Mulchen is essentieel voor een goede bodem. Daar zijn steeds meer mensen ondertussen al wel van overtuigd. Het hele jaar door mulchen is het beste, maar dat vraagt wel veel mulchmateriaal. Om al dit mulchmateriaal in eigen tuin te laten groeien en te oogsten heb je enkele jaren van planning en werken nodig, en ook dat komt meestal wel goed.

Maar dan blijven er vragen opkomen zoals: Wanneer mulch ik? Moet de bodem niet vrij zijn in het voorjaar? Hoe mulch ik bij jonge plantjes? …

Systeem

Het is altijd het eenvoudigste een systeem te hebben wanneer je iets doet. Hierdoor weet je wat je moet/kan mulchen, hoe vaak, hoe dik en vooral ook wanneer. Op zich is het simpel: kijk naar de natuur, kijk wanneer zij het meeste mulcht en met welk materiaal.

In het najaar valt al het blad van de bomen en struiken, sterven eenjarigen en kruipen vele meerjarigen terug de grond in. Grote hoeveelheden organisch materiaal komen zo op de bodem terecht en beschermen deze voor een lange periode tegen de winterse omstandigheden: koude, regen, sneeuw …

In de zomer is er weinig mulch nodig maar bedekken de planten de bodem. Door slim te combineren kunnen je groenten deze functie overnemen, de overgebleven vrije plekken bedek je dan met materiaal dat op dat moment overvloedig aanwezig is: grasmaaisel, haagscheersel …

Door goed te observeren en te imiteren kan je zo, met de natuur als leidraad, het hele jaar door mulchen.

Er blijft echter een periode over waarin het toch wat moeilijk is en waarover er veel vragen blijven komen: het voorjaar.

Het voorjaar en mulchen

Een veel gelezen advies is het weghalen van de mulch tegen het einde van de winter zodat de bodem bloot komt te liggen. Hierdoor neemt hij de warmte van de zon beter op. Op een bodem die vroeger warm is kan je sneller beginnen zaaien en planten. Dat is de theorie. Of je ook daadwerkelijk al deze moeite wilt doen om enkele weken vroeger te zijn, is maar de vraag. Want ook de kans op frustratie en teleurstelling stijgt exponentieel. Nachtvorst, een koude en natte meimaand, het zijn allemaal zaken die je vroege opstart de kop in kunnen drukken.

Onze manier van werken loopt wel grotendeels gelijk hieraan, alleen verwijderen wij de mulchlaag niet manueel en we beginnen pas later.

Wij mulchen intensief in het najaar met een mengeling van blad en grasmaaisel. Deze mulchlaag leggen we een 7-8 cm dik, hierdoor is deze ongeveer helemaal (95%) verdwenen tegen eind april. De bodem is dan in de maand april slechts heel licht afgedekt, de zonnewarmte wordt dan ook goed opgenomen. Tegen de tijd dat we beginnen zaaien en planten is de bodem vrij en ideaal van structuur: perfect dus zonder enig werk.

Maar wanneer moet je dan opnieuw beginnen mulchen?

Ik zeg altijd: de bodem moet constant bedekt zijn, blote grond is niet natuurlijk. Maar eigenlijk is dat niet helemaal waar. Mijn excuses hiervoor 🙂 . Er is altijd een periode in het jaar dat de bodem in onze tuin behoorlijk onbedekt is: het late voorjaar.

Eens we beginnen zaaien en planten eind april en doorheen mei mulchen we niet. De mulchlaag van het najaar is weg, maar we laten de bodem toch vrij. Dit is vooral zo om praktische redenen.

Wanneer je zou mulchen op plaatsen waar je juist hebt gezaaid of kleine plantjes hebt gezet, bestaat het gevaar dat vogels in de mulch zoeken en krabben en je jonge plantjes en opkomende kiempjes bedekken. Daarnaast is het ook gewoon heel moeilijk en tijdrovend om voorzichtig te mulchen en plaats open te laten voor zaaigeulen, kleine plantjes, opkomende kiempjes … We wachten daarom.

Normaal is zowat alles gezaaid en geplant tegen half – eind mei. In deze periode kiemt en groeit alles vlot en staat alles enkele weken later al flink wat groter. Dat is de periode om terug te beginnen mulchen. Wat je gezaaid hebt staat al flink boven, wat je geplant hebt is flink aan de groei. Indien de mulch opengekrabd wordt, is dit geen probleem meer. Ook is er nu volop materiaal om te mulchen. Hagen groeien al even en moeten gesnoeid worden, grasmaaisel is er in overvloed, de smeerwortel kan stilaan gesneden worden.

Mulchen gaat sneller

Je kan nu sneller werken bij het mulchen, je moet niet meer zo voorzichtig te werk gaan. Op deze manier blijft de bodem wel een kleine maand onbedekt. Het is een praktische oplossing die goed werkt voor ons. Je hebt tijd om alle zaai- en plantwerkzaamheden uit te voeren, wat toch wel wat tijd kan vragen in het voorjaar. Daarna is het even rustiger en kan je tijd uittrekken om te mulchen met materiaal dat dan ook overvloedig wordt voorzien door de natuur. Tijdens het mulchen kuis je je bedden ook op, zie je wat er allemaal opkomt aan spontaan gezaaide planten, kan je mislukte zaaipogingen bijwerken …

Door te mulchen ben je heel bewust aanwezig in de tuin en je bedden en kan je snel bijsturen. En vanaf nu is de bodem weer een volledig jaar bedekt!