Mulchen, dé periode voor de belangrijkste tuinactiviteit in het najaar breekt stilaan aan. Belangrijk om vele redenen zoals bodembescherming, opbouw van het organisch materiaal in de bodem, onderdrukking van onkruidgroei, beperken van het werk in de tuin … Ik ben een sterk voorstander van mulchen, en merk dat er bij velen toch nog wat terughoudendheid is om er zelf volledig voor te gaan. Maar geloof mij maar, binnen enkele decennia (of zelfs sneller) mulcht iedereen intensief in zijn tuin en kijkt men vreemd terug naar de tijd dat de bodem in een tuin onbedekt was.
Olympische spelen in Mexico
In 1968 werden de Olympische Spelen in Mexico georganiseerd, wat voor veel commotie zorgde. Het waren bewogen spelen met studentenprotesten die bloedig werden neergeslagen, met de Black Power groet van Tommie Smith en John Carlos op het podium als aanklacht tegen racisme en armoede van zwarte Amerikanen. Maar daarnaast waren er ook verschillende historische sportprestaties waaronder een nieuw wereldrecord in het hoogspringen door Dick Fosbury.
Wanneer je die dagen door de kranten bladerde, las je zaken over Dick zoals: “Hij gaat over de lat zoals een man die uit een raam van de 30ste verdieping wordt geduwd.” Of: “Hij is de rariteit van het team.” In het tijdschrift Sports Illustrated lees je het volgende: “Hij stoomt op van iets links van het midden met een gang die doet denken aan een tweebenige kameel.” De kranten hebben het hier over Dick Fosbury, die als eerste de Fosbury-flop deed. Terwijl al deze kranten de spot dreven met hem, had hij ook geen al te grote dunk van zichzelf.
Fosbury-flop
Op de universiteit wedde iemand dat hij niet over een leren stoel kon springen. Hij probeerde, maar verloor niet alleen de weddenschap maar brak ook zijn hand bij de noodlanding. In 1968, toen hij aankwam bij de Olympische Spelen in Mexico, was hij relatief onbekend en toch sprak hij dagen later niet alleen tot de verbeelding van het Mexicaanse publiek, maar ook van de rest van de wereld. Hij zeilde over de lat op 2,24 meter. Het was niet dát hij erover ging wat de wereld rondging. Het was dat hij het deed door het obstakel te overwinnen met zijn gekke sprong die de Fosbury-flop werd genoemd.
Wat interessant is aan de Fosbury-flop, is dat nog nooit iemand zo’n sprong had gedaan. Niemand heeft ooit op die manier geprobeerd over de lat te komen. Het werd beschouwd als extreem raar, extreem kameelachtig en toch is het vandaag extreem raar om mensen over de lat te zien springen zoals ze deden voor 1968. Tegenwoordig is de Fosbury-flop de manier waarop mensen in elk sportstadion over een lat springen. Simpelweg omdat het een verbetering is en je over een hogere lat geraakt op deze manier. Wat Fosbury deed, was dat hij naar het obstakel keek en zei: “Laat me dit op een andere manier oplossen, want ik kan het op geen enkele wijze met de gebruikelijke sprongtechniek doen.”
Stap vooruit
Zo komt er in de sport, in de wetenschap, in gelijk welk domein af en toe iemand langs die anders denkt, vernieuwend, totaal out-of-the-box en zo een gigantische stap vooruit kan zetten. En zo is het ook met mulchen. Al vele decennia is het gebruik van mulch iets wat afgeraden wordt, gemarginaliseerd en zeker niet verspreid wordt. Sommige pioniers zijn ermee begonnen en hebben hiermee uitzonderlijke resultaten geboekt. Denk aan Jean Pain met zijn struikgewascompost, denk aan Ruth Stout die het gepopulariseerd heeft. Ondanks al die voorbeelden met succesvolle resultaten duurde het toch nog vele tientallen jaren vooraleer mulchen geaccepteerd werd en enigszins populair werd.
De laatste jaren zie je al veel tuinen waar druk wordt afgedekt, zeker bij tuinaanleggers is het ondertussen standaard om sierborders af te dekken met een mulchlaag van houtsnippers, boomschors of andere materialen. In de moestuin lopen we wat achter, maar ook hier is er stilaan een kentering en wordt er steeds meer afgedekt.
