Ik Zou Graag Wat Babbelen met U!

Ik sta daar niet zo dikwijls bij stil, maar zou er eigenlijk meer aandacht aan moeten besteden. De manier waarop ik namelijk informatie verschaf is (voorlopig) heel eenzijdig. Het ‘geschreven woord’ heeft mijn voorkeur, voornamelijk omdat het de manier is waarop ik het liefste dingen leer.

Boeken hebben altijd een belangrijke rol gespeeld in mijn leven, vroeger eerder als ontspanning, nu meer als manier van leren. Maar niet iedereen is hetzelfde, en zelfs het grootste deel van de mensen neemt informatie liever op door naar een video te kijken of door een geluidsfragment te beluisteren. Ook kan een geluidsfragment eenvoudig afgespeeld worden in de auto terwijl je ‘s morgens in de file aanschuift, of terwijl je de afwas doet, strijkt, poetst, … [Read more…]

Moet/Kan Natuurlijk Tuinieren Grootschalig Zijn?

We proberen op Yggdrasil vooral mensen aan te zetten om in hun eigen achtertuin hun eigen groenten te kweken. Het zou al een heel groot verschil maken voor onze ecologische voetdruk als iedereen in zijn tuin een gedeelte van zijn eigen voedsel zou kweken. Onze manier van werken is enkel in het begin intensief, na verloop van tijd is het werk dat erin gaat relatief weinig in verhouding met de opbrengst.

Toch krijgen wij ook mensen over de vloer die het groter zien, en voedsel willen kweken op grote schaal. De vraag die dan dikwijls volgt is of onze manier van werken wel toepasbaar is op grote schaal. Mijn antwoord is dan ja en nee :).

[Read more…]

Is Er Iets Na ‘A Farm for the Future’?

Permacultuur geniet nog niet zo heel lang van een redelijke bekendheid in onze streken. Als je enkele jaren geleden zei dat je tuinierde volgens de principes van permacultuur, dan keek je gesprekspartner meestal alsof hij het hoorde donderen in Keulen.

De informatie die er toen te vinden was, was ook behoorlijk beperkt en uiteraard was alles in het Engels. Ondertussen is er al veel vooruitgang geboekt en weten de meeste tuinders al wel iets meer over natuurlijk tuinieren. Verschillende boeken zijn vertaald, er zijn veel mensen begonnen met natuurlijk tuinieren en via facebook, forums en websites is er nu ook al informatie te vinden in onze moedertaal. [Read more…]

Kruidenweetjes: Appel (Malus silvestris, domestica en communis)

De appelaar is samen met andere loofbomen ongeveer honderd miljoen jaar geleden ontstaan, wellicht ergens in Centraal-Azië. De eetbare variëteiten zouden voortkomen uit de woudappel Malus silvestris. In het wild is deze appel zuur en slechts genietbaar nadat de vorst erover is gegaan.

De Grieken kenden de appel maar de Romeinen hadden kwekerijen en kenden de techniek van het enten. Zij verspreidden de appel over Europa. Maar aanvankelijk waren het vooral de monniken die zich met de appelteelt bezig hielden. Pas in de late Middeleeuwen werd de appel populairder en minder duur. In de 18de en 19de eeuw nam het aantal rassen enorm toe. Op dit ogenblik zijn er duizenden appelrassen maar slechts enkele zijn te koop in de winkel. [Read more…]

Oude Gewoontes Veranderen Niet Snel

Heel veel zaken in het leven en dus ook in de tuin worden gedaan uit gewoonte. Heel bekend is het verhaal van de vrouw die wanneer ze vleesbrood bakt er de uiteindes afsnijdt.

Wanneer men vraagt waarom ze dat doet, antwoordt ze dat haar moeder dat ook altijd zo deed. Daarna stelt men haar moeder dezelfde vraag en zij geeft hetzelfde antwoord. Ook zij heeft het zo geleerd van haar moeder.

Wanneer men dan gaat vragen aan de – reeds zeer oude – moeder waarom ze de uiteindes van het vleesbrood er altijd afsneed voor het bakken, komt er een zeer logisch antwoord:

‘De pan was te klein om het vleesbrood te bakken, en daarom sneed ik de uiteindes eraf en bakte deze afzonderlijk.’

