Onlangs heb ik het boek ‘Een opgeruimde geest’ gelezen van Daniel Levitin. Het boek op zich was niet zo heel goed, het werd na een tijdje nogal langdradig met veel herhalingen. De schrijver had naar mijn idee best wel wat meer mogen schrappen. Maar het eerste deel van het boek was wel heel interessant.

Mythes

Het boek gaat over de manier waarop ons geheugen werkt en wat dit betekent voor ons als mens. Een concept zoals multitasking wat altijd wordt aangehaald als het summum van efficiënt werken blijkt dat overduidelijk niet te zijn. Je hersenen werken niet aan verschillende taken tegelijk, maar ze wisselen constant van taak. Dat gaat echter in een heel hoog tempo zodat het lijkt alsof je alles tegelijk uitvoert. Uit onderzoek blijkt echter dat je de verschillende taken veel oppervlakkiger en slechter uitvoert dan wanneer je ze gewoon één voor één achter elkaar doet.

Iets anders waar ik van opkeek is de snelheid waarmee je informatie kan opnemen. Die is, in tegenstelling tot wat je misschien denkt, sterk gelimiteerd. De oorsprong hiervan komt uit ons verleden: vroeger was er niet veel om over na te denken. De eerste mensen leefden als jager-verzamelaar en moesten niet al te veel denken. Er werden gesprekken gevoerd, gezongen en verhalen verteld, maar voor de rest bleef de informatietoevoer beperkt.

Het is pas sinds de laatste 100 jaar dat er zo’n immense stortvloed aan informatie op ons afkomt en dat dit een probleem vormt. We zijn fysiek beperkt en kunnen maximaal met twee mensen tegelijk communiceren. Probeer je een derde erbij te nemen dan loop je tegen je maximale bandbreedte aan en krijg je problemen. Doe je ingewikkelde taken, lukt het vaak maar om één ding te doen!

Een voorbeeld. Je rijdt in de auto met een passagier en de radio staat aan. Als je een moeilijke verkeerssituatie tegenkomt (een druk kruispunt) dan verdwijnt het geluid van de radio volledig naar de achtergrond en zal je meer dan waarschijnlijk niet goed meer horen wat je passagier vertelt. Alle bandbreedte wordt gereserveerd voor de mogelijks gevaarlijk situatie. Of wanneer je moet parkeren, dan is de kans groot dat je de muziek zachter of uit zet en aan je passagier vraagt om even te zwijgen.

Een ander opvallend gegeven

Men heeft door middel van hersenscan al kunnen achterhalen dat elk gebied in de hersenen oplicht bij bepaalde activiteiten. Zo is er een gebied dat oplicht wanneer je rekent, een ander wanneer je foto’s bekijkt en nog een ander wanneer je een sterke emotie voelt. Dat is al lang en algemeen bekend. Maar verder onderzoek leverde een verrassend resultaat. Zo blijkt er een heel netwerk in je hersenen te bestaan, dat al deze zones verbindt en actief wordt op momenten dat we niet bewust bezig zijn.

Onze hersenen zijn getraind om constant te werken en kunnen geen pauze nemen. Wanneer we dus niet bewust aan iets denken, schakelen onze hersenen naar pauzemodus, start dit netwerk op en beginnen we te dagdromen. Denk maar aan wat er gebeurt als je ergens rustig op een terrasje zit, met de auto langs een bekend traject rijdt of ’s morgens wat nadommelt in bed. Je hebt geen specifieke gedachten maar begint over van alles en nog wat te denken. Te dagdromen. En omdat hiervoor dit uitgebreide netwerk van verbindingen tussen de vele gebieden in je hersenen wordt gebruikt, krijg je soms rare associaties, spring je van de hak op de tak en vind je vaak ook spontaan oplossingen voor problemen waar je al lang mee sukkelt.

In de tuin

De tuin is een plek bij uitstek om te dagdromen. Heel vaak doe je repetitief werk waar je niet echt bij moet nadenken: wieden, erwten plukken, tomaten opbinden, gras afrijden, mulchen … Terwijl je deze klusjes uitvoert, dwalen je gedachten snel af en schiet dit netwerk in actie: je denkt aan van alles en niets, en toch, zeker ik bedenk ook heel vaak onderwerpen om over te schrijven, ideeën voor mijn boeken, voor activiteiten.

De tuin is voor mij de plek om te dagdromen, om rust te vinden en mijn hersenen de kans te geven om vrij te schakelen tussen de verschillende gebieden en zo dingen te bedenken en oplossingen te vinden. Of vaak ook helemaal niets anders te vinden dan simpelweg het genot van het dagdromen!