Op zich is dat ook heel logisch, mulchen heeft zoveel voordelen. En misschien is het ergens wel vreemd dat het zo lang geduurd heeft voordat dit ingang vond want zinnige argumenten tegen mulchen zijn er nauwelijks. Het is niet zo ordelijk en schrik voor schimmels en slakken moeten zowat de sterkste zijn, maar deze zijn al uitvoerig ontkracht in deze blog.
Mulchen is de toekomst
Mulchen is voor het tuinieren, en niet enkel voor het natuurlijk tuinieren, wat Dick Fosbury was voor het hoogspringen: revolutionair en het zal zorgen voor een andere manier van tuinieren. Eentje waar het belang van de bodem centraal staat en er eindelijk kan getuinierd worden zonder mest- en bestrijdingsmiddelen. Geloof mij maar, binnen enkele decennia (of zelfs sneller) mulcht iedereen intensief in zijn tuin en kijkt men vreemd terug naar de tijd dat de bodem in een tuin onbedekt was. Net zoals er na het ontstaan van de Fosbury-flop niemand nog op de oude manier springt.
Leuk verhaal!
Op dit moment ben ik druk bezig met mulchen. Het groenafval, maaisel ed, meng ik met wat stro en afgevallen bladeren.
Maar ik vraag me alsmaar af hoe ik nu de winterrogge en de groenbemesters moet zaaien.
Moet ik dan een bed tijdelijk leeghalen? Tot het is ontkiemd? Hoe doet men dat?
Zoals het hier beschreven wordt door Frank Anrijs, daar kan ik me bij aansluiten. Afgelopen tuinjaar tuinierde ik zo goed als ik dat kon ,op de manier van de natuurlijke moestuin . Mijn tuintje is amper 4.5X4,5 m en bovendien zandgrond, want uitlopende oude duin. Mijn opbrengst was best goed : alleen tomaten mislukten door teveel nat. Maar krulsla, snijbiet, knolvenkel, warmoes, Nieuw-Zeelandse spinazie, rode biet, en massa’s courgettes plus kruiden waren het resultaat. En dan experimeerde ik nog met zeekool, kastanjewortel en staat er nog pastinaak. Terwijl ik van kennissen-moestuiniers verneem dat alles al 6 weken geleden afgelopen was bij de een, bij de ander geen enkele courgette, en de rest ook maar pover. Maar geen van beiden mulchten.
Ik ben absoluut geen ervaren tuinier; ik wandelde er als het ware schoorvoetend in , leerde langzaam zonder spitten en met jaarlijkse compost te werken en dit afgelopen jaar alleen met mulch van vorige herfst en ,gedurende het jaar tussendoor.
Dus ja, ik kan het alleen maar bijtreden.
Beste Frank,
Vorig najaar heb ik mijn groentetuin volledig bedekt met verhakselde houtsnippers. Er lag overal zeker een laag van 10 cm houtsnippers. En het hielp prima tegen het onkruid. Ik heb dit voorjaar mijn groenten geplant en gezaaid tussen de houtsnippers waarbij ik telkens de houtsnippers opzij harkte om de aarde vrij te maken.
De groenten groeiden dit jaar echt slecht, ze bleven schraal, erwten kwamen niet echt op, rode bieten bleven klein, kolen groeiden echt niet. Terwijl ik toch wel waar nodig ook extra compost toevoegde.
Mijn vraag is nu: waarom groeien mijn groenten niet? Zorgen de houtsnippers voor een verarming van de grond?
Hoi, volgens mij slaan de nieuwe houtsnippers stikstof op, dit is eigenliijk wat de plantjes hard nodig zijn, ik zoek ook nog naar een oplossing, volgens mij moet in het het voorjaar de bodem onbedekt (evt) met zaden opwarmen en zodra er goede planten staan kan je weer bedekken. Het jaar erop hebben de 2e jaars houtsnippers volgens mij geen stikstof opslagruimte meer over, weet het alleen niet zeker!
Naar het schijnt slaagt hout enkel stikstof op als het onder de grond gewerkt wordt. Dus enkel bovenaan laten liggen.
