Uit mijn eigen ervaringen, uit die van mijn ouders en talloze andere verhalen die ik al gehoord en gelezen heb, blijkt telkens weer dat een natuurlijke moestuin niet in 1-2-3 op poten staat. U begint niet met een blank canvas, maar moet een slechte situatie omkeren en veel moeite investeren om verschillende zaken te verbeteren.
De meest gehoorde termijn ligt tussen de 3 tot 5 jaar, dit zijn jaren die u nodig heeft om de grond te verbeteren, om randen aan te planten, om een evenwicht op te bouwen en om zelf uw draai te vinden in uw nieuwe manier van tuinieren.
Na deze periode loopt alles veel gemakkelijker, wordt de tijdsinvestering zeer miniem en is er nog nauwelijks sprake van plaagproblemen. Maar net zoals met alles in het leven, zijn er altijd mensen die menen dat er sluip- en binnenwegen bestaan zodat ze er sneller kunnen geraken!
Waar gaat u voor?
Misschien is het maar menselijk dat we altijd zoeken naar eenvoudigere, snellere manieren om iets te bereiken. Maar in de tuin mag u niet vergeten dat u samenwerkt met de natuur en soms zelfs slechts een ondergeschikte rol heeft in de vooruitgang.
Een fout die veel mensen maken is dat ze verkeerde vergelijkingen maken:
- Grote groenten vs Gezonde groenten
- Veel opbrengst vs Nutriëntrijke opbrengst
- Snelle resultaten (maar blijvende input) vs Tragere (blijvende) resultaten
- …
U kunt deze zogezegd snelle resultaten ook gemakkelijk vinden in het dagelijkse leven:
- FaceBook Vrienden vs Echte Vrienden
- Veel boeken verkopen vs Een verschil maken
- Geld vs Geluk
- Gewicht vs Gezondheid
- Inkomen vs Kunde
Er is gewoonweg geen snelle manier om een natuurlijke (moes)tuin te bekomen. Ja, u moet samenwerken en ja u moet gaan voor tragere oplossingen zoals mulchen in plaats van RoundUp spuiten. Het lijkt in het begin misschien veel trager en niet beter, maar na enkele jaren komen de voordelen steeds duidelijker naar voren.
Bodemleven heeft tijd nodig om op te bouwen, natuurlijk evenwicht heeft tijd nodig om op te bouwen, u heeft tijd nodig om een mentale switch te maken en dat is niet meer dan normaal!
Erger u niet aan de – schijnbare – stap terug die u soms zet, erger u niet aan de buurman die u meewarig bekijkt wanneer u stro open schudt op uw bedden, negeer de luizen die in het voorjaar de jonge scheuten van uw fruitstruiken koloniseren.
Weet dat u er op alle manieren aan werkt om dit op de lange termijn op te lossen!
Het is gedaan met snel, het is hoog tijd voor beter (in uw tuin en in uw leven!) :-).
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Anita says
Ik vind het juist wél veel makkelijker 🙂
Door ( zeer recent te zijn gestart!) in bakken te moestuinieren hebben we nu al zeer weinig hinder van de vele regenval van de afgelopen tijd. Door het mulchen zal de grond snel veel meer water kunnen vasthouden en geen plassen maken waar gangbare boeren en tuinders mee te kampen hebben momenteel. Ook minder onkruiden. Dus er is meteen voordeel te behalen. 🙂
Marian says
Hallo Frank,
Wat een opbeurende woorden weer, fijn! Ik ben sinds ik je site ontdekt hebt, plm half jaar geleden, ook aan t overschakelen en ik ben zo blij dat ik er op mijn leeftijd (57) nog achter ben gekomen. Overigens bleek wel dat ik altijd al behoorlijk goed op weg was, want ik ben groot liefhebber van de natuur. Ik heb voor t eerst veel bloemen gekweekt en een kleine moestuin aangelegd en ben nu al super tevreden met t resultaat. Alles staat er goed bij, zonder poespas en fratsen, op natuurlijke wijze. Super bedankt voor alle nuttige informatie!
