Voor plezier en eenvoud in de natuurlijke moestuin
Het wordt stilaan tijd om je zaden te bestellen en je planning voor het komende jaar te maken. Wij gebruiken een eigen bedacht systeem: het systeem van schijnbare chaos. We hebben dit afgekeken van de natuur, hoe dat juist te werk gaat kan je hieronder lezen.
Learning about the natural world is one thing. Learning from the natural world—that’s the switch.
Janine Benyus (1958)
(Over de natuur leren is een. Van de natuur leren — dat is de omschakeling.)
Dat mulchen veel voordelen oplevert, heb je doorheen mijn blog gelezen of wist je al. Maar misschien weet je niet precies waarmee je mag mulchen en houdt dat je momenteel nog tegen om aan de slag te gaan. Toch is het eenvoudig: alles van organische oorsprong kan aangewend worden als mulchmateriaal.
Zo kan je bijvoorbeeld perfect tapijten gebruiken om je bodem af te dekken. Enige voorwaarde is dat ze geen plastiek bevatten. Dat is natuurlijk leuk als weetje, maar een tapijt gebruik je niet in je groentetuin. Het dient enkel als voorbeeld om duidelijk te maken dat werkelijk alles van organisch materiaal in principe kan dienen.
Wat is veerkracht in de tuin? Op zowat alle domeinen kan je het hebben over veerkracht: veerkracht van de bodem opbouwen, veerkracht van je bodemleven, veerkracht tegen de wisselende weeromstandigheden. De lijst is nagenoeg oneindig.
Maar zelfs in die lange lijst wordt vaak veerkracht van de tuinier zelf vergeten. En dat is eigenlijk belangrijker dan alle bovenstaande elementen. Want geen tuinier, geen tuin.
Dat de zomers niet meer zijn zoals vroeger mag ondertussen duidelijk zijn. En dat wat we in de toekomst krijgen niet te voorspellen valt is ook duidelijk: natte zomers, warme zomers, droge zomers? Wie zal het zeggen.
Dat een droge zomer veel schade berokkent, heb ik afgelopen maanden aan den lijve mogen ondervinden. Een tekort aan water wringt vele planten de nek om, zelfs planten die al enkele jaren geleden zijn aangeplant. Maar hoe moet je dit aanpakken? Kan je nu nog bomen, struiken en vaste planten aanplanten zonder kopzorgen of de vrees dat de helft afsterft in een droog voorjaar of hete zomer?
Het boek over mulchen is zoals de vorige boeken een samenvatting van onze ervaringen. Ik geef achtergrond bij het waarom van mulchen en vertel daarnaast ook over de praktijk aan de hand van voorbeelden. Fouten die we gemaakt hebben, lessen die we geleerd hebben … Maar ik weet uit ervaring dat er met heel veel verschillende materialen wordt gemulcht op heel veel verschillende manieren en redenen.
Daarom ben ik deze keer niet de enige schrijver in net boek, maar hebben ook enkele tuiniers die met mulch bezig zijn hun steentje bijgedragen.
Lava is een materiaal waar we vooral op gestoten zijn in onze zoektocht naar een oplossing voor heermoes. Het heeft ons toen geweldig goed geholpen, maar ondertussen weten we dat lava veel meer is dan enkel een mogelijke oplossing voor een overlast van heermoes. Het verrijkt de bodem met mineralen wat direct een impact heeft op alles wat in en op de bodem leeft: de bodemorganismen en je planten. En daar is pas echt een grote winst te pakken naar je gezondheid toe.
Ik wist al wel een beetje hierover, wat het belang was van lava om alle processen die van nature doorgaan in een plant mogelijk te maken. Lava bevat vele soorten mineralen in kleine hoeveelheden. Volgens de gangbare manier van werken is dat niet belangrijk, maar deze vele soorten mineralen zijn wel cruciaal voor allerlei processen in de plant. Vooral processen die instaan voor de verdediging van de plant, maar ook smaak, kleur … Ik vertel er altijd over in mijn cursussen:
Nu blijkt dat ik het belang van deze secundaire metabolieten of fytonutriënten zelfs nog onderschat. Uit een webinar in de gevorderden cursus (gegeven door Dirk Van Overstraeten) blijkt dat deze eigenlijk essentieel zijn in onze voeding, maar bovenal, dat deze niet of slechts zeer beperkt voorkomen in industriële voeding. Dat benadrukt het belang van lava, en ook van het zelf kweken van je groenten, kruiden en fruit. En eigenlijk zonder enige vorm van bestrijdingsmiddelen.
En wat nog meer frappant is: het belang van eetbare bloemen kan je niet onderschatten. En laat nu net dat een belangrijk onderdeel zijn van natuurlijk tuinieren. Aan iedereen die veel eetbare bloemen heeft staan en geen bestrijdingsmiddelen gebruikt: goed bezig! Aan al de rest: ga voor die eetbare bloemen en dump je bestrijdingsmiddelen 🙂 .
Belangrijk om te onthouden is ook dat plagen in de tuin noodzakelijk zijn. Je planten hebben een prikkel nodig van schimmels, rupsen, luizen en slakken. Deze insecten en beestjes zorgen er juist voor dat je planten gezond zijn voor jou en je zo de levensnoodzakelijk stoffen binnenkrijgt. Uiteraard alles in evenwicht en liefst zonder al te veel schade. Maar toch … Weeral een reden om toch iets minder opgewonden te geraken over die slakken en luizen in de tuin?
Wil je veel meer leren over al deze zaken, wil je meer achtergrond bij natuurlijk tuinieren, dan is de cursus voor gevorderden op je lijf geschreven: Online Jaarcursus voor gevorderden.
Elke keer er een boek uitkomt, zijn er enkele bonussen voorzien. De standaardbonus is gratis verzending en een stuk chocolade, maar bij de voorverkoop krijg je altijd nog iets extra’s als wederdienst omdat je mij geld geeft om de uitgave te bekostigen. Zonder deze voorverkoop kan ik het boek niet drukken, dus hoe meer mensen helpen door het boek te kopen in voorverkoop, hoe eenvoudiger het voor mij wordt. Dus een extra bonus.
Het nieuwe boek over mulchen is het vierde boek in de reeks over natuurlijk tuinieren. Het is een boek dat over mulchen gaat, uiteraard, maar ik hoop toch ook over te brengen dat mulchen zo veel meer is dan een tuintechniek die je toepast om minder onkruid te hebben. Je bodem zorgvuldig afdekken zet vaak een sneeuwbaleffect in gang dat je tuin transformeert. En dat kan enkel als ook je manier om naar je tuin te kijken verandert.
In het kader van de online jaarcursus voor gevorderden zijn er elke twee weken lezingen van experten over hun domein. Zo gaf enkele maanden geleden Kevin Lambeets van Zeis en Bijl les over vogels in de tuin. Zowel over de meest voorkomende soorten, hoe je ze kan leren herkennen als hoe je deze best kan aantrekken en houden in je tuin.
Vogels zijn heel belangrijk in de tuin, zelfs in de moestuin en zeker in de natuurlijke moestuin. Zij helpen actief bij het voorkomen en opruimen van plagen en vormen een belangrijk onderdeel van het ecosysteem in je tuin. Hoe kan je vele vogels verwelkomen in je tuin? Vooral vijf V’s zijn hier belangrijk: voedsel, veiligheid, voortplanting, variatie en verbinding.
Hieronder kan je een stukje uit de webinar bekijken: