Plantbespreking: Veldsla (Valeriana locusta)

Veldsla is een inheemse groente en dus ook bij uitstek geschikt om onze winters zonder problemen door te komen. Vandaar dat het een interessante wintergroente is. Veldsla vraagt immers geen speciale zorgen tijdens de winter. Ze voorziet ons van de nodige vitaminen en zorgt voor de groene toets op ons bord.

Zaaien en oogsten

Het is een tweejarig gewas, dat als éénjarige groente geteeld wordt. Je moet het dus elk jaar opnieuw zaaien in de nazomer.

Je kan zaaien vanaf augustus, vooral de 2de helft van augustus is een goed tijdstip. Ook september is nog geschikt maar als je te laat zaait, groeit de plant pas uit na de winter en valt de oogst in maart. Zo kan je de teelt spreiden over de gehele winter tot in de lente afhankelijk van het zaaitijdstip.

Je kan rechtstreeks in volle grond zaaien maar het is opletten om niet te dicht te zaaien. De eenvoudigste manier om te weten op welk afstand je moet zaaien, is de omvang van de volwassen plant in het hoofd te houden en je afstand daaraan aan te passen. Je kan voorzien dat je wat gaat dunnen maar als de plantjes te dicht op elkaar staan, kunnen de rozetten niet uitgroeien. Ook de kans op rotten of ziekte is dan groter omdat er onvoldoende verluchting mogelijk is. [Read more…]

Ruth Stout: Tuinieren zonder spitten

Ik lees heel graag en veel boeken over tuinieren, maar niet alleen de ‘gewone’ boeken over tuinieren. Ook van boeken, die al vele jaren oud zijn maar toch een schat aan wijsheid bevatten, kan ik best genieten.

Mijn lijstje met gelezen boeken is al aardig lang, maar mijn lijst met te lezen boeken blijft ook maar groeien!

Omdat verschillende van die oudere boeken over tuinieren moeilijk te verkrijgen zijn of enkel in het Engels zijn verschenen, wil ik hier regelmatig een – voor mij – interessant boek bespreken.

Hierdoor kunt u zelf bepalen of het voor u de moeite loont om dit boek op te snorren en ook zelf te lezen.

Het allereerste boek dat ik wil bespreken is een klassieker en een heel bekend boek: Gardening Without Work, Ruth Stout.

Tuinieren zonder spitten

Ik heb dit boek van mijn moeder in bruikleen gekregen omdat ik geïnteresseerd was in een andere manier van tuinieren, een manier van tuinieren die niet zoveel werk en tijd vraagt.

Het boek beschrijft op een vlotte manier de ervaringen van Ruth Stout met het gebruik van mulch in de tuin. Het heeft mij, en vele anderen, overtuigd van de mogelijkheden die constant mulchen en nooit spitten bieden aan een tuinder.

Het was voor mij een oogopener en het gaf mij richting op mijn zoektocht naar een andere manier van tuinieren.

Het boek

Het boek is van Engelstalige oorsprong en verscheen voor het eerst in 1961. De Nederlandstalige vertaling is in 1974 uitgekomen en ondertussen zijn er al verschillende drukken bijgekomen.

Het boek is niet geschreven door een professionele schrijfster, wat duidelijk merkbaar is wanneer je begint te lezen. Dit stoort echter niet, het is geschreven op een vlot leesbare manier. Je hoort onder het lezen Ruth (de schrijfster) eigenlijk haar verhaal, vol met anecdotes, vertellen.

Dat Ruth heel veel ervaring heeft met tuinieren en met haar methode van mulchen wordt direct duidelijk. Ze beschikt over enorm veel kennis over het telen van groenten, veel kennis die u niet meer gaat vinden in de huidige moestuinboeken.

Een nadeel voor degene die het als naslagwerk wilt gebruiken is dat er geen duidelijke structuur in het boek zit. Alles staat door elkaar, informatie opzoeken over één onderwerp is niet bepaald gemakkelijk.

Achteraan staat er wel een uitgebreide inhoudstafel maar het blijft toch redelijk omslachtig. Maar het is dan ook niet geschreven als naslagwerk, eerder als een conversatie tussen de schrijfster en de lezer.