Marian uit Lommel
esmeralda says
Weer ‘s mooi gezegd/geschreven, Frank! Ook het feit dat je het opentrekt naar het “dagelijkse leven”. Daar kan veel over gezegd worden… De tuin als spiegel…
Frank Anrijs says
Zo is maar net 😉
Ivy Dillen says
Ook van hieruit een bedankje, Frank. Ik word er soms zo moe van om uit te leggen waarom ik het grootste deel van mijn tuin laat ‘verwilderen’ en hem slechts vierkante meter per vierkante meter in gebruik neem voor voedselplanten en dan toch nog altijd op onbegrip stoot. Dan is zo’n artikel van jou een hart onder de riem. Dan raak ik er weer van overtuigd dat we goed bezig zijn en dat we langzaam maar zeker op een betere wereld afstevenen.
Daniël says
Hallo Frank,
Het is zoals Colombus, die maanden op zee zat in onzekerheid en dan ! Zo is het ook met de natuurlijke tuin, maar dan gaat het wel over jaren.
Telkens als het dan wat moeilijker gaat zullen we hier aan terug denken, uw woorden !!!
Alvast bedankt voor je inzet en woorden .
Frank Anrijs says
🙂
pieter l. janssen says
Geachte,
Jaren geleden begon ik hier met een moestuin, wist van toeten noch blazen;
het onkruid stond meters hoog; de grond wat heel vruchtbaar, zonder enige
kunstmest of wat dan ook, een geweldig resultaat; de grond zat boordevol pieren!! Door drukke werkzaamheden toen toch mee gestopt.
twee jaar geleden(bijna veertig jaar later) besloot ik opnieuw te beginnen;
wat blijkt tot mijn verbazing: er zit niet een worm meer in de grond; ik heb dingen geprobeerd met natuurlijke compost; nog steeds niks; onlangs bij een andere tuinierder in Kanne die zei dat bij hem het barstte van die beestjes: Niets!
Wat is hier de oorzaak van en is dit probleem te verhelpen?
Mijn hartelijk dank als u mij hierover iets zinnigs zou kunnen meedelen.
Pieter L. Janssen
Frank Anrijs says
Dag Pieter,
zonder de plek en de bodem in het echt te zien is het eigenlijk onmogelijk om iets te zeggen over dit probleem.
Ik zou u graag helpen maar ik heb geen flauw idee waarom u geen regenwormen tegenkomt. Maar daarom heeft u nog geen slechte bodem! Ik zou beginnen met groenten kweken, mulchen, … en dan na verloop van tijd kijken of er al beterschap is.
Groeten,
Frank
Daniël says
Hallo Frank,
Binnenkort gaan wij de klimop bij scheren, kan dat ook als mulch gebuikt worden ? Omdat die plant giftig zou zijn ?
Heeft iemand daar een antwoord op.
Anita says
Ik zou denken van wel. Je eet immers deze mulch niet op 🙂
Frank Anrijs says
Wij krijgen elk jaar een flinke lading van de buurman en laten deze eerst door de composthoop gaan.
Ik heb geen ervaring met klimop als mulch. Maar zoals met ale mulch is diversiteit het beste, misschien de klimop mengen met andere materialen.
Anders eerst uitproberen op een klein stuk voordat je alles mulcht en zo misschien problemen krijgt.
Daniël says
Ik heb vandaag mijn compost nog eens omgekeerd, omdat het nu vochtig is. En dan komt er nog eens wat extra lucht en goede vocht verdeling in, wat goed is voor de vertering. Omdat ik dit jaar begonnen ben met natuurlijk tuinieren, besteed ik nog meer aandacht aan mijn compost. Ook ga ik er dit jaar nog heel veel bij maken.
En door dat omzetten gaat de vertering sneller, zoals ik al zij. Dan is de compost voor 3/4 verteerd voor de winter, dan doe ik een laag van 10 cm voor de winter over de tuin percelen. Dan is hij klaar tegen het voorjaar.
Door de compost 1 à 2 keren op een jaar om te zetten dat maak een verschil als dag en nacht.
