In de natuur is de bodem altijd bedekt, en dat proberen we na te bootsen in de onze tuinen. Maar bedekken we de bodem ook altijd, het hele jaar door? Hoe zit dat dan met planten en zaaien als er een dikke laag mulch ligt? Waar vind ik altijd voldoende mulch om mijn bedden te bedekken?
Nu blijkt dat ook dit proces van mulchen mee loopt met de seizoenen, mee met de natuur.
De herfst
Laat ik beginnen in de herfst, dit is het seizoen dat ik zie als het begin van het tuinjaar in de natuurlijke moestuin. Voor de meeste mensen is de lente het begin en is dit de periode dat tuincentra worden overspoeld. De zon schijnt meer, het gras groeit en de vingers beginnen te kriebelen. Maar in een natuurlijke moestuin zijn de voorbereidingen heel belangrijk en dus starten we in de herfst :-).
In deze periode is het redelijk eenvoudig om mulch te vinden. Het gras groeit nog en kan gebruikt worden, bladeren vallen massaal van de bomen en kunnen eenvoudig verzameld worden, groenten zoals courgetten, pompoenen, NZ-spinazie, … vallen dood en vormen zo een mulchlaag. Oogstresten, blad van smeerwortel, engelwortel, … kan allemaal gebruikt worden om een dikke mulchlaag aan te brengen op je bedden.
De bodem moet immers voor een zeer lange periode bedekt blijven, liefst heel de winter door tot in het voorjaar! De lagen mulch mogen dus gerust dik zijn, het bodemleven zal je dankbaar zijn en heel de winter werken om je bodemstructuur op orde te krijgen/houden.
De winter
In de winter gebeurt er niet veel en moet je ook niets doen. Veel materiaal om te mulchen ga je ook niet vinden. De lagen mulch die je aangebracht hebt in de herfst gaan slinken en steeds dunner worden. Tegen het einde van de winter zal er hier en daar ook al grond zichtbaar zijn.
Dit is helemaal niet erg! Het heeft zelfs vele voordelen. De grond kan goed opwarmen en zaad van dille, koriander, goudsbloem, papaver, sla, warmoes, … kan kiemen. Alle planten die je zelf laat uitzaaien hebben een kans om op te komen, je kunt tijdens het zaaien en planten enkele weken later eenvoudig beslissen wat blijft staan en wat weg moet. Heel veel werk is dit niet.
De lente
In maart zijn de plant- en zaaiwerkzaamheden nog heel beperkt, eens half april – begin mei vliegen we er volop in. De bedden zijn dan meestal enkel nog bedekt met een dun laagje mulch zodat je gemakkelijk kan zaaien en planten. Schuif de mulch even opzij of maak er een kleine opening in en je bent vertrokken.
Onkruid is er nog nauwelijks, alles lag afgedekt en er is nog niet veel dat begint te kiemen. De volgende weken gaan alle bedden worden volgeplant en gezaaid, tegen eind mei moet alles er ongeveer in zitten.
Mulchen doen we nog niet, er is trouwens momenteel niet veel voorradig. Smeerwortel en Engelwortel zijn nog heel klein en het is nog niet de moeite om deze af te snijden. Het gras begint nog maar net te groeien, ook hier valt nog niet veel te rapen. We gaan dus nog even wachten. Dat is trouwens niet slecht, want er kiemen nog altijd allerlei kruiden en zelf uitgezaaide groenten, en ook onze eigen gezaaide groenten zijn nog volop aan het opkomen.
Het is niet evident om tussen golvende lijnen met kleine, tere kiempjes te mulchen.
De zomer
Ik schrijf hier wel zomer, maar het is toch eerder late lente, heel vroege zomer dat we volop beginnen te mulchen. Eind mei – begin juni is de periode dat alles het hardste groeit! Ook uw mulchmateriaal doet zijn uiterste best: de smeerwortel staat groot, het gras moet wekelijks worden gemaaid, je begint stilaan wat te oogsten zodat je ook oogstresten hebt om mee te mulchen, … Kortom, de tijd is aangebroken om alles mooi dicht te leggen met een mulchlaag.
Ook zijn al je gezaaide en geplante groenten nu al een stuk groter zodat het veel duidelijker en eenvoudiger is om alles mooi af te dekken zonder je groenten te verstikken.
