zonlicht al dikwijls een beperkende factor, zodat we dit toch zoveel mogelijk proberen toe te laten.
De vruchtbomen dragen voor het overgrote deel al overvloedig fruit, nu is de volgende fase aangebroken, deze van de kruidlaag. [Read more…]