Mensen die weinig tijd hebben en ooit toch een groente tuin zouden willen opstarten, die kunnen zorgen voor elk jaar een compost laag van 10 cm op hun perceel en daar een mulch laag op van ook 10 cm en dat zo het ganse jaar laten liggen. Dat zo 3 à 4 jaar en dan starten!
Frank Anrijs says
Je kan al in het eerste jaar starten op deze manier! De resultaten zullen elk jaar verbeteren 🙂
Rob en Joyce de Vries says
Hoi Frank,
Ben het weer helemaal met je eens, je hebt een lange adem nodig om resultaat te boeken. Toch is het allemaal de moeite waard. We houden ons niet aan teeltschema’s en experimenteren tussendoor volop wat ook niet altijd goed uitpakt, maar je leert er wel heel veel van. Dit jaar heb ik tussen onze 46 tomatenplanten in de kas een dikke mulchlaag van verse brandnetelplanten neergelegd. Het resultaat weet ik nog niet, maar de luizen vinden het geweldig. Hoe het zich gaat ontwikkelen zien we wel. Verder heb ik onze composthoop te vroeg op de bedden gespit met als gevolg (mede door de warme winter) dat er overal Goudsbloemen, Kamille, Oost-Indische Kers, Borgage etc. bloemen opkomen. Verder heb ik de aspergewortels van een oud bed laten zitten met als gevolg dat nu de uien opgedrukt worden door prachtige asperges. Toch is dit alles erg nuttig, door te doen leer je heel veel en soms valt het mee en soms valt het tegen. Vroeger haalde ik koolplanten met wortel en al uit de grond. Ik laat de wortel tegenwoordig gewoon zitten en spit een gaatje er tegen aan om een nieuw plantje in te zetten. Wederom dank voor al je uitleg en advies.
Frank Anrijs says
Graag gedaan 🙂
Viviane says
Volkomen met je eens, Londen en Parijs zijn ook niet op één nacht gebouwd. Ik ben nu al een 15-tal jaar bezig met mijn tuin op een (voor zover mijn kennis reikte) zo natuurlijke manier te laten ontplooien, van massaal slakken naar egels, enz., MAAR iedereen lust een gezond stukje en na Pasen is de haas hier opgedoken. Ja, lach maar, die vriend wacht tot ik mijn gezonde plantjes in de grond duw. Enig idee hoe ik hem kan afschrikken of weghouden? Hebben jullie daar geen last van? Mijn tuintje is dan ook niet zo groot als die van jullie, dus ik bewaar graag wat ik heb 🙂
Frank Anrijs says
Wij hebben ook een tijd een haas op bezoek gehad maar hij is nu verdwenen. Waarom of naarwaar dat weet ik niet, maar ik heb geen tips om zulke dieren uit de tuin te houden :-(.
Sarah says
Goed dit te lezen. Dan hou ik nog vol want ondanks de poel vol kikkerdril en de takkenrillen die er al enkele jaren staan, heb ik nog last van massa’s slakken. Moesten die er niet geweest zijn, zouden we nu rucola aan het eten zijn … 🙁 Ik begon net te denken dat het cliché van ‘stro op de paden trekt slakken aan’, juist was.
Frank Anrijs says
Aanvankelijk misschien wel, eens u een evenwicht heeft met natuurlijke vijanden zijn er enkel nog voordelen aan een mulchlaag!
Viviane says
Zeker volhouen Sarah! ‘t Is knap hoe je jaar na jaar die evolutie en transformatie ziet. Ieder jaar den ik, wat zal het nu zijn (behalve die haas dan 🙁 ). En je hebt 100 stappen vooruit door vroeger met permacultuur bezig te zijn dan ik.
In den beginne hebben mijn man en ik eens op een uur tijd 300 slakken verzameld (en aan het vogelopvancentrum gebracht niet ver van bij ons – die waren dolgelukkig). Je zag nauwelijks dat er iets weg was! Dus géééééén paniek, alles komt in orde, MET TIJD 🙂 Dat is tenslotte je bondgenoot