Yggdrasil

Voor plezier en eenvoud in de natuurlijke moestuin

  • Winkel
    • Webwinkel
    • Hoevewinkel
    • Zelfpluktuin
  • Educatie
    • Start Hier!
      • Gratis Nieuwsbrief
        • LedenPagina
      • Gratis webinars
      • Gratis artikels
        • Natuurlijk tuinieren
        • Mulchen
        • Composteren
        • Kleinfruit: Onderhoud, snoeien en verwerken
    • Korte Activiteit
      • Ontmoetingsdag Yggdrasil (Afgelast)
      • Kruidenverkoopdag (Enkel Online)
      • Snoeicursus Kleinfruit (Afgelast)
      • Rondleidingen (Afgelast)
        • September
        • Oktober
        • Maart
        • Juni
        • Augustus
    • Lange Activiteit
      • Tweedaagse cursus ‘Voedsel Kweken volgens de principes van permacultuur’ (Afgelast)
        • Online gedeelte van de twee-daagse
      • Online Jaarcursus ‘Groenten Kweken’ (VOLZET)
      • Jaarcursus ‘Voedsel Kweken Volgens De Principes Van Permacultuur’ (VOLZET)
        • Online gedeelte Jaarcursus 2020-2021
        • Online gedeelte Jaarcursus 2019-2020
    • Op zoek naar een lesgever?
    • Bronnen en hulpmiddelen
  • Blog
  • Verkoop
    • Leren via video
      • Video Platform
    • Boeken
      • Zeven stappen naar een natuurlijke moestuin
      • Combineren in de natuurlijke moestuin
        • Bonus Video’s
        • Pers Map
      • Permacultuurprincipes in de natuurlijke moestuin
        • BonusBrochure
        • Persmap
    • Tutorial Kruidenspiraal
      • Toegang
    • Zaad- en plantgoed bestellijst Yggdrasil
  • Contact
    • Wie ben ik?
    • Contact
    • Openingsuren hoevewinkel
  • Login
You are here: Home / Beestjes / Planten Communiceren Als Onderdeel Van Hun Verdediging

Planten Communiceren Als Onderdeel Van Hun Verdediging

december 20, 2020 door Frank Anrijs 9 Comments

 

Planten Communiceren Als Onderdeel Van Hun Verdediging

Alhoewel er massaal veel insecten zijn die planten eten, is er toch helemaal geen gebrek aan planten op onze aarde. Planten weten zich immers te verdedigen, niet enkel met directe verdediging zoals stekels en doornen of stoffen die de belager afstoten of vergiftigen maar ook met indirecte verdediging. Altijd is er minstens één insectensoort die door de verdediging heen breekt en zich specialiseert in het vinden en consumeren van die ene plantensoort.

Planten communiceren

Dat dieren communiceren en elkaar boodschappen doorgeven dat weten we al langer en het lijkt ons ook heel aanvaardbaar. Dat planten communiceren lijkt ons al wat minder ‘normaal’. Toch is dat zo want zo werkt hun indirecte verdediging.

Een eerste manier is het aanbieden van geschikte schuilplaatsen, waardoor insecteneters de plant als woonplaats kiezen. In de opgezwollen stekels van de acaciaboom bijvoorbeeld, wachten mieren op eetbare planteneters.

Een plant kan insecteneters ook lokken met voedsel zoals stuifmeel of suikerhoudende uitscheidingen. Bij een derde manier van indirecte verdediging helpt de plant insecteneters om de planteneters te vinden. Dit kan de plant doen door, nadat hij is aangevallen, geurstoffen als een soort SOS-signalen uit te zenden. De plant verspreidt informatie; zij communiceert.

Planten gebruiken deze chemische signalen om zich te verdedigen tegen aanvallers maar ook om hun buren te waarschuwen voor naderend gevaar.

Natuurlijke vijanden aantrekken

Als planten worden aangevreten dan produceren ze als reactie een geurstof die een natuurlijke vijand van de belager aantrekt. Deze reactie wordt in gang gezet door het speeksel of verteringssap van de belager. Wanneer een luis of een rups een plant aanvreet, komt er speeksel terecht in de plant.

Hierop treedt een heel systeem in werking in de plant die een chemische verbinding aanmaakt die als geurstof de plant verlaat. Eigenlijk roept de plant op deze manier de natuurlijke vijand van de luis of de rups of een andere belager. Planten weten wat ze doen want ze maken verschillende geurstoffen naargelang het soort insect dat hen aanvalt, zodat de juiste natuurlijke vijand wordt geroepen.

