Momenteel ben ik de autobiografie aan het lezen van Arnold Schwarzenegger: Total Recall. Hij vertelt hierin over zijn carrière als bodybuilder, filmster, ondernemer, politieker … Een thema uit het boek dat sterk naar voren komt is ineens ook de naam van een van zijn eerste films: Stay Hungry. Blijf hongerig.
Het is een zin die vaker terugkomt, en ook door Steve Jobs veelvuldig gebruikt werd in zijn wereldberoemde speech aan de universiteit van Stanford in 2005: Stay Hungry, Stay Foolish. Blijf Hongerig, Blijf Dwaas. En deze gedachte is ook wat in mijn ogen het grote verschil vormt tussen gangbaar tuinieren en permacultuur. En voor mij het grote plezier aan natuurlijk tuinieren.
Gangbaar tuinieren
Als je volgens de klassieke manier tuiniert, dan volg je een vast stramien: spitten of frezen in het voorjaar, vaste teeltrotatie met een bepaald aantal bedden waar steevast dezelfde planten op roteren. Alles mooi op rijtjes, elke week hakken tegen het onkruid, blauwe of roze korrel strooien om de zoveel weken en af en toe eens met de gifspuit rondlopen als er luizen of rupsen te vinden zijn. Het is een manier van tuinieren die je in vele handboeken vindt en je eenvoudig kunt volgen.
Maar heel veel uitdaging kan je hier niet vinden: je kweekt groenten, en je doet elk jaar hetzelfde. Er verandert niet veel, tenzij je bodem die elk jaar een beetje slechter wordt en achteruit gaat. Maar dat merk je pas na vele jaren. Mijn punt is dat je niet veel doelen kan stellen, niet veel uitdagingen hebt in deze manier van tuinieren, naast een goede oogst.
Op zich geen probleem, maar het zou mij niet lang kunnen boeien en al snel een sleur worden. Naast het feit dat het ongezond voedsel oplevert, slecht is voor de bodem en de natuur, kweek je jaar in jaar uit op dezelfde manier groenten. Punt.
Natuurlijk tuinieren
Als je dan kijkt naar natuurlijk tuinieren is er een hemel van verschil. Hier is het uitgangspunt niet om veel, dikke en grote groenten te kweken. Het uitgangspunt is om op een natuurlijke manier groenten te kweken. Misschien lijkt dat op het eerste gezicht niet echt anders, maar ik kan je verzekeren dat dat wel degelijk een verschil maakt is. Het is zelfs een enorm verschil.
In een natuurlijke tuin heb je een bodem die je moet verbeteren, randen die je moet aanleggen, vele technieken zoals mulchen, combineren en observeren die je moet leren. Je kan elk jaar nieuwe doelen stellen in wat je bereikt in je tuin, in wat je gaat aanleggen en in wat je leert.
Het stopt niet bij leren hoe je aardappelen of erwten plant, het gaat verder dan louter groenten kweken. Je leert hoe bloeiende aardappelen in samenwerking met bijen resistent worden tegen ziektes, hoe wespen helpen in de bestrijding van rupsen, hoe mollen je helpen tegen woelmuizen, waarom bomen belangrijk zijn, hoeveel eetbare bloemen er wel niet zijn. Je leert kijken, meer dan kijken zelfs, naar de natuur om je heen. Je leert dat je eigenlijk nog niets weet. En hoe meer je leert en leest, hoe beter je beseft dat je nog niet veel weet en begrijpt over de natuur, de ingewikkelde systemen, de verrassende uitkomsten als je water voorziet, extra randen aanlegt …
Stay Hungry, Stay Foolish
Toen ik deze zin hoorde moest ik direct aan mijn tuin denken: blijf zoeken naar manieren om te verbeteren, blijf doelen stellen, blijf uitdagingen vinden in je tuin. Probeer constant je ecosysteem te verbeteren, breid je randen uit, zoek naar oplossingen, verbeter je bodem, wees nooit tevreden.
Maar besef ook dat je niet veel weet, wees nederig en bereid om bij te leren door te lezen, te luisteren en te observeren. Laat je verrassen door je tuin, door de schoonheid, door de opbrengst, door kleine gebeurtenissen zoals een mooie vlinder, slapende hommels in een bloem, een groene specht die mieren zoekt, een ingenieus gebouwd vogelnest, eekhoorns die de bomen oplopen met eikels en hazelnoten. Besef dat je veel kan en moet leren en sta hiervoor open.
Oogst en opbrengst volgen, daar moet je niet aan twijfelen. Maar blijf altijd hongerig, blijf altijd nederig!
Dat is voor mij toch de essentie van natuurlijk tuinieren. Hopelijk is dat voor jou ook zo 🙂 !
doet me denken aan die, in vele mensen hun ogen, vervelende kinderen die altijd maar een vraag hebben, waarom?