Zonder over de reden na te denken maar puur uit gewoonte hebben haar dochter en kleindochter dezelfde handeling verricht, alhoewel hun pan meer dan groot genoeg was.

Ook in onze moestuinen wordt er nog vaak gespit uit gewoonte, want er zijn eigenlijk geen redenen te bedenken die pleiten voor spitten. [Read more…]

Lessen van Straatkinderen voor de Natuurlijke Moestuin

Vrijdag ben ik samen met mijn vrouw en kinderen op vakantie vertrokken naar de zee. Het is een jaarlijkse gewoonte om met de hele familie (ouders, broers en zus) in het najaar een weekend door te brengen aan de zee. We huren dan een groot huis waar we allemaal in terecht kunnen (alles samen 17 personen) en gaan wandelen aan de zee, steppen, zandkastelen bouwen, de garnaalvissers bewonderen, fietsen, …

Normaal is er tussen de verschillende activiteiten ook wat ‘vrije tijd’ en maak ik van de gelegenheid gebruik om wat te lezen. Ik had een boek bij dat ik bijna uit had (True Believer) maar was eigenlijk in de vrijdagdrukte vergeten om nog een extra boek mee te nemen. Toeval wil nu dat er in mijn winkel net een klant een boek bij had voor mij om te lezen (Bedankt Kurt 🙂 ). [Read more…]

Inleiding tot Natuurlijk Imkeren!

Vorige week vrijdag was er de eerste lezing uit de winterreeks te Yggdrasil. De bedoeling is om eens op een andere manier informatie te delen. Niet via mijn blog of nieuwsbrief maar in het ‘echt’.

Een voordeel hiervan is dat u ook eens met andere mensen kennismaakt die dezelfde interesses hebben. Ook kan er dan eens dieper op een onderwerp ingegaan worden en kunnen we echte specialisten ter zake aan het woord laten. Dit jaar proberen we alles gratis te houden en werken we met vrijwillige bijdragen van de aanwezigen. Na dit eerste jaar zullen we alles evalueren en kijken of en hoe we het volgend jaar verder zetten.

Deze eerste lezing ging over natuurlijk imkeren, Lode Devos was de spreker. [Read more…]

Het Bewijs dat Natuurlijk Tuinieren Dé Enige Juiste Manier Is!

Vorige week heb ik het nieuwe Handboek ‘Ecologisch Tuinieren’ gekregen, ondertussen heb ik er al veel in gelezen. Ik was heel nieuwsgierig naar deze vernieuwde versie, alsook het aangepaste hoofdstuk over de bodem. Hiervoor was Frank Petit-Jean langsgekomen om eens van gedachten te wisselen en ik vroeg mij af of we hem een beetje hebben kunnen beïnvloeden :-).

Tijdens het lezen kwam ik in het hoofdstuk over ziekten en plagen een interessant stukje tekst tegen, iets wat ik altijd al geweten en verteld heb, maar waar ik de juiste wetenschappelijke uitleg niet voor had.

Bij deze dus.

Waarom wordt een plant ziek?

Onderstaand stukje tekst komt uit het nieuwe Handboek ‘Ecologisch Tuinieren’:

Frans onderzoek geeft hiervoor de volgende verklaring. De hoeveelheid eiwitten in de plant hangt samen met zijn gezondheid. De plant neemt stikstofverbindingen op en maakt hiermee aminozuren. De aminozuren worden getransporteerd naar een plantendeel in opbouw. Aminozuren worden gebonden en vormen dan eiwitten. Een ongebonden aminozuur is een vrij aminozuur.
Bij een teveel aan vrije aminozuren raakt de plant al snel aangetast door luizen, schimmels of virussen. Vrije aminozuren zijn gemakkelijk verteerbaar voor insecten. Als er geen vrije aminozuren aanwezig zijn, moet het insect de eiwitten zelf afbreken tot aminozuren. Dit kost meer energie dan het verteren van de vrije aminozuren. Daarom geeft het insect de voorkeur aan vrije aminozuren. Een plant met veel vrije aminozuren is dus extra aantrekkelijk voor insecten.
Te veel vrije aminozuren ontstaan als de plant meer stikstof opneemt dan hij verwerkt in eiwitten. Dit kan gebeuren door overbemesting met stikstof of door een geblokkeerde eiwitopbouw. De eiwitopbouw kan in het gedrang komen als gevolg van droogte, koude, te weinig licht of zuurstof, giftige stoffen (bv. bestrijdingsmiddelen) of een gebrek aan sporenelementen.