Sommige planten roepen heel luid, andere fluisteren als het ware. Dit heeft te maken met de concentratie aan geurstoffen. Deze is hoger dichtbij de plant dan verder af zodat het duidelijk is voor de rover waar hij geroepen is.

Een bonenplant krijgt bijvoorbeeld bezoek van bladluizen. De luizen doen zich tegoed aan de bladeren en beschadigen de plant aanzienlijk. Enkele uren later verschijnt een aantal sluipwespen, de natuurlijke vijanden van bladluizen. Ze leggen hun eieren in de bladluizen, die er op termijn aan sterven. Daarmee verlossen ze de plant van zijn plaaggeesten.

Twee extremen

Niet alle plantensoorten reageren op dezelfde manier. Er vallen twee extremen te onderscheiden. Het ene type planten maakt na vraatschade nieuwe verbindingen, die vervolgens het geurprofiel domineren. Ze maken deze geurstoffen niet na (mechanische) schade door bijvoorbeeld harde wind, hagel of landbouwwerktuigen.

Het andere plantentype zendt na vraatschade een onveranderd geurprofiel uit, maar zendt deze geur na schade in veel grotere hoeveelheden uit. Hoewel in beide gevallen van een actief proces sprake lijkt te zijn, bieden de planten in de twee categorieën zeer verschillende informatie aan.

Als de geur verandert, heeft een insect het waarschijnlijk gemakkelijker om een onbeschadigde of mechanisch beschadigde plant te onderscheiden van een plant met vraatschade.

Niet alleen de plek van beschadiging produceert een nieuwe of opgedreven hoeveelheid geur. De hele plant kan reageren. In dat laatste geval gaat een signaal van de aangetaste bladeren naar de onaangetaste bladeren en brengt ook daar de productie van geurstoffen op gang.

Roofmijten hebben een sterke voorkeur voor de geuren van de planten met spintschade. In een experiment met 40 roofmijten in een Y-vormige reukmeter, kiezen 32 tot 36 van de roofmijten voor de geur van de aangetaste planten.

Geursignalen voor iedereen

Dat geursignaal wordt natuurlijk niet enkel opgevangen door de natuurlijke vijand. De belagers vangen het ook op en sommige zullen als reactie daarop al vertrekken. Ook planten in de buurt vangen de signalen op en gaan zich al voorbereiden. Ze gaan bijvoorbeeld de giftige stoffen al aanmaken of de concentraties verhogen. De informatie kan ook gebruikt worden door planteneters die op zoek zijn naar een voedselplant, door concurrenten van de insecteneter en vijanden van de insecteneter. Stuk voor stuk kunnen ze de signalen gebruiken of misbruiken.

Maar al deze activiteiten van planten vragen veel extra energie. Planten die om een of andere reden verzwakt zijn, kunnen het zich niet veroorloven zoveel energie te investeren en zijn dus een gemakkelijke prooi voor insecten- of andere vraat. De laatste jaren gebeurt er steeds meer onderzoek in deze tak o.a. door prof. dr. Marcel Dicke van de universiteit van Wageningen. Ik heb me voor een deel op zijn werk geïnspireerd.

Ook bomen praten

Maar ook Colin Tudge brengt in zijn boek ‘Het verborgen leven van bomen’ informatie over dergelijke communicaties: Bomen waarschuwen andere bomen in hun omgeving dat er narigheid in aantocht is. Hij schrijft dat de Afrikaanse olifanten daarom maar een paar bladeren eten van de mopaneboom voor ze naar de volgende boom doorlopen. Terwijl ze eten verhoogt de mopaneboom zijn concentraties aan tannines steeds verder, zodat de bladeren almaar moeilijker verteerbaar worden.

Daarnaast produceren ze bepaalde stoffen die als geurstoffen andere mopanebomen benedenwinds waarschuwen dat ze een aanval kunnen verwachten en zij dus ook meer tannines kunnen gaan aanmaken.  Men zegt dat sommige acacia’s in reactie op giraffen hetzelfde doen.

Zwakke planten, zwakke afweer

Planten zijn dus lang niet zo weerloos als we vaak denken. Maar we maken ze weerloos door hen te verzwakken door ons ingrijpen. Als er luizen op een plant zitten, ga je dus best niet meteen reageren door op een of andere manier in te grijpen. De plant roept zelf wel om hulp waardoor lieve-heers-beestjes aankomen, zich snel vermenigvuldigen en de luizenkolonie te lijf gaan.