Nu is het dus even een drukke periode, je moet voldoende mulch verzamelen om alles af te dekken, want samen met een harde groei van je groenten gaat ook het onkruid zijn uiterste best doen om zich massaal te laten zien.
Probeer alles afgedekt te hebben in het eerste deel van juni, dan ben je het meeste onkruid voor en heb je nog nauwelijks werk in de tuin voor de volgende 4 – 6 weken.
Na een dikke maand is deze eerste mulchlaag op verschillende plaatsen al heel dun geworden en ga je hier en daar toch wat moeten bijleggen. Als je volgens ons systeem Schijnbare Chaos combineert, gaan de groenten de bodem al goed afsluiten, maar een beetje extra mulch kan nooit kwaad. Deze periode van mulchen valt midden in de zomervakantie, wanneer deze nieuwe laag verteerd is dan zijn we de zomer door en beginnen we terug bij het begin: de herfst.
Altijd voldoende wanneer je het nodig hebt
De natuur heeft het dus prima geregeld: in de herfst als je dikke lagen mulch moet leggen is er een overvloed aan traag verterend materiaal (bladeren).
In de winter en de vroege lente heb je geen mulch nodig en is er ook niets voorradig. De grond moet opwarmen, plantjes moeten kiemen, dus een gedeeltelijk vrije bodem is geen probleem.
In de late lente, als je planten voldoende groot zijn, dan kan je veel gras, smeerwortel en ander groen materiaal gebruiken. Dat is redelijk snel weg, maar in de zomer blijft alles goed groeien en heb je een constante aanvoer van mulchmateriaal.
Volg dus de seizoenen in de tuin als je mulcht, de natuur zal je altijd op tijd en stond van materiaal voorzien :-).
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
gerrie says
Hallo Frank,
ja heel duidelijk en natuurlijk! Ik heb wel de aardappelen ondiep geplant enmet een dikke laag hooi bedekt. Ook de aspergebedden en rabarberbed. Ik twijfel of het idd niet te koud en vochtig blijft. Het is kleigrond. Ik heb het gedaan om het uitdrogen van de grond en het onkruid te voorkomen zoals de Ruth Stout methode. Zodra het even droog is geweest en zonnig verschijnen er al snel weer barsten in de grond als het onvoldoende bedekt is.
Denk je dst ik er toch te vroeg mee geweest ben?
bedankt voor je steeds weer leerzame info!
groet,
Gerrie
Frank Anrijs says
Zeker niet te vroeg geweest!
Bij kleigrond is het heel belangrijk om goed te mulchen, het verbeterd de bodem, maar zorgt er ook voor dat hij niet keihard wordt als het weer wat droger wordt.
Vergeet ook niet regelmatig grote hoeveelheden organisch material te gebruiken als mulch (compost!). Hierdoor ga je stilaan je kleibodem omvormen naar een zachte, doorlatende bodem die niet meer uitdroogt en keihard wordt bij droogte!
van den bossche veronique says
Ik heb zoals Gerrie de aardappelen en asperges bedekt met stro.Ik vind dat de laag compost waar we in zaaien en planten heel snel uitdroogt.Ik wil toch ook dit jaar een aantal bedden bedekt houden met stro en daarin zaaien door alleen de golven vrij te maken waar ik wil zaaien.Vorig jaar heb ik moeten sproeien en dat is ook niet de bedoeling…Natuurlijk zullen er kiemplantjes zijn die er niet boven geraken??
Frank Anrijs says
Als je de golven vrij houd van mulch, of pas afdekt als ze goed boven staan, dan zul je geen probleem hebben met kiemen die niet opkomen.
Geert`````````````````````````````````````````````````````````````` says
Bedankt mensen voor alle informatie, ik heb de aardappelen in de houtsnippers gelegd en ga deze ook mulchen met stro.
Succes iedereen en Frank bedankt voor je vele informatei!!
Brecht Verpoort says
Beste Frank
Ik heb vorig jaar smeerwortelplanten van bij jullie gezet en heb ze al eens gescheurd. Nu heb ik dus al meerdere exemplaren staan. Er duiken er zelfs op bizarre plaatsen op (maar blijkbaar komt dat door woelmuizen of mollen die stukjes wortel verplaatsen, die elders opkomen). Nu heb ik een hele zone voorzien om als “smeerwortelstrook” aan te leggen. Zou ik de smeerwortelplanten nu al mogen splitsen, of is dat pas voor in de zomer?