De laatste paragraaf verwoordt gewoon alles wat ik al lange tijd vertel op mijn blog, in mijn nieuwsbrief en tijdens mijn cursus. Ik vind dat dit kleine stukje tekst dat in een grijs kadertje ergens op een pagina gedropt is tekort wordt gedaan.

Deze tekst moest gewoon als inleiding van het hoofdstuk Ziekten en plagen, misschien zelfs als inleiding van het boek!, worden gezet. Als je zoiets schrijft, dan moet je toch ook begrijpen wat dit inhoudt?

Hoe interpreteer ik dit?

Een overbemesting door stikstof is de oorzaak van vraat door insecten. Dat houdt dus in dat je niet moet bijmesten met stikstofhoudende meststoffen, in geen enkel geval! Dus niet met organische meststoffen, niet met bloedmeel, maar ook niet met brandnetelthee, compostthee of wat dan ook. Want telkens opnieuw ga je stikstof in te gemakkelijk oplosbare vorm aan te hoge concentraties geven waardoor je vrije aminozuren en dus vraat krijgt.

Bedek de grond met compost en mulch veel. De compost en de mulchlaag geven hun voedingsstoffen pas af als het bodemleven dit omzet. En het bodemleven werkt in functie van de plant en zal nooit stikstof in overmaat vrij zetten (toch niet als je niet spit 😉 ).

Geef organisch materiaal als voedsel voor het bodemleven en de rest volgt vanzelf!

Een geblokkeerde eiwitopbouw is ook een reden voor de aanwezigheid van vrije aminozuren. Deze slechte eiwitbouw hangt vooral samen met het planten en zaaien op het verkeerde moment, wat iedereen die in de tuin werkt zelf al wel ondervonden heeft.

Maar de laatste 2 redenen zijn dan weer heel interessant.

De laatste twee

‘Last but not least’ wordt dikwijls gezegd, en ook hier geldt die regel. Bestrijdingsmiddelen, die bedoeld zijn om de planten te beschermen tegen vraat door insecten, maken het dus eigenlijk op vele manieren erger! Om te beginnen vernietig je dikwijls samen met het plaaginsect ook bestuivers zoals bijen en hommels. Daarnaast worden de natuurlijke vijanden ontnomen van hun voedsel en verdwijnen ze naar vriendelijkere oorden, wat niet de bedoeling kan zijn.

En daarbovenop worden de planten die je wilt beschermen gewoon zwakker en aantrekkelijker voor de plaaginsecten, waardoor ze nog meer moeite gaan doen om juist uw planten op te eten. Redelijk absurd toch?

Lijkt mij een goede reden om niet meer te spuiten, ook niet met verdoken sproeimiddelen zoals koper, pyrethrex, spinosad en allerhande zelf gefabriceerde gieren die nog veel meer schade doen.

Als allerlaatste wordt een gebrek aan sporenelementen genoemd, iets wat perfect kan opgelost worden met lavameel. Lavameel is zeer rijk aan sporenelementen en wij merken zelf dat planten na een gift lavameel sterker worden en nauwelijks nog plaaginsecten aantrekken.

Afschaffen die handel!

Dus eigenlijk kan dit boek over tuinieren (elk boek over tuinieren!) sterk vereenvoudigt worden.

Geef het bovenstaande citaat de prominente plaats in het boek die het verdient, schrap daarna het grootste deel van het hoofdstuk over bemesting alsook 99% van het hoofdstuk over ziekten en plagen :-).

Het is uiteindelijk heel simpel:

geef uw bodem veel organisch materiaal
bescherm het bodemleven met veel mulch
gebruik nooit of te nimmer meststoffen of bestrijdingsmiddelen in welke vorm dan ook
voorzie de noodzakelijke sporenelementen door lavameel en -gruis toe te voegen.

Voila, 300 blz. – veelal overbodig – tuinadvies samengevat in 241 tekens :-). Zo eenvoudig kan het zijn …

Bent u het hier niet mee eens? Ga ik een beetje kort door de bocht? Lat het mij zeker weten in de reacties hieronder :-).

