Onze moestuin doet het prima volgens uw systeem! We kunnen volop oogsten en zijn tot nu toe gespaard van plagen of ziektes. Als beginnelingen hebben we nu wel een klein vraagje ivm. de kolen. Als je bijvoorbeeld rode kool oogst, laat je dan de wortel in de grond om het bodemleven zo weinig mogelijk te verstoren? Of trek je er de wortel voorzichtig mee uit om ziektes zoveel als mogelijk te voorkomen?

Gazon verzorgen

De belangrijkste regel bij het maaien van uw gazon is dat u uw gras nooit met meer dan 1/3 mag inkorten. Veel mensen weten dit misschien niet maar als u uw gazon in goede staat wilt houden is dit de eerste regel die u moet respecteren. En hier is een eenvoudige uitleg voor.

Het gedeelte van de grasplant boven de grond staat in een specifieke verhouding met het gedeelte onder de grond. Indien u 1/3 van het gras boven de grond afmaait, dan verdwijnt ook 1/3 van de wortels onder de grond. Deze wortels worden afgestoten om de belangrijke verhouding van de boven- en ondergrondse delen van de grasplant te bewaren.

Indien u na een lange afwezigheid van uw – te lange – gras ineens 3/4 afmaait, gaan er ook massaal veel wortels afsterven. De grasplant gaat door deze grote shock in de stress komen en gevoeliger worden.

Wat is nu het belang hiervan voor mijn Natuurlijke Moestuin hoor ik u denken. Frank, kom alstublieft to the point!

Nog even geduld 🙂, ik ben er bijna.

Afstervende wortels als bemesting?

Heeft u zich al eens afgevraagd wat er met deze afstervende wortels gebeurt? Deze verdwijnen niet zomaar, maar worden net als bovengronds dood materiaal omgezet, gecomposteerd, door het bodemleven. Uit het boek Roots Demystified blijkt dan ook nog eens dat vele planten uitgebreide wortelstelsels ontwikkelen die dikwijls meters diep gaan.

Het groeien van wortels gebeurt overigens helemaal niet constant, maar gaat in horten en stoten. Wanneer de grond goed vochtig en luchtig is groeien de wortels volop. Maar na een zware regenbui is de grond tijdelijk verzadigd met water en wordt de meeste zuurstof uit de grond verdreven. Plantenwortels hebben zuurstof nodig en sterven af bij een gebrek hieraan.

Het water trekt geleidelijk weg en de vrijgekomen ruimte wordt opgevuld door lucht. De wortels hebben terug alles wat ze nodig hebben en groeien weer volop. Na een tijdje droogt de grond te ver op en valt de wortelgroei weer stil. Bij een te lange droogte beginnen de wortels af te sterven. Zo gaat de wortelgroei onregelmatig verder en sterft er telkens een deel van de wortels af.

Deze afstervende wortels verrijken de bodem op grote diepte. Telkens als een stuk van deze wortels afsterft, blijft er een stukje organisch materiaal op grote diepte achter dat als voedsel dient voor het bodemleven. Hier bovenop zorgen deze afstervende wortels ook voor gangetjes en zo voor een betere drainage en verluchting van de bodem.

Ook is de directe zone rond de wortels immens rijk aan bodemleven. De wortels stoten bepaalde stoffen uit die bodemorganismen aantrekken. Meer informatie kunt u hierover in een vroeger artikel vinden.

Hoe kunt u best uw groenten oogsten?

Met alle voorgaande informatie kunt u het misschien al raden, maar wij proberen zo weinig mogelijk groenten te oogsten door ze uit te trekken. Wortelgewassen – wortels, ajuin, rode biet, … – moet u vanzelfsprekend uittrekken, maar al de rest beter niet.

Wanneer u de groenteplant uittrekt, gebeuren er verschillende dingen:

• u haalt grond naar boven die bovenop de mulch valt en zo onkruidzaden blootlegt
• de plant kan niet herschieten en voor een 2de oogst zorgen
• een groot deel van de wortels (en het hiermee samenhangende bodemleven) wordt verwijderd

Wij snijden zoveel mogelijk planten bovengronds af. Sla wordt afgesneden juist onder de krop. De stomp blijft zitten en groeit verder. Er vormen zich kleine slaatjes die u later nog eens kan oogsten. Na deze tweede oogst blijft de stomp zitten en kan zo rustig verdwijnen in de herfst en winter. Alle wortels blijven in de grond en worden ‘gecomposteerd’. Er is geen verstoring van de grond en plantenwortels verrijken de grond op grote diepte.

Hetzelfde geldt voor kolen, spinazie, selder, venkel, … We snijden de plant bovengronds af en laten al de rest zitten. Tijdens de herfst en winter verdwijnt het meeste, dikke stronken van bv. kolen hebben soms meer tijd nodig. Dit is geen probleem, tijdens het planten in het voorjaar kunt u hier rekening mee houden en er net naast zaaien en planten.

Problemen met bodemziektes?

Kan het niet weghalen van de wortels ook problemen opleveren met bodemziektes? Ik denk dan specifiek aan knolvoet die kan voorkomen bij kolen. Knolvoet is een heel lastige ziekte. Eens je die hebt, geraak je die niet gemakkelijk kwijt en kan je vele jaren geen kolen meer kweken. Voorkomen is dus heel belangrijk. Maar knolvoet is een bodemschimmel die enkel levende cellen aanvalt. Zodra je je koolplant afsnijdt, sterven de wortels af en is het geen doelwit meer voor knolvoet. Het gaat juist je bodem verder versterken, je bodemleven voeden en de structuur verbeteren.

Ik heb er nog nooit iets van gemerkt in de tuin, en ook nog nooit van iemand iets over gehoord. Ik denk omdat de plantwortels afsterven, ze niet meer interessant zijn voor schadelijke schimmels en virussen.

Wederom: zo natuurlijk mogelijk tuinieren, met zo weinig mogelijk inspanningen. Of zoals Fukuoka – de grondlegger van het natuurlijk tuinieren – zegt:

Doe sommige dingen NIET, en kijkt dan wat er gebeurt

Laat dus deze zomer de stronken van uw sla zitten, trek uw kolen in het najaar niet uit en laat de courgette ter plaatse afsterven. In het voorjaar zal alles bijna volledig verteerd zijn, zonder dat u iets heeft moeten doen. Ondertussen is uw bodem verrijkt en uw mulchlaag aangevuld.

Wat kan tuinieren soms toch eenvoudig zijn