In het boek wordt heel snel de mulch-methode uitgelegd waarna verder wordt verteld over het kweken van asperges, mais, aardappelen, … Ondertussen worden er doorheen het boek waardevolle tips gegeven over combinatieteelt, het beschermen van planten tegen vorst, het zaaien van sla op de juiste plaats, …

In het eerste deel gaat het boek hoofdzakelijk over het kweken van groenten, naar het einde toe verbreedt het onderwerp en geeft Ruth Stout ook haar kijk op het tuinieren in de bredere zin, namelijk over het gebruik van bestrijdingsmiddelen en kunstmeststoffen in de tuin.

In die periode (jaren ’60) waren de bestrijdingsmiddelen en kunstmeststoffen in volle opmars en het beste wat de tuin overkomen was.

Ruth Stout gaat lijnrecht in tegen de manier van tuinieren in de jaren ’50 en ’60 en ze is eigenlijk de uitvinster van het jaarrond mulchen. Haar visie op tuinieren is revolutionair voor die periode.

De rode draad doorheen het boek blijft echter mulchen, mulchen, mulchen. Ze spit niet, mulcht enkel en zaait en oogst. Daarom wordt haar methode van tuinieren ook wel ‘No-Dig Gardening’ (Tuinieren zonder spitten) genoemd.

Conclusie

Indien u ook maar overweegt om op een meer natuurlijke manier groenten te kweken in uw eigen moestuin, moet dit één van de eerste boeken zijn die u leest.

Het is vlot leesbaar, grappig en bevat een schat aan nuttige informatie, zelfs al is het meer dan 50 jaar geleden geschreven. Ik heb het boek ondertussen al verschillende keren gelezen, ik blijf er altijd nieuwe tips en inzichten uithalen!

PS: Dit boek is momenteel zeer moeilijk te vinden in de boekhandel. Een Engelstalige versie is echter wel gemakkelijk te kopen, meer informatie hierover vindt u hier: Gardening Without Work, Ruth Stout.

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!

In de moestuin is ‘rentenieren’ een wijze beslissing

Justus von Liebig is volgens velen de grondlegger van de moderne landbouw. Een van zijn belangrijkste ontdekkingen was immers kunstmest op basis van nitraat, niet lang daarna startte hij proeven op met kunstmestgiften in de landbouw. Hij schreef in 1840 de ‘Wet van het minimum’ (Engelse uitleg) over de voedingsstoffen die een plant voor optimale groei nodig heeft.

Volgens deze wet wordt de opbrengst van een gewas beperkt door een tekort van één van de essentiële voedingstoffen. Indien de aanwezigheid van dit element werd verhoogd, werd ook de opbrengst verhoogd.

Hij minimaliseerde het belang van humus en organische stof in de bodem, iets wat toen nog zeer belangrijk was in de gangbare landbouw.

Dat hij later op zijn woorden is terug gekomen en spijt had van zijn verkeerde inzichten wordt bijna nergens vermeld. Zijn wet van het minimum en verwante onderzoeken zijn in ongeveer alle talen vertaald.

Zijn later werk, waarin hij afstand neemt van zijn vroegere werk, is ‘Es ist ja dies die Spitze meines lebens’ (Nederlandstalige versie te verkrijgen bij Mulder Agro). [Read more…]

Biologisch voedsel is niet gezonder dan gangbaar eten

Om de zoveel tijd verschijnen er in kranten en tijdschriften artikels over het verschil tussen biologisch gekweekt en gangbaar voedsel. En bijna onveranderlijk is de conclusie dat er niet zoveel verschil zit in kwaliteit, smaak en gezondheid.

Enkele dagen geleden verscheen dit artikel in de ‘Standaard’: Dure biovoeding dan toch niet zo gezond. En in het voorjaar was er een artikel over een Duits onderzoek in ‘The Daily Mail’: Organic food has no extra health benefits (Biologisch voedsel heeft geen extra voordelen.)

Beide studies komen ook hier tot de conclusie dat biologisch gekweekt voedsel niet opvallend of aanwijsbaar meer vitamen en mineralen bevat. Ook is het niet lekkerder of gezonder.

Bestrijdingsmiddelen

Wat wel uit beide onderzoeken blijkt, maar enkel kort wordt aangehaald, is het verschil in bestrijdingsmiddelen dat de 2 soorten producten bevatten.

[Read more…]

Humuszuren: waarom moeilijk als gemakkelijk veel beter is?

In vele landen zoals Spanje en Amerika wordt het al lange tijd gebruikt en stilaan begint het ook in België opmars te maken: het gebruik van humuszuren in de gangbare landbouw.