Wanneer je echter ingrijpt zal je een groot deel van de luizen doden of verdrijven maar je neemt ook het voedsel weg van de natuurlijke vijand die noodgedwongen elders op jacht moet gaan. Ondertussen herstelt de luizenpopulatie zich en je kan alweer gaan ingrijpen: een vicieuze cirkel die ook nog veel werk en ongenoegen meebrengt.

 

Vond je de informatie hierboven interessant? Wil je nog meer leren hierover? Je krijgt via mijn nieuwsbrief snel veel extra informatie over natuurlijk tuinieren. Video’s en uitgebreide artikels helpen om alles duidelijk te maken.

Bovenal is deze nieuwsbrief GRATIS en kan je na enkele keren doorklikken en starten met de eerste video!

Inschrijven

Comments

  1. Carine Maes says

    december 20, 2020 at 3:47 PM

    Hoe reageert de plant op ons? Op onze menselijke aanval? Wij plukken of maaien toch ook planten om op te eten. Wat doet dit met ons “voedsel”? En is er hier verschil met de manier van telen (bio, permacultuur, agrarische industrie, …)
    De zorg voor ons voedsel?

    Beantwoorden
    • Ceulemans Lisa says

      december 25, 2020 at 4:10 PM

      Dr Steven Gundry legt in zijn boek: ‘De Plantparadox’ heel goed uit hoe de planten zich beschermen tegen roofdieren en dus ook tegen de mens.
      Heeeeel interessant!

      Beantwoorden
  2. Alwina Vreden says

    december 22, 2020 at 8:38 AM

    Mooi en interessant artikel, Frank!

    Beantwoorden
  3. Marie-Helene Jans says

    december 22, 2020 at 11:15 AM

    Peter Wohlleben, een Duitse boswachter, schreef hier ook al een boek over, toevallig met dezelfde titel.
    Conclusie van het verhaal is dat we nog heel veel niet weten, maar dat het wel zeer boeiend is, en dat wat meer respect voor bomen en planten zeker op zijn plaats is.

    Beantwoorden
  4. John Vertriest says

    december 24, 2020 at 8:31 PM

    Beste Frank
    top , dank om deze info te delen, al veel boeken over dit gelezen , maar mensen kijken raar als je over dit onderwerp iets verteld
    groeten en hou het gezond
    John

    Beantwoorden
  5. Tom Dankert says

    december 27, 2020 at 10:28 PM

    Zo leer ik flink bij en ik ben blij dit te hebbengeleerd. Dank je Frank

    Beantwoorden
  6. Remi Heylen says

    december 29, 2020 at 9:49 AM

    Een andere bron over bomen die praten :
    https://www.sphinx-cinema.be/programma/film/intelligent-trees-0

    Beantwoorden
  7. Clara says

    februari 25, 2021 at 6:51 PM

    Dag Frank
    ik las hier dat de omringende planten, als reactie op de geurstoffen van de aangevallen plant, ook deze geurstoffen aanmaken. De aangevallen plant doet dit door het speeksel, maar de omringende planten komen niet in contact daarmee.
    Hoe vangen die omringende planten dit dan op?
    Groentjes Clara

    Beantwoorden
    • Frank Anrijs says

      februari 25, 2021 at 7:57 PM

      Planten kunnen op verschillende manier communiceren: via de ondergrond waarbij er gebruikt gemaakt wordt van schimmelnetwerken en ook via vluchtige chemische stoffen die worden opgevangen door naburige planten. Dat ze communiceren is ondertussen al verschillende keren bewezen en algemeen aanvaard. Hoe dit proces juist verloopt is nog een vraag die openblijft.

      Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

  • Home
  • Blog
  • Contact
  • Inloggen

© 2021 Yggdrasil · Rainmaker Platform

Privacy Beleid

Deze website en tools van derden gebruiken cookies die nodig zijn voor het functioneren en nodig zijn om uw ervaring te verbeteren. Door op de toestemmingsknop te klikken, gaat u ermee akkoord dat de site cookies gebruikt, verzamelt en / of opslaat. Bekijk bij twijfel het volledige privacy beleid: Privacy beleid
Klik op de toestemmingsknop om deze website te bekijken.
Aanvaard cookies
Deny cookies Go Back

Privacybeleid

Van wie is deze webshop?

Deze site is eigendom van Yggdrasil BV.

