Voor plezier en eenvoud in de natuurlijke moestuin
Het besef dat de weersomstandigheden veranderen en dus ook de omstandigheden om te tuinieren groeit in een snel tempo. Dat de bodem in dit verhaal een grote rol kan spelen, wordt voor veel mensen ook steeds duidelijker. En de beste manier om je bodem beter te maken, om de structuur te verbeteren en ervoor te zorgen dat je droge én natte periodes beter doorkomt is toch wel mulchen. En hopelijk groeit ook dit besef de komende jaren en slaan we allemaal massaal aan het mulchen in onze tuinen.
Tijdens een expeditie in het Nijlgebied valt het entomoloog Philip Callahan op dat de oostelijke oevers veel vruchtbaarder zijn dan de westelijke. En dat ook altijd geweest zijn. Er zijn oude geschriften waarin sprake is van het belang om zand van het oosten naar het westen te krijgen. Zou het kunnen dat het verschil in vruchtbaarheid in de bodem zit? Overal waar de boot aanmeert neemt Dr. Callahan stalen en hij onderzoekt deze later met een magneet. Het resultaat is dat de westelijke, onvruchtbare bodems allemaal weggeduwd worden door een magneet en diamagnetisch blijken te zijn. De vruchtbare bodems aan de oostkant worden allemaal aangetrokken en blijken paramagnetisch te zijn.
Het weer trekt aan: de zon schijnt weer meer en de temperaturen gaan de komende weken de hoogte in. Voor velen het sein om in de tuin te beginnen, dit jaar hebben we door de aanhoudende koude al lang genoeg moeten wachten. En degenen die natuurlijk tuinieren net ontdekt hebben en daar enthousiast mee willen beginnen, lopen al snel tegen een eerste probleem aan: kan ik mijn permanente bedden nu nog aanleggen?
Om de opstart van een moestuin te versnellen, raad ik altijd aan om veel compost te gebruiken. Het idee hierachter is dat de meeste bodems veel te weinig organisch materiaal bevatten. Door compost te gebruiken, breng je snel een grote hoeveelheid organisch materiaal aan. Hierdoor wordt de bodem geënt met bodemleven en verloopt het bodemherstel en de opbouw veel sneller. Nu is het zo dat je in het slechtste geval 3 à 4 keer compost moet aanbrengen, vaak is minder ook al voldoende.
Maar hoe weet je wanneer je wel of niet compost moet geven en hoeveel?
Mulchen wordt steeds meer toegepast in de tuin, maar er blijven toch veel vragen naar boven komen over de soort mulch, stikstofproblemen … Ook naar bemesting toe is het ongewoon voor de doorsnee tuinier om groenten te kweken en toch niets van extra voeding toe te dienen.
Ik probeer hieronder een antwoord te geven op enkele van die vragen.
Er wordt heel veel geschreven en gezegd over de pH van de grond en de ideale zuurtegraad die uw grond moet hebben. U kunt hierover alles vergeten wanneer u een natuurlijke moestuin begint, enkel dat uw tuin de gewenste pH uit zichzelf bereikt.
De pH drukt de zuurtegraad van uw bodem uit in een getal. Een pH van 7 betekent dat u een neutrale bodem heeft, lagere waarden duiden op een zure grond, waardes boven 7 noemt men een alkalische grond. De meeste groenten hebben graag een pH rond 6,5.
Iets wat steeds meer onder de aandacht komt, zelfs in gewone media, is het belang van de bodem voor onze voedselvoorziening. Problemen met stikstof, erosie, stervende insecten, schadelijke insecticiden, klimaatverandering … Het is een lange lijst van opduikende problemen die het kweken van groenten steeds moeilijker maakt.
Maar het is geen nieuw probleem. Kijk naar onze geschiedenis en je vindt dat dit probleem zich al vele malen heeft voorgedaan. De afgelopen millenia was het probleem echter altijd lokaal en dook er ergens anders altijd een nieuwe florerende beschaving op. Nu is de bodem over onze volledige planeet echter uitgeput en hebben we geen mogelijkheid meer om uit te wijken.
Tijd dus om te leren uit onze geschiedenis!
Je beveelt aan om naast groenten ook bomen en of struiken in je tuin te zetten voor beter waterbeheer. Hoe verhoudt zich dat tot een meer van een bacterie dominante bodem voor groenten en een meer schimmeldominante bodem voor bomen en struiken? Is de verschillende dominantie beperkt tot de rhizosfeer rond de wortels van de planten of is er nog iets anders aan de hand?
Een vraag die regelmatig wordt gesteld en waarover duidelijk onzekerheid en twijfel heerst. Ik leg hieronder uit hoe ik erover denk en het toepas bij Yggdrasil. Of dat volledig juist is, laat ik in het midden en daar kan je zelf over oordelen. Misschien is het volgende boek wel nuttig om te lezen, er komt binnenkort trouwens een vertaling door Marc Siepman van uit.
Karton en natuurlijk moestuinieren lijkt een geslaagd huwelijk. Het wordt vaak aangeraden om een laag karton te leggen met hierop een dikke laag mulch, of soms zelfs enkel wat stenen om snel te kunnen beginnen zonder al te veel werk. Ook ik heb al dikwijls geschreven over het gebruik van karton en het is iets dat je zeker goed kan gebruiken in je moestuin. Maar er zijn toch enkele nuances en zelfs redelijk wat discussie of het allemaal wel zo slim is om al dat karton te gebruiken in de tuin.
Onze moestuin doet het prima volgens uw systeem! We kunnen volop oogsten en zijn tot nu toe gespaard van plagen of ziektes. Als beginnelingen hebben we nu wel een klein vraagje ivm. de kolen. Als je bijvoorbeeld rode kool oogst, laat je dan de wortel in de grond om het bodemleven zo weinig mogelijk te verstoren? Of trek je er de wortel voorzichtig mee uit om ziektes zoveel als mogelijk te voorkomen? [Read more…]