Als je je zorgen maakt over voeding, gebruik dan eerst compost voor je gaat mulchen.
Misschien ligt het eerder aan het weer van het afgelopen seizoen.
Ik zou me geen zorgen maken over houtsnippers, je mag ze enkel niet inwerken in de grond. Dus enkel bovenaan gebruiken.
Ik mulch nu 6 jaar mijn tuin en wordt nog steeds raar aangekeken. Al zijn wel steeds meer mensen geïnteresseerd hoe ik tuin, dus dat is positief. Ik tuin op vette rivierklei en nog steeds denken de meeste dat je dat toch echt moet spitten. Gelukkig zijn er wel steeds meer mensen die niet spitten. Maar bedekken ho maar! Mijn succesvolle oogsten tonen toch echt dat dat het zonder te bemesten gewoon mogelijk is. Elk jaar gooi ik er een laag compost op en ik bedek het gelijk weer met niet bloeiend onkruid, hennepstrooisel en in de herfst blad. Heb nog nooit zo’n geweldig makkelijke grond gehad, scheelt enorm veel zwaar werk en er zijn enorm veel bodemdiertjes die me helpen. Nee, ik zou het iedereen aan kunnen raden.
Wij onderhouden 54are met ons 3-tjee. “Wij” zijn 2 vrouwen die de groentetuin bewerken en 1 man die zorgt draagt voor de boomgaard en ons van daaruit het grasmaaisel bezorgt.
Wij tuinieren vrouwvriendelijk, dus zonder spitten of woelvorken of harken. In de plaats mulchen we met eigen materiaal uit de tuin, oa Russische smeerwortel, Griekse allant, lavas, grasmaaisel vermengt met gesnipperde bladeren, ….
We krijgen veel geïnteresseerden op bezoek, oa groepen als Pasar en Ferm, herboristen, … Bij elk bezoek doe ik hen een interessant voorstel: diegene die “blote grond” ontdekt op tlandje (54are grootte) krijgt 1 euro, de molshopen niet meegeteld. Spijtig voor de bezoekers maar gelukkig voor ons dat onze geldbeugel nog steeds niet is moeten open gaan.
Het mulchen en tuinieren obv permacultuur doen we nu 5 jaar en we hebben nog geen seconde spijt, integendeel we raden het iedereen aan.
Wij mulchen nu al een 4 jaar volgens de principes van Frank , onze oogsten verbeteren steeds jaar na jaar ! Dit jaar was het wat minder maar dit had natuurlijk met de enorme regenval te maken . Maar ik kan het iedereen aanraden , mulchen en nog eens mulchen .
Onbedekte aarde is zo tegen de natuur in (waar kom je dat trouwens tegen als je bijv. in een bos gaat wandelen?) dat ik al een aantal jaren mulch en het meer en meer toepas. Eerst in onze moestuin maar ik pas het ook meer en meer toe in het siertuingedeelte. En met succes zeker in periodes dat de klimaatsverandering zich laat zien zoals bij droogteperiodes. Ik merk dat ik veel minder (of bijna niet) moest gieten. Uiteraard dit jaar was het ander verhaal met teveel regen maar ook dan denk ik dat de onze bodem er beter aan toe is met bedekking.
Ik kan Frank alleen maar bijtreden : laat mulchen het nieuwe normaal worden in onze tuinen.
Beste Frank,
ik voel enige terughoudendheid om het gevallen blad uit mijn bosje op te pakken om het vervolgens op de moestuinbedden te gebruiken als mulch.
Niet uit angst voor slakken of iets dergelijks, maar vooral vanuit het oogpunt dat ik de bodem in mijn bosje daarmee verarm en daar dan een naakte bodem achterlaat…
Ik zou natuurlijk ander snoei-afval kunnen gebruiken om mijn bosbodem weer af te dekken (ik denk bvb aan distels of brandnetels), maar is dat hetzelfde mbt de voedingsstoffen en C/N verhouding die ik zo op mijn bosbodem breng?
Want eerlijk gezegd mulch ik mijn groentebedden liever met gevallen blad dan met brandnetels/distels, BEHALVE als ik daarmee mijn bosje tekort zou doen…
Bedankt voor je feedback hierover.
Jimmy