Zoekopdrachten

Als je gebruikmaakt van de ingebouwde zoekmachine, slaan we het trefwoord op. Deze gegevens zijn niet aan persoonsgegevens gekoppeld en worden uitsluitend gebruikt om de vindbaarheid van informatie eb producten te verbeteren.

Bezoekers

Deze website bevat trackers (‘volgers’). Grote bedrijven zoals Facebook en Google kunnen op veel websites zien dat je die hebt bezocht, maar deze site is enkel met Google Analytics gekoppeld. De koppeling dient enkel om statistische gegevens te verzamelen over het aantal bezoekers, aantal bezochte pagina’s … Dit om de werking van mijn website optimaal te houden zodat u vlot alles vindt wat u zoekt.

Steeds meer browsers, zoals Firefox, Brave en Vivaldi blokkeren deze trackers voor je, maar je kunt ook een add-on installeren. Met Privacy Badger bijvoorbeeld kun je inzicht krijgen in de trackers die websites gebruiken en ze automatisch laten blokkeren.

Als je inlogt op je account wordt er een aantal cookies geplaatst. Deze kun je door een browser add-on zoals Cookie Autodelete laten verwijderen. Het enige nadeel daarvan is dat je steeds opnieuw moet inloggen. Deze kun je gebruiken in combinatie met I don’t care about cookies, omdat de cookies toch gewist worden.

Klanten

Klanten maken een account aan, waarin persoonsgegevens staan: minimaal het e-mailadres. Het is niet verplicht om een adres op te geven, van zodra je echter iets aankoopt dat verzonden moet worden, heb ik deze gegevens echter nodig. Deze worden bewaard in je account, indien gewenst kan je na je levering deze hieruit verwijderen.

Met wie we jouw gegevens delen

De ingevulde persoonsgegevens worden uitsluitend voor het verzenden van de bestelling en mails ivm de bestelling gebruikt. Indien je jezelf inschrijft voor digitale producten (video platform, nieuwsbrief …), ontvang je ook hierover minstens enkele mails.

Daarnaast word je mailadres ook gebruikt voor sporadische mailings waarbij je dan kans krijgt om deel te nemen aan cursussen, workshops, voorverkoop van boeken, zadenverkoop … Deze mails zijn beperkt in aantal.

Bij elke mail die je ontvangt, heb je de mogelijkheid om je onderaan uit te schrijven via enkele muisklikken. Je gegevens blijven nog even bewaard, maar worden niet meer gebruikt voor de zaken waarvoor je bent uitgeschreven.

Deze mails worden via Aweber verstuurd. Zij slaan onder andere je naam, e-mailadres en IP-adres op. Lees hier hun privacyverklaring. Je kunt je op elk moment uitschrijven. Alleen de webmasters hebben toegang tot deze gegevens.

Alle gegevens zijn enkele toegankelijk voor de webmaster. Deze gegevens worden nooit doorverkocht, verspreid of op enige andere manier misbruikt. Je privacy is veilig bij Yggdrasil.

Hoe lang we jouw data bewaren

Geannuleerde en mislukte bestellingen worden niet bewaard. Voltooide bestellingen worden minstens een jaar bewaard.

Je account wordt bewaard zolang je je niet uitschrijft of je gegevens zelf verwijdert.

Hoe we jouw data beveiligen

Uiteraard worden je gegevens over een beveiligde verbinding verzonden. Je gegevens worden op zo min mogelijk plaatsen en zo kort mogelijk bewaard. We gebruiken sterke wachtwoorden en geven zo min mogelijk mensen toegang tot deze website.

Je gegevens laten verwijderen

Als je een account hebt op deze site, kun je verzoeken om een exportbestand van je persoonlijke gegevens die we van je hebben. Je kunt ook verzoeken dat we alle persoonlijke gegevens die we van je hebben verwijderen. Gegevens die we moeten bewaren in verband met administratieve en andere wettelijke verplichtingen kunnen we uiteraard niet verwijderen.

Welke datalek-procedures we geïmplementeerd hebben

Er is sprake van een datalek als er persoonsgegevens in de verkeerde handen vallen. Wij doen er alles aan om dit te voorkomen. Mocht dit toch gebeuren, dan:

  • sluiten wij de webwinkel tot de oorzaak is gevonden en is weggenomen;
  • krijgen de getroffen leden bericht van het datalek via e-mail;
  • maken wij hier binnen 72 uur melding van bij de Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA).
Go Back