Volgens het Amerikaanse tijdschrift ‘The journal of Chemical Education’ bevat een goede bodem ongeveer 10% organische stof. Momenteel zit men in Vlaanderen op een dikke 1% en is men in zijn doelstelling blij indien men terug op 3% geraakt!

Natuurlijk heeft dit lage gehalte aan organische stof grote gevolgen voor de vruchtbaarheid en de weerstand van de bodem tegen erosie, plagen, …

Humuszuren

Humus in de grond bestaat uit verschillende zuren waarvan fulvozuren en humuszuren de belangrijkste zijn. Fulvozuren worden relatief snel afgebroken en fungeren als meststof. De humuszuren zijn echter geen meststof maar fungeren eerder als een soort hulpje in de bodem en vormen een oplossing voor zeer veel hedendaagse problemen.

[Read more…]

Zorg voor uw bodem en de bodem zorgt voor uw planten!

Indien u een vaste lezer bent of wordt van mijn blog en nieuwsbrief zal het u ongetwijfeld opvallen. Ik schrijf opvallend veel over de bodem.

Het belang van de bodem wordt immers telkens opnieuw onderschat en goede zorg voor een bodem wordt vergeten.

In tuinboeken wordt geschreven hoe u moet spitten en schoffelen en dat u moet bijmesten om voldoende voedingsstoffen in de grond te hebben.

Maar over het effect van bestrijdingsmiddelen op het bodemleven, over het ingewikkelde eco-systeem dat onder uw voeten leeft, over het belang van een goede kruimelstructuur in uw bodem en over het belang van regenwormen in uw grond wordt veel te weinig (of niets) gezegd.

[Read more…]

Onkruid als meststoffenleverancier

Mulchen kan met allerlei materialen, maar zeker ook met onkruiden. U moet deze niet 100m verder op de composthoop gaan kappen maar je kan het grootste gedeelte perfect op het groentebed laten liggen.

Onkruiden hebben wel degelijk een functie

Onkruiden komen dikwijls voor op slechte, arme gronden en hebben een speciale functie gekregen van de natuur.

Onkruiden bereiden de slechte grond voor op begroeiing door meerjarige planten. Onkruiden hebben de functie van bodemverbeteraars en zijn hier uitermate voor geschikt.

Successie van planten: Allereerst enkel stenen, dan onkruiden en éénjarigen, ... — Successie van planten: Allereerst enkel stenen, dan onkruiden en éénjarigen, …

Sommige soorten onkruiden gaan heel diep met hun wortels op zoek naar mineralen en halen deze dan naar boven. Eens het kruid

[Read more…]

Waarom mulch de grond verrijkt en niet verarmt

Waarom mulchen de grond verrijkt en niet verarmt
Mulchen met vers materiaal zorgt ervoor dat de planten stikstoftekorten krijgen

Een misvatting die veel mensen hebben en die hen afschrikt om te mulchen in de groentetuin. Nochtans is dit totaal niet waar maar wordt het effect van mulchen verward met het onderwerken van vers plantenmateriaal.

Indien je vers of onvoldoende verteerd organisch materiaal in grote hoeveelheden onderwerkt, dan kan je problemen krijgen. De omzetting van dit materiaal naar compost gaat verder onder de grond en de aanwezige stikstof (noodzakelijk voor de groei van planten) wordt gebruikt door de bodemorganismen om de materialen te verteren.

Gevolg: slechte plantengroei. Maar in een Natuurlijke Moestuin is de situatie enigszins anders.

Mulch ligt óp de grond

Mulch ligt bovenop de grond en de vertering gaat helemaal anders dan onder de grond.

De vertering gaat veel trager en vindt enkel plaats in de zone tussen de grond en de mulch. Dikwijls duurt het redelijk lang vooraleer je effecten van vertering ziet langs de bovenkant, zeker bij een mulchlaag van schors.

Het is een tweede voordeel van mulch – naast de bedekking tegen onkruid – omdat juist onder de laag mulch het bodemleven enorm wordt gestimuleerd. De micro-organismen nemen de nodige voedingsstoffen op uit de laag mulch en beginnen het composteringsproces.

[Read more…]

Een belangrijk voordeel van een Natuurlijke Moestuin: tijdbesparing

Een belangrijk voordeel van een Natuurlijke Moestuin: tijdsbesparing!

