Ik zit met mijn tuin in Westerlo op zandgrond en dit is een ramp in de zomer. Water houdt deze grond totaal niet vast en ook voedingsstoffen spoelen heel snel uit. Niet zo’n ideale grond dus.
Ik heb bij het opstarten van mijn natuurlijke moestuin dan ook zeer veel compost gebruikt. Door veel compost toe te voegen verhoogt het organische stofgehalte in de grond. Samen met deze organische stof komen ook de bodemorganismen – bacteriën, schimmels, regenwormen, … – en deze zorgen dan voor de opbouw van humus en bodemstructuur.
Vanaf dan bent u vertrokken, een bodem met veel organisch materiaal en humus is immers een basisvereiste voor een succesvolle Natuurlijke Moestuin.
Maar composteren lijkt op zich misschien heel eenvoudig, in de natuur gaat het zelfs vanzelf! Maar toch wordt u tijdens het composteren wel geconfronteerd met enkele vragen.
Eén zo’n vraag is wat de juiste verhouding is van bruine en groene materialen? Of misschien zelfs wat nu juist bruine en groene materialen zijn.
Groene en bruine materialen op de composthoop
Belangrijk bij het opzetten van een composthoop is een goed evenwicht van groene en bruine materialen. Deze materialen worden groen en bruin genoemd omdat ze ook meestal deze kleur hebben.
Groene materialen zijn bv. keuken- en tuinresten, grasmaaisel, onkruid, … Ook uitwerpselen van kippen, konijnen, ganzen, … horen hierbij. Groene materialen bevatten weinig structuur maar veel water en voedingsstoffen.
Bruine materialen zijn alle stevige, stugge en luchtigere materialen: stro, takken, houtsnippers, herfstbladeren, … Het heeft allemaal een stevige structuur en zal ook voor structuur zorgen in de composthoop.
Deze 2 groepen, groen en bruin, moeten in een bepaalde verhouding voorkomen van ongeveer 25:1 (Koolstof:Stikstof)
Wat wordt hier nu mee bedoeld?
De compostering van uw organische materialen gebeurt door bodemorganismen. Deze moeten natuurlijk ook leven en zich voortplanten en de belangrijkste elementen die ze hiervoor nodig hebben zijn Koolstof (C) en Stikstof (N).
Voor een optimale populatie-opbouw van de organismen in de composthoop moeten deze 2 elementen in een verhouding van 25:1 voorkomen.
Voor elk deel Stikstof (N) dat een organisme nodig heeft, heeft het 25 delen Koolstof (C) nodig.
Nu bevatten groene materialen heel veel stikstof en vormen zij het voedsel voor de organismen. De bruine materialen bevatten heel veel Koolstof en deze Koolstof vormt de energiebron.
Nu moet u natuurlijk niet de bruine en groene materialen in een verhouding van 25:1 toevoegen. Sommige bruine materialen, zoals bv. karton hebben een verhouding van 600:1 (C:N), waardoor er veel meer groene materialen nodig zijn dan bruine.
U moet zich echter niet teveel zorgen maken over deze verhouding. Indien u tijdens het opzetten van uw composthoop rekening houdt met deze verhouding en deze ongeveer probeert te benaderen, dan komt het wel in orde.
Hoe dichter de verhouding in onze composthoop bij deze 25:1 zit, hoe beter en vlotter het composteringsproces zal verlopen.
Enkele voorbeelden
Groene materialen (getallen zijn gemiddelden):
- Groente afval: 12:1
- Vers grasmaaisel: 17:1
- Vers onkruid: 20:1
- Verteerde mest (1 jaar oud): 20:1
- Algemeen tuinafval: 30:1
Bruine materialen:
- Gevallen bladeren: 60-80:1
- Stro, Hooi: 90-1
- Papier: 170:1
- Houtschaafsels: 400:1
- Karton: 700:1
Zo ziet u dat zelfs groene materialen nog altijd veel meer koolstof hebben dan stikstof, maar omdat ze onder de vereiste verhouding van 25:1 blijven, worden ze groene materialen genoemd.
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Bedankt voor deze nuttige informatie over composteren. Wist niet dat je met die verhouding rekening moest houden voor een goede balans stikstof/koolstof.
De achterkant van mijn borders heb ik vorig jaar onkruid vrij gehouden door eerst karton te leggen en daarbovenop het grasmaaisel. Dus heb ik het zonder dat ik het wist goed gedaan 🙂
Ik leg ook karton tussen de vaste planten met daarop grasmaaisel. Ga nu hetzelfde doen in de moestuin.
Dag Marleen,
je ziet het hé. Gewoon je gevoel volgen en je bent al juist bezig, natuurlijk tuinieren is eenvoudiger als je denkt 😉
groetjes,
Frank
je bent goed voor tijdens de les techniek als we er geen kl*** van snappen
Hallo,
een tijd geleden kwam ik bij een 2e hands winkel het boek ‘Tuinieren zonder gif’ van Alwin Seifert tegen waarin hij een ‘nieuwe’ methode om compost te maken beschrijft.
Interessant, temeer omdat hij ook leem aan de compost toevoegt, iets dat ik nergens anders tegen gekomen ben…
Zeer interessant leesvoer voor wie compost wil maken.
Groet,
Guy H.
Hallo Frank,
Ik heb in maart 2017 de bodem van een nieuw stukje (extreme klei grond) afgedekt met karton en daarop 10 cm paardencompost en 20 cm bladeren en hakselhout verdeeld. Nu heb ik groencompost ter beschikking en zou deze nu in een laag van 20 cm dik willen verspreiden over het bestaand geheel. Wat kan ik hier aan verbeteren zodat ik in het voorjaar van 2018 kan beginnen tuinieren. Is dit geheel in balans of zijn er nog extra zaken nodig?
Mvg,
R. Liekens
Dag Frank,
Ik kreeg het afgemaaide riet van de waterzuivering (iba) van een tuinloze buur om te composteren op m’n volkstuintje.
Is dit bruin of groen materiaal, of gemengd (stugge stokken, groene bladeren)?