Afgelopen weekend heb ik een tweedaagse cursus gevolgd in Gent in het ‘t Groenselof. De spreker van dienst was Marc Siepman, de man die overal in Nederland en België gratis cursussen humisme, zeg maar bodemkunde permie-style, komt geven.
Ik ben al lang overtuigd dat de bodem het belangrijkste onderdeel van de tuin is. “Een goede bodem als basis voor een succesvolle natuurlijke moestuin”, zult u hier al vaker gelezen hebben. Heel nieuwsgierig naar wat Marc allemaal te vertellen had, ben ik zaterdagmorgen naar Gent vertrokken. Ik heb verschillende dingen bijgeleerd op de cursus, en ik heb ook enkele aha-momenten gehad.
Bodem en planten
Het bodemleven zorgt voor de structuur in de grond, niet het spitten en frezen.
Wanneer u uw bodemleven niet goed behandelt, dan gaan ze vertrekken en stort de structuur van uw bodem in. Een slechte bodemstructuur heeft heel veel negatieve gevolgen, zoals slechte waterhuishouding, erosie, verdichting, …
Deze verdichting van de bodems zorgt ervoor dat de planten met hun wortels slecht kunnen doordringen in de grond. En door een uitgebreid netwerk te vormen in samenwerking met bodemschimmels, geraakt de plant aan al zijn voedingsstoffen.
Verdichte bodem
Wanneer het wortelgestel zich niet kan verspreiden in de bodem, dan blijft de opname van voedingsstoffen beperkt en gaat de plant hieronder lijden. U kunt deze dan wel bijmesten, maar de plant gaat tekorten blijven hebben voor bepaalde sporenelementen. En wat gebeurt er dan?
Plaaginsecten, in de lucht en in de bodem, halen zwakkere, gebrekkigere planten eruit en vallen deze als eerste aan. En in de bodem zijn deze ‘slechterikken’ extra bevoordeeld.
Een bodem met een slechte structuur heeft geen mooie aggregaten en korrelstructuur. De grond is verdicht, de verhouding lucht/bodem klopt niet. Door deze verdichting van de structuur, kan het bodemleven zich niet zo vlot doorheen de bodem verplaatsen.
Maar opmerkelijk genoeg zijn de kwaadaardige organismen bevoordeeld ten opzichte van de goede.
Kleiner maar kwaadaardig
Nemen we het voorbeeld van aaltjes, hiervan zijn er zo’n 25ooo soorten. Het overgrote deel zijn goedaardig en helpen ons in de tuin, slechts enkele vreten aan onze planten. En deze enkelingen worden sterk bevoordeeld in slechte bodems!
De schadelijke aaltjes zijn de kleinste van allemaal, ze kunnen zich het gemakkelijkste door een bodem met een slechte structuur bewegen. Het zijn de grotere aaltjes die hun kleine neefjes opeten en zo deze plaagorganismen in toom houden.
Maar de grotere aaltjes geraken niet meer door de bodem heen, de kleinere kwaadaardige aaltjes kunnen dus ongestoord uw planten aanvallen.
Pak de oorzaak aan, niet de gevolgen
Allerlei planten zetten om aaltjes te bestrijden moet dus niet. Dat is slechts symptoombestrijding en een doekje voor het bloeden. Veel belangrijker is het om uw bodem te verbeteren. Voeg veel organisch materiaal toe, spit niet, mulch en dan gaat uw bodemstructuur verbeteren en worden de kwaadaardige aaltjes onder controle gehouden door het bodemleven.
U mag van mij nog gerust stinkertjes zetten tussen uw tomaten, maar dan vooral voor de bloemetjes en niet als bestrijding van de aaltjes :-).
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Immy says
December 12, 2013 at 1:12 PMIk tuinier op een lapje grond (2 X 5 op 8 meter) van zand-leem.
Rondom mijn moes-bed heb ik paden, die ik vooral gebruik om op de plaats te komen waar ik moet zijn.
In mijn moestuin loop ik op het bed als ik ga zaaien, mulchen of oogsten. Tussendoor ook nog wel eens.
Ga ik hierdoor de grond verdichten en de grote aaltjes benadelen?
Veel last van plagen heb ik niet, buiten slakken, die aan de planten vreten.
