De start van Yggdrasil was een vervallen, onbewoonbare boerderij met 2 ha grond die jaren lang mishandeld was door monoculturen van mais, graan en aardappelen. De grond was volledig uitgeput, organische stof was nauwelijks aanwezig en jaarlijks waren er diepe geulen op het veld door afspoeling van regenwater.

De eerste jaren is er zeer veel energie gestoken in het verbouwen en opknappen van de gebouwen, met ook een geleidelijke start op het veld. Pas na enkele jaren is ook hier volop in geïnvesteerd door grote hoeveelheden organisch materiaal aan te voeren. Het bodemleven snakte naar voeding, iets wat we zeer goed merkten door het snelle verdwijnen van de compost.

Maar het is vanaf het begin de bedoeling geweest om naar een toekomst te gaan waarin Yggdrasil zelfvoorzienend is in mulchmateriaal, compost, hout … Omdat we een productiebedrijf zijn en dus veel materiaal wegvoeren van ons bedrijf zal het waarschijnlijk nooit helemaal lukken, maar ondertussen zijn we al aardig op weg.

Goede planning

Alles begint natuurlijk met een goede planning zegt men altijd, maar het uiteindelijke begin is weten wat je wilt. Een globaal einddoel hebben, een idee waar je naartoe wilt gaan, dat is de start, vandaar begint je planning.

Een belangrijk onderdeel van ons systeem zijn randen, randen op alle niveau’s. De eerste randen die we hebben aangelegd waren de grootste, de buitenste randen. Helemaal rondom ons domein hebben we houtkanten aangeplant. Deze dienen verschillende doelen. Houtkanten vormen uiteraard een beschutting naar wind en invloeden van buitenaf zoals lawaai en inkijk.

Maar een andere belangrijke reden is het aantrekken van natuurlijke vijanden, vogels, insecten … eigenlijk alle leven zodat je een soort van eco-systeem kan ontwikkelen. Een overwinteringsplaats voor onnoemelijk veel beestjes en ineens ook een kraamkamer in het voorjaar voor de volgende generaties 🙂 .

Volgens onze planning moesten de houtkanten echter nog veel andere diensten verlenen in de toekomst. Functies die vroeger vanzelfsprekend waren maar de laatste 50 – 60 jaar wat in de vergetelheid zijn geraakt. Vroeger maakte men hakhoutstoven waar men dan geriefhout en brandhout uit haalde of fijner hout om mee te vlechten.

Door regelmatig te knotten (dicht bij de grond) blijven bomen terug uitschieten en heb je een enorme oogst aan hout dat verschillende functies kan vervullen. De eerste jaren hebben wij de kanten geknot met als voornaamste doel hout te hebben om te vlechten en om te stoken. Mijn ouders hebben een speksteenkachel, ik heb een gewone (nieuwe 🙂 ) houtkachel waarmee wij onze huizen verwarmen.

We zijn nu echter op een punt gekomen dat we meer hout kappen dan we opstoken en op andere manieren verbruiken, zodat een groot deel van wat gekapt wordt kan verwerkt worden tot houtsnippers en aan onze bodem kan worden toegediend. Dit vervangt de aangekochte compost en houtsnippers zodat we het organisch gehalte in onze bodem kunnen verhogen met eigen materiaal.

Het is trouwens verrassend hoe snel zo’n houtkant herstelt en terug verschillende meters hoog groeit. We kappen elk jaar op een andere plek een stuk van zo’n 40 meter zodat er nooit een complete kaalkap is maar voordat we helemaal rond zijn moeten de knotwilgen alweer dringend geknot worden, moeten de oudste hakhoutstoven weer geknot worden … Hout is er bij Yggdrasil de volgende 10-tallen jaren zeker voldoende en niet alleen als stookhout.

Onafhankelijk

Doordat we op een hele slechte bodem gestart zijn en niet het geduld en de tijd hadden om 10-tallen jaar energie te steken in de bodemopbouw, hebben we de eerste jaren veel compost aangekocht en zo de bodem versneld verbeterd. Het uiteindelijke doel is wel altijd geweest om op termijn onafhankelijk te zijn van zo’n externe input. Compost hebben we al jaren niet meer nodig, nu komen we ook stilaan op het punt dat we geen houtsnippers meer moeten bijhalen.

Het achterste deel van onze tuin, de zelfpluktuin, is als laatste aangekocht en heeft nog een grote achterstand naar bodemkwaliteit ten op zichte van de rest van onze tuin. Een belangrijke reden hiervoor is dat het stuk helemaal achteraan ligt en de motivatie om daar met vele kruiwagens compost en houtsnippers heen te rijden vaak niet zo groot is 🙂 .

De houtkant rondom dit stuk is aangeplant in 2010 en bereikt nu stilaan zijn leeftijd om te kappen. We hebben dit jaar de knotwilgen geknot en enkele dikkere bomen eruit gehaald, volgend jaar zullen we een volledig stuk terugzetten. Omdat onze houtkoten vol zaten met brandhout hebben we een groot deel van dit hout versnipperd en gebruikt om de bodem in de zelfpluktuin te voeden. Het verschil zal volgens mij opvallend zijn nadat de bodem eindelijk eens goed voorzien wordt van organisch materiaal!

In jouw tuin?

Vermoedelijk kan je in jouw tuin geen houtkanten planten, maar je kan wel op veel andere manieren voorzien in randen. Denk hierbij aan hagen, klimplanten tegen muren, knotbomen zoals Lindes, Platanen of Eiken. Zo kan je ook voor je eigen tuin voldoende houtsnippers voorzien. Verwacht natuurlijk niet dat dat op enkele jaren in orde is, wij zijn ten slotte ook al 20 jaar bezig. Wanneer je met bomen werkt moet je leren om geduld te hebben … Maar begin met een goede planning, voer deze uit en oogst de komende jaren 🙂 .

Foto’s

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!