In het artikel van zondag heb ik de vergelijking gemaakt tussen natuurlijk tuinieren en permacultuur. De verschillende ontwerpprincipes van permacultuur worden toegepast in de natuurlijke tuin.

Ik vertel dit niet echt expliciet, maar achter de ideeën die we hebben en de experimenten die we uitvoeren op Yggdrasil zit wel degelijk een visie die gestoeld is op de permacultuur-ontwerpprincipes.

Eén van die principes is ontwerpprincipe 6 waarbij je kringlopen moet maken en geen afval produceren. In verband hiermee krijgen wij nogal wat vragen en opmerkingen.

Bij onze manier van werken, in de opstartfase dan toch zeker, raad ik aan om veel organisch materiaal, het gemakkelijkste via compost, te gebruiken om je bodem op gang te krijgen.

Niet voldoende in het begin

Ik krijg dan ook regelmatig mails met vragen hoe je in het begin in je eigen compost kunt voorzien, dat het niet erg natuurlijk is om zoveel compost te gebruiken, dat het geen gesloten kringloop is of dat ze enkel willen werken met materialen van het eigen terrein.

Ik weet heel goed dat het in het begin niet mogelijk is om op vlak van organisch materiaal zelfbedruipend te zijn, en daar is ook een specifieke reden voor.

Wij kwamen aan op Yggdrasil en kregen een compleet dode, uitgeputte grond van de boer. Geen leven, geen organische stof.

Het is perfect mogelijk om je grond terug op te bouwen zonder veel externe input. Dat merken we aan de bodem in onze zelfpluktuin. Op een deel wordt er elk jaar en laag stro gelegd als afdekking tegen onkruid. Het grootste deel echter heeft nog nooit organisch materiaal gekregen, enkel grasmaaisel dat valt achter de mulchmaaier 3x per jaar.

De opbouw van de bodem gaat dan ook traag en zeer moeizaam. Ik schat dat er op het deel met stro zo’n 5 cm donkere bodem is, maar de structuur en geur is nog niet wat het moet zijn.

Op het stuk dat begroeid is met gras is er nog nauwelijks opbouw van organisch materiaal. Misschien 2 cm goede grond, wat absoluut nog niet te vergelijken is met een goede bodem die je nodig hebt om groenten te kweken.

Grote tegenstelling

Als je dit vergelijkt met de grond in onze moestuin, dan is het verschil immens. Op dit stuk hebben we vanaf het begin gewerkt met grote hoeveelheden compost. Het bodemleven wordt zo geënt, ontvangt voedsel en voelt zich uitstekend. Het organisch materiaal wordt opgenomen, verwerkt en de bodem in getrokken.

De bodemstructuur verbetert zienderogen, de kleur en geur veranderen drastisch en de planten groeien uitstekend!

Na enkele jaren was de bodem al zo goed geworden dat we nog slechts een laag van enkele centimeters moesten aanbrengen. Na zo’n 10 jaar was er voldoende compost aangebracht en volstaat het om intensief te mulchen om het gehalte van organische stof in de bodem nog te verhogen!

Nu hebben we een bodem die een uitstekende structuur heeft, je kan met je hand gemakkelijk 30 – 40 cm diep. Met een grondboor geraak je eenvoudig een kleine meter diep voordat je door de donkere vruchtbare bodem bent. Deze donkere grond ruikt ook op grote diepte naar bosgrond en blijft goed van structuur.

Mijn keuze?

Het lijkt mij geen moeilijke keuze. Als je een moestuin wilt die groenten produceert en snel een goede bodem heeft dan is de beste keuze om compost aan te kopen en op je bodem uit te spreiden.

In het begin heb je dan een grote input in je systeem, maar na enkele jaren is je bodem voldoende hersteld en kan je de kringloop sluiten. Geen compost meer van ergens anders, je eigen productie voldoet. Samen met veel mulch van je randen, kruiden en oogstresten onderhoudt je zo je bodem.

De andere weg, vanaf het begin een gesloten kringloop is ook perfect mogelijk. Maar dan heb je na 20 jaar nog nauwelijks een bodem het vermelden waard. Je vruchtbare laag zal nog zeer dun zijn, de opbrengst navenant.

De kans is trouwens heel groot dat je zelf groenten kweken ondertussen al lang hebt opgegeven omdat het tuinieren in een slechte grond veel moeilijker is. De bodem werkt niet mee, plagen en ziektes komen hebben het gemakkelijker om je planten te ambeteren, de opbrengst is laag, …

Het demotiveert enorm, terwijl werken in een bodem die na enkele jaren optimaal is, in een systeem waarbij je na enkele jaren plaag- en ziektevrij bent en waar de groenten geweldig groeien en smaken, juist heel veel positieve energie geeft.

Mijn keuze is elke keer weer dezelfde, maar dat moet iedereen natuurlijk voor zichzelf uitmaken.

Maar ik vind het geen probleem om in een natuurlijke moestuin, volgens permacultuurprincipes, in het begin veel input te hebben. Zolang het einddoel maar een gesloten kringloop is!

Hoe doe jij het?

Wat denk jij? Klopt het niet wat ik vertel? Of ben je het juist volledig met me eens 🙂 . Reacties zijn altijd welkom hieronder.

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!

Foto: Andrew Dunn