Mulchen heeft vele voorbeelden waaronder niet in het minste het tegenhouden van onkruid. Doordat de mulch het licht tegenhoudt kan onkruid niet kiemen. Dat zorgt voor een grote tijdsbesparing en maakt het werk in de tuin aangenamer. Er zijn nog vele andere voordelen verbonden aan mulchen, maar is er ook een nadeel aan alles te goed afgedekt houden?
Spontaan uitzaaien
Vele planten in onze tuin hebben we niet zelf gezaaid, maar laten we bloeien, in zaad komen en dit zaad laten zich dan ook verspreiden. Of dit nog zou opkomen was voor ons ook een vraag toen we met het systematisch en constant mulchen begonnen. Planten zoals sla, radijzen, warmoes, ijspegels, pastinaak, prei en ajuinen laten we hun ding doen. Deze komen doorheen het seizoen spontaan op en zorgen zo voor leuke verrassingen. Daarnaast zijn er nog vele soorten bloemen en kruiden die hun ding mogen doen in onze tuin: kaardenbol, koningskaars, dille, koriander, rucola …
Blijven ze dit doen of hebben ze moeite om door de mulchlaag te komen? Er is niet echt een duidelijk antwoord, het is een beetje een en-en-verhaal. Ik merk dat het een beetje afhangt van soort tot soort en de manier waarop het zaad zich verspreidt.
Een open bodem
Onze manier van mulchen zit zo ineen dat we heel goed mulchen in het najaar, en dit zo proberen te doen dat de meeste mulch weg is tegen de maand mei. Het gevolg is dat er al in april hier en daar open plekken komen en al zeker in mei is een groot gedeelte van onze moestuin mulchvrij. En dit laten we zo. We beginnen pas terug met mulchen tegen eind juni, dus er is een redelijk lange periode dat zaden de kans krijgen om te kiemen en te groeien.
Maar zelfs al vroeger kiemt er her en der wat, gewoon doorheen de mulch. Is die laag daar al wat dunner, heeft een vogel een plek opengekrabd op zoek naar eten? En soms kiemt en groeit de plant op het pad waar geen nieuwe mulch gelegd is. Op welke manier het gebeurt, maakt op zich niet veel uit: we hebben elk jaar reeds vroeg in het seizoen sla die spontaan opkomt.
De maanden die daarop volgen komt er overal wel iets op van bloemen, groenten en kruiden. De bodem is dan grotendeels vrij. Het zijn voornamelijk de maanden die daarna komen die eventueel een probleem kunnen vormen.
Mulch en toch ontkiemen?
In juni en juli mulchen we alles dicht, en toch blijven er allerlei groenten en kruiden opkomen. Volgens mij komt dit gedeeltelijk door de grote druk van deze planten. Wanneer je sla of radijzen of dille in zaad laat komen, dan valt er op een beperkte oppervlakte een enorme hoeveelheid zaad. De kans dat op die plek tijdens de zomer een vogel krabt, tijdens het oogsten wat aarde omhoog gehaald wordt of tijdens het wieden wat mulch verplaatst wordt is groot. En zo heb je toch overal, ook in een goed gemulchte bodem, nog groenten en kruiden die spontaan opkomen.
Je kan het ook sturen
Je kan en zal het ook soms een beetje moeten sturen. Zo merken we soms dat in een bepaald deel van de tuin geen stalkaars meer staat, of weinig melde opkomt. Of dat de dille nauwelijks nog aanwezig is. Wat we dan doen is een zaadscherm of -tak in het najaar afknippen en uitschudden of leggen op een plek waar we het nuttig vinden. Je mulcht daar dan best wel over, maar net iets minder dik zodat er een grotere kans is dat het opkomt.
Zo zijn er soorten die zich heel gemakkelijk uitzaaien en ook massaal opkomen, denk dan aan boomspinazie of rode melde. Maar er zijn net zo goed soorten die vanonder mulch niet gemakkelijk ontsnappen. Een voorbeeld daarvan is groene melde. Wat we dan doen is elk jaar hier enkele takken in zaad laten komen en deze bewust ergens leggen of omplooien zodat al het zaad op een kleine oppervlakte valt. Je kan dan lokaal wat dunner mulchen.
Er zijn uiteraard planten waar je net het omgekeerde voor moet doen en het uitzaaien best beperkt omdat ze anders te massaal opkomen. Winterpostelein, winterkers en veldsla zijn daar voorbeelden van.
Mijn conclusie
Min conclusie over mulchen en spontaan kiemen is dat je je hierover niet al te veel zorgen moet maken. Zelfs als je goed mulcht, zullen er altijd open plekjes ontstaan tijdens het oogsten, door vogels of doordat je net iets te lang wacht met een nieuwe laag te leggen. Ook valt er van sommige soorten zoveel zaad dat er altijd wel iets door de mulchlaag heen geraakt.
En merk je dat er toch sommige planten het moeilijk hebben, dan kan je de verspreiding een beetje sturen zodat het ook hier lukt.