Veel mensen beginnen aan een moestuin als ontspanning, een manier om hun gedachten te verzetten van een drukke werkweek. Zolang het werk in een tuin doenbaar en onder controle blijft, is tuinieren ook ontspannend.

Wanneer het werk de overhand neemt en er echt heel veel tijd in de moestuin kruipt, haken veel mensen af of verdwijnt het plezier van het tuinieren en wordt het een vervelende opdracht.

Voordeel van Natuurlijke Moestuin

Laten we eerlijk zijn, niemand trekt graag onkruid uit. Het mag nog zo ontspannend zijn, na de derde keer een hele dag wieden in evenveel weken vraag je je toch af waar je eigenlijk mee bezig bent.

Het is ook niet dat je veel te veel tijd hebt. Je kinderen vragen ook aandacht, zijn ziek of maken onderling ruzie waardoor je niet kunt verder werken. Op het werk loop alles in de soep waardoor je overuren moet doen en uw vrouw/man is ziek zodat je zelf moet gaan winkelen, kuisen, strijken, wassen, koken, ….

Het kan soms teveel worden zodat je niet de tijd en fut hebt om de nodige tijd in de tuin door te brengen waardoor deze verwildert en het werk zich verder opstapelt.

Een groot voordeel van een natuurlijke moestuin is dat u werkt met de natuur zodat zij een deel van het werk overneemt.

Het constante gevecht tegen onkruid, tegen plagen en ziekten en het bijmesten met meststoffen verdwijnt indien u uw tuin op de juiste manier opzet en onderhoudt.

Door gebruik te maken van constante bodembedekking wordt de onkruiddruk enorm verminderd wat al een immense tijdsbesparing is ten opzichte van een gewone moestuin.

Door gebruik te maken van compost verrijkt u de grond waardoor u geen extra meststoffen moet toevoegen. Door de grote hoeveelheid organisch materiaal (compost) en de constante bodembedekking stimuleert u uw bodemleven.

Dit bodemleven zorgt dat slechte bacteriën en schimmels onder controle blijven en er (bijna) geen ziekten en plagen voorkomen in uw moestuin.

De compost geeft geleidelijk voedingsstoffen af aan de planten zodat deze gelijkmatiger groeien en sterker zijn.

Doordat u niet meer op uw grond loopt maar met paden en bedden werkt, moet u ook niet meer elk voorjaar naar buiten met de spitvork. De bodemorganismen bewerken de grond veel beter dan u en u blijft een bezoek aan de osteopaat bespaard (dubbel zoveel tijd uitgespaard ;-)).

Eens uw natuurlijke moestuin op de sporen staat, bespaart u enorm veel tijd en vraagt u zich af waarom het vroeger zoveel moeite kostte om dezelfde oppervlakte te onderhouden.

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!

Hoe beschermt compost uw planten tegen plagen ?

Compost heeft natuurlijk geen rechtstreekse functie als bestrijdingsmiddel, maar de indirecte invloeden van compost op de ziektedruk in een moestuin zijn enorm.

De werking van compost – en dan specifiek van humus – is nog niet volledig bekend, maar er is zeker al geweten dat het bodemleven explodeert en enorm toeneemt wanneer een grond rijk is aan organisch materiaal en compost.

Het bodemleven is een heel ingewikkelde samenleving van verschillende organismen zoals bacteriën, nematoden, schimmels, regenwormen, springstaarten, ….

Het aanrijken van de grond met compost stimuleert dus de ontwikkeling van bacteriën en schimmels, zowel de goede als de slechte, iets wat u misschien niet graag hoort. Slechte bacteriën en schimmels zijn immers verantwoordelijk voor vele ziekten in de tuin.

Maar ook de ontwikkeling van bacteriofagen wordt gestimuleerd. Samen met een zeer divers bodemleven zorgen deze bacteriofagen dat slechte bacteriën onderdrukt worden en bijna niet voorkomen.

Dit is uit vroegere studies al duidelijk naar voren gekomen.

En niet enkel de bacteriofagen vallen de slechte bacteriën aan, er zijn ook verschillende soorten ‘nuttige’ bacteriën die antibiotica produceren en zo schimmels en bacteriën bestrijden.

Bestrijding op nog andere manieren

Er is niet enkel een bestrijding door lokale gevechten of chemische oorlogvoering, maar ook simpelweg door verdringing.

[Read more…]