Frank Anrijs says
December 12, 2013 at 9:29 PMDag Immy,
elke verstoring van de bodem heeft een invloed op het bodemleven. Een beetje gaat geen opvallende effecten hebben, maar probeer toch om niet op uw bedden te lopen.
Maar als u nu al niet veel last heeft van plagen, dan bent u alvast goed bezig ;-).
Joke says
December 12, 2013 at 1:16 PMIn onze tuin zijn aaltjes een echte pest, al vanaf we hier wonen is de grond volledig vast geslagen. En inderdaad, spitten helpt niet. Ik hoop dat het stilaan gaat beteren nu we gestart zijn met de groentetuin volgens jullie methode.
Frank Anrijs says
December 12, 2013 at 9:31 PMHet vraagt altijd wel enkele jaren tijd natuurlijk.
Dat is een belangrijk principe van permacultuur: gebruik kleine en trage oplossingen 🙂
Immy says
December 12, 2013 at 1:19 PMWat ik al weken of zelfs al maanden voor me uitschuif: een dikke ‘MERCI’ voor het delen van de kennis, waarvoor menig boek is gelezen, kosten noch moeite gespaard is om de natuur te erkennen in haar gulheid, ze te doorgronden en er het nodige respect voor op te brengen.
Bedankt aan de mensen, die hun inzichten willen delen. Vooral aan Frank, die met deze blog veel tijd en moeite investeert. Wat ik er bovenop mogelijks nog fijner vind, is dat alles zo vanzelfsprekend positief benaderd wordt met een warm menselijke ingesteldheid. Ik geniet er telkens opnieuw van!!!
Immy
Frank Anrijs says
December 12, 2013 at 9:32 PMDank je wel Immy!
Ik wil trouwens ook iedereen bedanken die zo vaak de moeite doet om mijn talrijke artikels te lezen en er dan nog een reactie op geeft ook!
Heel leuk en heel leerzaam!
Bedankt dus iedereen (zal een blogpost worden voor de feestdagen denk ik ;-))
Rob en Joyce de Vries says
December 12, 2013 at 8:37 PMHelemaal eens met de vorige “spreker”, onbaatzuchtig je kennis willen delen terwijl er eigenlijk geen tegenprestatie tegenover staat van ons als gulzige lezer, ook van ons dank en chapeau. We leren bijna van ieder artikel !!!!!!
Frank Anrijs says
December 12, 2013 at 9:33 PMBedankt 🙂
Sjef van Dal says
December 13, 2013 at 1:18 PMHierin is door Frank veel werk gedaan.
Allerlei inzichten in het gezonde moestuin leven worden erin belicht.
Dank voor al dat
Jean says
December 14, 2013 at 5:29 PMIk ben 14 jaar, maar zelfs voor jingere mensen is uw website zeer duidelijk geschreven, en zeker zeer interessant, maar wat ik vooral zeer goed vindt aan uw manier van werken, is dat u zowel zegt wat verkeerd, is wat goed is maar ook de waarom van het verhaal. En net doordat je kennis zo goed omkadert is deze website echt een schat aan kennis.
Frank Anrijs says
December 15, 2013 at 6:58 AMDank je wel, Jean 🙂
Jean says
December 15, 2013 at 8:53 AMVergeeft mij voor mijn spelfouten, heb ze nu pas gezien.
Frank Anrijs says
December 15, 2013 at 9:16 AMGeen probleem, ik maak er zelf ook nog. Alleen haalt bij mij mijn moeder de meeste eruit 🙂
Pé says
April 2, 2014 at 4:44 PMMerci voor je aanzet Frank !
Ik heb afgelopen weekend ook de cursus van Marc Siepman gevolgd, in het mooie Maastricht. Geweldig om eens “zo diep in te gaan” op de bodem !!
Er is inderdaad niets crucialer om natuurlijk te tuinieren dan het (helpen) op orde brengen van onze bodems. Wat meteen ook geldt voor het oplossen van voedselproblemen en nog vele andere !!! Ik voel me nog maar eens een rijker mens 🙂
Frank Anrijs says
April 2, 2014 at 7:46 PMLeuk dat je er veel geleerd hebt, hopelijk ook wat interessante mensen ontmoet.
Pé says
April 4, 2014 at 9:44 PMZeker Frank, Heel fijne en heel boeiende mensen ginds.
Er is werkelijk een zéér waardevol netwerk aan ‘t groeien, eentje om U tegen te zeggen 🙂