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht.

Wroeten de Vogels in Uw Mulchlaag?

Natuurlijk tuinieren vraagt een andere manier van denken, een andere manier om naar uw tuin en de natuur te kijken. We zijn geconditioneerd om problemen te zien en focussen altijd op het negatieve, zeker in de moestuin. Maar in uw natuurlijke tuin moet u proberen om de positieve dingen te zien, en om bij problemen de positieve zaken eruit te halen.

Ik ga niet beweren dat alles in een natuurlijke moestuin positief is en dat er geen problemen zijn, dat bedoel ik niet. Het is enkel de manier waarop je naar iets kijkt dat het tot een probleem maakt.

En deze andere manier van kijken is eigenlijk een herprogrammering van uw hersenen. Veel mensen hebben bij het opstarten van een natuurlijke moestuin hier de grootste moeite mee. Ze vervallen snel in denkpatronen van bestrijden, slecht, oppassen, beschermen. Dat is helemaal niet nodig, u moet juist openstaan voor alles wat er in uw tuin gebeurt en proberen de voordelen daarvan te zien.

[Read more…]

Wanneer Begin Ik met Mijn Natuurlijke Moestuin?

De dagen zijn ondertussen al veel korter geworden en de temperatuur zal stilaan toch lager gaan. De herfst zet zich eindelijk door, het moestuinseizoen lijkt op zijn einde te lopen. Uit gewoonte gaan de meeste mensen ervan uit dat een jaar in de moestuin start in het voorjaar. Maar in een Natuurlijke Moestuin is dit niet echt het geval. Een moestuin moet ook voorbereid worden en dan bedoel ik niet dat je even met de spitvork door de tuin moet gaan ;-).

Veel mensen hebben goede voornemens gemaakt en willen volgend jaar beginnen met een natuurlijke moestuin.Maar met de voorbereidingen en het zoeken naar informatie moet u niet wachten tot in februari of maart. U moet zo snel mogelijk starten met het voorbereiden van uw grond, met het nadenken over de indeling van uw tuin, ….

Als u in Google natuurlijke moestuin starten intikt, komt u bij mij terecht, maar u gaat ook niet zo direct alle informatie vinden waarop u een natuurlijke tuin moet opstarten. Niet omdat ik dat niet wil, wel omdat het gewoon niet mogelijk is om zoiets in 1-2-3 uit te leggen.

Er komen veel verschillende dingen bij kijken en het vraagt tijd om alles goed te kunnen uitleggen.

Natuurlijke Moestuin Nieuwsbrief

En daar komt mijn nieuwsbrief kijken. De naam is misschien niet goed gekozen, want het is geen doorsnee nieuwsbrief waarin ik elke paar weken wat tips en links geef. De nieuwsbrief is eigenlijk zo opgebouwd dat u om de 3 weken een mail krijgt met telkens een volgend stukje uit de puzzel. Wanneer u zo verder en verder gaat, ontvangt u steeds meer info en groeit uw kennis over natuurlijk moestuinieren.

En wat heel belangrijk is: de informatie komt in de juiste volgorde!

U begint met informatie over het oriënteren en inrichten van uw moestuin, over het ontwerp, aanleg van bedden, …. Het voordeel van deze manier van werken is dat u nooit overspoeld wordt door informatie, of dat u ergens in het midden van een uitleg binnenvalt.

Iedereen begint bij het begin en krijgt de volledige uitleg. Behoorlijk gedetailleerd, maar ik geloof in de kracht van informatie.

Wanneer u begrijpt waarom u iets moet of juist niet moet doen, dan gaat u veel sneller de juiste beslissingen nemen.

Bent u van plan met een natuurlijke moestuin te beginnen maar weet u niet zo goed hoe u moet starten?

U krijgt bij het inschrijven voor mijn nieuwsbrief ook een brochure waarin 15 tips staan over de natuurlijke moestuin! Als u deze leest heeft u al een zeer beknopte samenvatting en weet u al welke onderwerpen er allemaal gaan besproken worden in de nieuwsbrief.

Schrijf u dan in voor mijn nieuwsbrief: Natuurlijke Moestuin Nieuwsbrief