Je moet willen/kunnen omdenken maar dit is voor veel mensen niet weggelegd
De meeste eigenaars van de volkstuintjes en schooltuintjes zijn vastgeroest
Door kennis, die jij op een mooi manier verspreidt, werkt het als ontroester en tegelijk als smeermiddel .
Zou graag iets meer te weten komen over composteren van eikels. Kapot slaan oké is er een andere manier? Bijvoorbeeld verzuipen in een bak water heeft iemand hier ervaring mee? Dit jaar zijn het er wel veel en grote eikels vroeger werd verteld ” Strenge winter als de eikels groot en veel zijn”
Jakob, waarom de eikels verzuipen of kapot slaan. Er zij heel vele vogels zoals de vlaamse gaai, die dit eten. Ook de eekhoorntjes en vele andere. Geef die toch af in een wildvogelcentrum of vraag na. En steek er ook in de grond, dan krijg je gratis eikenbomen. En uitwendig ken ik niet alle dieren die eikels lusten. Eens googlen, maar niet kapot slaan of verzuipen: beter iemand een vreugde doen, door het delen. Sommigen verkopen hun walnoten, eetkastanje voor 4 € de kilo: een betere optie. Lieve groetjes, Elvira
Prachtig geschreven.
Gif strooien zie ik veel mensen steeds doen bij hun voor en achtertuintjes.
Zoals de boer dat ook doet.
Het lijken grote en kleine bilartlakens.
Allemaal zonder een bloem te bespeuren. Zelfs de paardenbloem
lijkt in nederland uitgestorven.
De paar stukjes waar nog bloemen groeien zijn de bermen langs de kleine wegen.
Helaas worden die door boeren er weer afgemaaid uit angst dat het zaad bij wind zijn land opwaait.
Er is hier nog wel wat bos, maar is helaas verdroogd. Niet alleen door de droge zomers, maar door land, lucht en bodemvervuiling .
Natuurlijk moeten we als individuen zoveel mogelijk onze eigen groente verbouwen als we de luxe hebben van een tuin.
Maar soms zakt me de moed in de schoenen als ik door het Nederlandse landschap rijdt. Want ja, ik als individu…wat ben ik aan het doen als ik naast mij grote machines zie rijden van boeren op het land die de grond met gif en kunstmest bevuilen?
Niet pessimistisch zijn! Er zijn genoeg mensen die oog hebben voor de natuur en daar op hun eigen manier vorm aan geven! Wist je dat bijvoorbeeld bijen zich in het stedelijke best goed kunnen handhaven? Dankzij dat overal zich mensen inzetten voor de natuur. Balkonnetjes, dakbegroeiing, tuinen, al dan niet met groente- of vruchtgewassen, en zelfs hier en daar een eetbaar plantsoen. Er zijn wereldwijd vele bewegingen die zich inzetten voor natuur en zelfredzaamheid! Focus je op het goede, en doe wat in je machte ligt om een steentje bij te dragen!
Alleen samen staan we sterk!
Helemaal waar Frank! Dat is wat ik mensen en vooral kinderen meegeef bij een bezoek aan mijn voedselbos: ‘samen de natuur lezen’, als een spannend en verrassend (leer)boek dat steeds uitdaagt naar meer……
Wat mooi om hongerig te zijn in overvloed
Dag Frank,
Ik merk op dat je telkens verwijst naar permacultuur. Heb je reeds op basis van biodynamische cultuur gewerkt?
Grt carine
We hebben een tijd de maankalender gevolgd, maar daar is het wel bijgebleven. Ik kan mij niet zo vinden in het gebruik van preparaten en ook gedomesticeerde dieren hebben in onze tuin geen plaats, net als het gebruik van dierlijke mest. Wat geen oordeel is, maar ik wil een manier van tuinieren waarbij gedomesticeerde dieren geen rol spelen en waarbij ik zo weinig mogelijk moet ingrijpen. En BD past daar niet in.
Frank…het is altijd weer mooi, herkenbaar of inspirerend om je berichten te lezen. Dank je wel voor je eindeloze inzet.
Wij van de Verborgen Hof nemen jullie ervaringen en tips ter harte, en hopen, samen met jullie, een verschil te maken!
Een gezonde groet!
Ik geloof dat we nu al echt verschil maken met al onze kleine natuurreservaten waar vele soorten die het moeilijk hebben zich een klein beetje kunnen herzetten.
Van die mollen en woelmuizen kan ik ook meepraten, sinds de mol mijn moestuin gevonden heeft heb ik veel minder last van woelmuizen…
Verder zou ik niet meer terug willen naar dat zogezegde traditioneel tuinieren, dat zou ook mij geen voldoening meer geven.
Grt. Rudy