Ik heb van kleins af aan geleerd dat spitten in de tuin een bezigheid is die zeer belangrijk is in de tuin. Je moet dit in het najaar doen zodat de tuin mooi opgeruimd is en de grond krijgt zo kans om terug te zakken. Ook breken de kluiten door de vorstwerking in kleinere brokken en krijg je een losse, goed doorlatende grond.
In boeken over moestuinen wordt spitten dan ook als dé belangrijkste vereiste gezien voor een succesvolle groentetuin:
De voorbereiding en verzorging van de grond is de eerste voorwaarde om met succes groenten te kweken. Door grondbewerking […] komt de grond in optimale conditie voor de wortelgroei en geeft de essentiële voedingselementen af aan de plant.
Spitten wordt algemeen beschouwd als de beste grondvoorbereiding. Spitten heeft als groot voordeel dat de oogstresten en de onkruiden ondergewerkt worden en de grond zuiver achterblijft. Het omdraaien van de grond zorgt ervoor dat de toegevoegde organische materialen snel worden vermengd in de bovenste grondlaag.
Groente & Fruit encyclopedie, Luc Dedeene en Guy De Kinder
Is ploegen vooruitgang?
De uitvinding van de ploeg geldt als één van de belangrijkste uitvindingen in de evolutie van de mensheid.
Er zijn dan ook verschillende directe voordelen verbonden aan het ploegen:
- Het verwijderen van onkruid en plantenresten. Dit wordt ondergewerkt en de grond is klaar voor het nieuwe seizoen.
- Door het ploegen wordt de grond opengesteld voor zuurstof en vindt er een exponentiële groei van micro-organismen plaats. Deze schieten in overdrive en gaan organisch materiaal afbreken. Hierdoor komen er mineralen uit humus en kleine steendeeltjes vrij.
- Grote kluiten grond worden in kleine brokjes verdeeld. Hierdoor komt er meer oppervlakte vrij voor bacteriën en micro-organismen. Deze kennen een explosieve groei door het toegenomen voedsel en zetten zo extra voedingsstoffen vrij.
Dit geeft prachtige resultaten in het eerste jaar met een geweldige oogst van dikke kroppen sla, mooie kolen en prachtige rijpe tomaten.
Door de overvloedige stimulatie van het bodemleven gaat dit bodemleven mineralen gaan produceren in te grote hoeveelheden. Het aanbod is niet meer afgestemd op de afname. Veel voedingsstoffen gaan zo uitspoelen en zijn verloren.
Het volgende jaar dat er wordt geploegd, wordt er weer veel organisch materiaal verbruikt. Weeral gaat er een flink deel voedingsstoffen verloren.
Na enkele jaren is de bodem volledig uitgeput en is alle organische materiaal opgebruikt.
De boer moet nu bijspringen met kunstmeststoffen wat het probleem alleen maar groter maakt.
En dan hebben we het nog niet gehad over de jaarlijkse structuurvernietiging die plaats vindt door het ploegen. Ook heeft het vernietigen van het bodemleven (dat verdwijnt immers bij gebrek aan voedingsstoffen en door het zoute, zure milieu dat wordt gecreëerd door kunstmeststoffen) desastreuze gevolgen voor de weerbaarheid van de planten tegen ziekten en plagen.
Spitten is achteruitgang
Voor één of andere onverklaarbare reden is het ploegen van de boer op zijn veld vertaald naar spitten in de moestuin. Het gebeurt kleinschaliger, maar de effecten zijn dezelfde.
Ook u spit uw grond jaarlijks en verarmt al doende de grond. Na enkele jaren hebt ook u een arme grond met weinig tot geen bodemleven.
Veel bodemleven vormt een brede basis voor een rijke opbrengst, weinig bodemleven heeft een onvoldoende brede basis en zal problemen opleveren.
Gebrek aan een gevarieerd en uitgebreid bodemleven vormt een slechte bodem en een slechte basis voor een moestuin. Dit geeft een moestuin met ziekteproblemen en weinig kans op een mooie opbrengst.
U moet nu bijspringen door het toevoegen van bemesting, in vele gevallen een chemische bemesting met blauwe of roze korrel. Ook het gebruik van bestrijdingsmiddelen zal drastisch stijgen omdat planten op slechte grond veel gevoeliger zijn voor ziekten en plagen.
Het kan veel beter en veel gemakkelijker
U moet altijd kijken hoe de natuur te werk gaat en proberen deze te imiteren. De natuur is een specialist in het ontwerpen van systemen die heel zuinig omgaan met energie en alles recycleren en vastleggen zodat er zo weinig mogelijk verloren gaat.
Hebt u ooit al eens een natuurfenomeen gezien waardoor de grond wordt omgeploegd? Ooit al eens een dier gezien dat hectares grond omploegt?
