Deze podcast is de vierde in de reeks over onze manier van combineren: het systeem van schijnbare chaos. In de vorige podcast heb ik vier basisprincipes bekeken en er komen er eigenlijk nog twee bij en die gaan we deze podcast bekijken.
Het vijfde principe waar wij gebruik van maken is tijd. En dan bedoel ik dat we gaan combineren in het verloop van de tijd. En dat is toch wel een belangrijk principe, vooral om een hoger rendement te bereiken in jouw tuin en ervoor te zorgen dat zo goed als heel het jaar door, alles goed volstaat. Hierdoor heb je meer opbrengst en werkt dat systeem van schijnbare chaos ook beter.
Wij maken een planning voor het voorjaar. We maken dus geen planning met voorteelten, hoofdteelten en nateelten. We maken gewoon een planning waarmee we zorgen dat onze bedden volstaan als we beginnen te zaaien en planten.
Als je met nateelten gaat werken, met voorteelten, dan ben je altijd heel afhankelijk van het weer en van de omstandigheden. En dan loopt een planning nogal snel in het honderd. Zeker een toch redelijk ingewikkelde of complexe planning als het systeem van schijnbare chaos.
En voor wat volgt, maken we geen planning, maar gaan we gewoon op een andere manier te werk. Om een voorbeeld te geven, als je een sla of rode bieten zet, dan moet je in het klassieke systeem wachten tot die blok grotendeels leeg is om daar terug iets bij te zetten.
Wat wij doen, is gewoon beginnen oogsten: als je rode bieten oogst, heb je een stukje vrij. Als je van je sla hier en daar wat planten hebt geoogst, dan heb je geen mooi groot stuk vrij, maar dan heb je hier en daar wat plaats.
Wij zorgen dat eens alles is ingeplant en gezaaid, we altijd planten gereed hebben staan om uit te planten. Om de drie weken maken we perskluisjes en dan zaaien we dingen in. Dat gaat bij ons vooral over bladgroenten, maar dat kan evengoed gaan over wat kortere teelten. Al die zaken die je nog wilt uitplanten doorheen het vervolg van het seizoen.
We lopen door de tuin met onze bakken voorgezaaid materiaal, met onze zaadzakjes, en we gaan gewoon alles mooi opvullen. Het zal niet altijd perfect zijn qua combinaties, maar meestal heb je toch wel wat diversiteit en kan je toch zorgen dat het qua kleur bijvoorbeeld toch wel mooi overeenkomt en dat je alles kan opvullen. Dat zorgt ervoor dat je heel flexibel bent, dat je altijd alle open ruimtes gaat in gebruik nemen.
Het tweede voordeel is dat je van sommige soorten een constante voorraad hebt. Ik denk dan bijvoorbeeld aan sla, aan frills, aan bladgewassen in het algemeen.
Een derde voordeel is dat je ook grotere planten uitplant, en dat je zo tijd wint en zeker bent van de groei. Als je in de zomer in volle grond zaait, kunnen de weersomstandigheden en plagen eten in het roet gooien.
Even kort samenvatten: het vijfde principe gaat over het combineren in de tijd. We maken een planning op zodat alle bedden ingezaaid en ingeplant worden in het voorjaar, dat is normaal gezien afgelopen rond half juni. Vanaf dan zorg je er voor dat je om de drie, vier weken allerlei groenten voorzaait zodat je altijd materiaal hebt om uit te planten. Hiermee vul je de openingen die ontstaan door het oogsten weer op.
Het zesde principe waar we mee aan de slag gaan is het gebruik van golven. In permacultuur is dat heel belangrijk, rechte lijnen zijn er eigenlijk niet, de natuur probeert altijd om zoveel mogelijk lengte te ontwikkelen, om zoveel mogelijk randen te ontwikkelen, om te zorgen dat er zoveel mogelijk kansen zijn om leven te ontwikkelen.
Klassiek gezien wordt alles op rechte lijnen gezet, wordt er gewoon een rechte lijn van dit gezet, een rechte lijn van dat, en dat is heel strak, maar dat zorgt er bijvoorbeeld voor dat er weinig chaos is. Een rechte lijn is heel gemakkelijk te herkennen.
Daarnaast zal je ook merken dat golven veel langer zijn, de kortste afstand tussen twee punten is een rechte lijn, als je die rechte lijn gaat vervangen door een golf, dan heb je gewoon meer afstand. Dat betekent dat je meer ruimte hebt, meer lengte hebt om jouw groente in te zetten, en dat je dus op dezelfde oppervlakte meer groente gaat kunnen kweken. Een winst van ongeveer vijfentwintig, dertig procent is dat.
Door het gebruik van die golven die op en neer gaan, ga je ook holtes krijgen, ga je kleine open ruimtes krijgen, waar ruimte vrijkomt om kleine teeltjes te zetten. Bijvoorbeeld basilicum, peterselie of kleine teelten die je snel oogst. Maar heel veel van die soorten dragen bij aan de geurchaos, wat belangrijk is in ons systeem van schijnbare chaos.
Dat je niet enkel die drie soorten groenten hebt die op jouw golf staan, maar ook nog eens wat extra soorten, zorgt voor meer diversiteit en chaos. Als je in golven gaat werken, dan gaat alles wat door elkaar lopen, want wij kijken in een rechte lijn. Als jij op je bed neerkijkt, dan zal jouw ooglijn over verschillende golven gaan, eventueel nog wat holtes meepakken. Het is niet mooi één lijn met eenzelfde kleur, maar een lijn met verschillende kleuren, verschillende soorten, verschillende structuren, en dat zorgt voor die chaos, zonder dat je daar iets voor moet doen.
Karien Verborgh says
Ja, prachtig!
En je krijgt tijd om te genieten ervan 😊
Paul-Jan Willaert says
Heel goede en bruikbare info !
Natuurlijk zal het iets moeilijker zijn om je opvallende groenten terug te vinden.
Graag nog wat voorbeelden van waarmee je zoal kan opvullen.
Bedankt voor de tip!
Frank Anrijs says
Komt eraan in een van de volgende podcasts/blog
Naïma Lafkioui says
Bedankt voor deze zeer leerrijke info. Helder en duidelijk uitgelegd
Corrie says
In je boek heb je het steeds over drie golven in een bed van 1.20 m breed. Mijn bedden zijn één meter breed anders kan ik er niet meer bij. Werkt je principe ook met twee golven.