En toch is de bodem onder een bos perfect in staat om zulke mastodonten van bomen te voeden en te voorzien van water en voedingsstoffen. Alhoewel deze bomen veel meer voedingsstoffen en water verbruiken dan enkele bloemkolen en knolselders.
Toch wordt deze grond niet bewerkt! Althans niet op het eerste gezicht.
Bodemleven werkt dag en nacht voor u
Er zijn miljoenen, nee, miljarden organismen in de weer in deze gronden om de perfecte bodem te vormen die de planten beschermt tegen plagen en ziekten, die zorgt dat de wortels gemakkelijk meters diep in de grond geraken en die zorgt dat de juiste voedingsstoffen op het juiste moment op de juiste plaats geraken.
Deze micro-organismen vormen de basis en zijn ongelooflijk belangrijk voor een goede moestuin. Een uitgebreide uitleg is hier niet aan de orde en is voer voor een hele reeks artikels. Toch wil ik de belangrijkste en bekendste grondbewerker van uw moestuin kort bespreken.
De regenworm
De regenworm is heel bekend en een belangrijke indicator voor de kwaliteit van uw bodem. Simpel gezegd: hoe meer regenwormen, hoe beter de kwaliteit van uw bodemleven.
Laat ons even kort een regenworm volgen in zijn bezigheden.
In de herfst vallen de bladeren van de bomen op de grond. Door de regen wordt het blad vochtig en valt het ten prooi aan microben. Hierdoor wordt het blad zacht en wordt het aan stukken gereten door de duizendpoten, regenwormen, …
Onze regenworm neemt een groot stuk blad mee en kruipt terug in zijn hol onder de grond. Met zijn monddelen verscheurt en verslindt hij het stuk blad en vreet ondertussen ook flinke hoeveelheden grond op.
De bladgedeeltes en de grond worden fijn vermalen en vermengd tot een donkere pasta. Deze pasta wordt aangevallen door bacteriën in de maag van de worm die er de benodigde voedingstoffen uithalen.
Hierna wordt de overschot ‘uitgekakt’, samen met een deel bacteriën. Deze uitwerpselen zullen zeer snel gevonden worden door andere bodemorganismen die een waar feest houden voor deze schatten.
Gevoed door het stukje blad, gaat de worm verder op zoek naar voedsel en graaft gangen in de grond. Hierdoor wordt de grond luchtiger en kunnen water en lucht gemakkelijker dieper in de grond geraken. De regen zal via de gangen van de regenworm veel dieper de grond in geraken en de bodem blijft langer vochtig tussen 2 regenbuien.
De wortels van uw groenteplanten die massaal groeien in het voorjaar vinden deze gangen ideaal om in te groeien en geraken zo veel dieper in de grond. De gangen zijn voorzien van organische voedingsstoffen via de uitwerpselen van de regenworm, lucht (zuurstof) en water hebben gemakkelijke toegang.
De grond wordt dus alleen al door regenwormen verrijkt en verlucht.
Al deze gangen, al deze ingangen van water en lucht worden vernietigd en afgesloten door het spitten van de tuin. Al het jaarlange werk van deze specialisten wordt teniet gedaan op enkele uren tijd door het omspitten van de tuin.
Maar niet alleen het werk van de regenworm wordt teniet gedaan, ook immens veel organismen sterven af door het omdraaien van de grond.
Spitten = massamoord
Elk organisme, elke soort bacterie, schimmel, nematode, aaltje, duizendpoot, amoebe, … heeft bepaalde levensomstandigheden. Indien deze omstandigheden drastisch veranderen sterven deze organismen af.
Zeker de kleine organismen zoals bacteriën, schimmels en nematoden zijn niet erg mobiel en verdwijnen grotendeels.
En juist deze micro-organismen vormen de basis van een goede bodemwerking. Elk jaar moeten deze micro-organismen na het spitten hun populatie weer opbouwen en heel veel energie en moeite investeren.
Volgende keer wanneer u in het najaar in uw tuinhuisje uw spitvork of spade vastpakt, moet u maar even nadenken waarom u eigenlijk elk jaar uw rug breekt in uw moestuin?
Waarom u urenlang gebogen staat om uw grondstructuur te vernielen en waarom u tegen de natuur vecht in plaats van de natuur u te laten helpen en een moestuin te hebben in samenwerking met de natuur!
INTERESSE IN DE NIEUWSBRIEF?
Heeft u zich nog niet ingeschreven voor mijn nieuwsbrief? Aarzel niet en krijg elke 3 weken een uitgebreid artikel GRATIS in uw mailbox: Inschrijven voor de Natuurlijke Moestuin nieuwsbrief.