Sinds 2011 – 2012 mulchen we volop bij Yggdrasil, maar ook bij ons was het in het begin een zoektocht naar materiaal, naar wat wel kan en niet kan. Je leest op veel plaatsen dat je moet oppassen dat je geen graszaad of onkruidzaad hebt in je muchmateriaal, maar of dat ook echt problemen oplevert weet je pas als je het probeert. En ik heb dat ook gedaan, eerlijk gezegd zonder al te veel bij na te denken.
Mulchen Is De Oplossing Voor De Komende Veranderingen
Het besef dat de weersomstandigheden veranderen en dus ook de omstandigheden om te tuinieren groeit in een snel tempo. Dat de bodem in dit verhaal een grote rol kan spelen, wordt voor veel mensen ook steeds duidelijker. En de beste manier om je bodem beter te maken, om de structuur te verbeteren en ervoor te zorgen dat je droge én natte periodes beter doorkomt is toch wel mulchen. En hopelijk groeit ook dit besef de komende jaren en slaan we allemaal massaal aan het mulchen in onze tuinen.
Compost Als Mulch? Of Toch Maar Niet?
Jean Pain is een, van geboorte Zwitserse, uitvinder die zich in 1969 in de Provence vestigde en boswachter werd op een domein van 270 hectare. De ondergroei in het bos was kurkdroog en was in de hete, droge zomerse omstandigheden vaak de oorzaak van bosbranden. Jean begon met het struikgewas methodisch te snoeien om zo het risico op bosbranden te verkleinen. Het snoeisel smeet hij niet weg , maar zag hij als waardevol materiaal en hij begon met composteren. De kleine takjes gingen zo in de composthoop, de grotere werden versnipperd. [Read more…]
Hoeveel en Hoelang Moet Ik Compost Toedienen?
Om de opstart van een moestuin te versnellen, raad ik altijd aan om veel compost te gebruiken. Het idee hierachter is dat de meeste bodems veel te weinig organisch materiaal bevatten. Door compost te gebruiken, breng je snel een grote hoeveelheid organisch materiaal aan. Hierdoor wordt de bodem geënt met bodemleven en verloopt het bodemherstel en de opbouw veel sneller. Nu is het zo dat je in het slechtste geval 3 à 4 keer compost moet aanbrengen, vaak is minder ook al voldoende.
Maar hoe weet je wanneer je wel of niet compost moet geven en hoeveel?
Mulchen en Spontaan Opkomende Planten
Mulchen heeft vele voorbeelden waaronder niet in het minste het tegenhouden van onkruid. Doordat de mulch het licht tegenhoudt kan onkruid niet kiemen. Dat zorgt voor een grote tijdsbesparing en maakt het werk in de tuin aangenamer. Er zijn nog vele andere voordelen verbonden aan mulchen, maar is er ook een nadeel aan alles te goed afgedekt houden?
Spontaan uitzaaien
Vele planten in onze tuin hebben we niet zelf gezaaid, maar laten we bloeien, in zaad komen en dit zaad laten zich dan ook verspreiden. Of dit nog zou opkomen was voor ons ook een vraag toen we met het systematisch en constant mulchen begonnen. Planten zoals sla, radijzen, warmoes, ijspegels, pastinaak, prei en ajuinen laten we hun ding doen. Deze komen doorheen het seizoen spontaan op en zorgen zo voor leuke verrassingen. Daarnaast zijn er nog vele soorten bloemen en kruiden die hun ding mogen doen in onze tuin: kaardenbol, koningskaars, dille, koriander, rucola …
Blijven ze dit doen of hebben ze moeite om door de mulchlaag te komen? Er is niet echt een duidelijk antwoord, het is een beetje een en-en-verhaal. Ik merk dat het een beetje afhangt van soort tot soort en de manier waarop het zaad zich verspreidt.
Een open bodem
Onze manier van mulchen zit zo ineen dat we heel goed mulchen in het najaar, en dit zo proberen te doen dat de meeste mulch weg is tegen de maand mei. Het gevolg is dat er al in april hier en daar open plekken komen en al zeker in mei is een groot gedeelte van onze moestuin mulchvrij. En dit laten we zo. We beginnen pas terug met mulchen tegen eind juni, dus er is een redelijk lange periode dat zaden de kans krijgen om te kiemen en te groeien.
Maar zelfs al vroeger kiemt er her en der wat, gewoon doorheen de mulch. Is die laag daar al wat dunner, heeft een vogel een plek opengekrabd op zoek naar eten? En soms kiemt en groeit de plant op het pad waar geen nieuwe mulch gelegd is. Op welke manier het gebeurt, maakt op zich niet veel uit: we hebben elk jaar reeds vroeg in het seizoen sla die spontaan opkomt.
De maanden die daarop volgen komt er overal wel iets op van bloemen, groenten en kruiden. De bodem is dan grotendeels vrij. Het zijn voornamelijk de maanden die daarna komen die eventueel een probleem kunnen vormen.
Mulch en toch ontkiemen?
In juni en juli mulchen we alles dicht, en toch blijven er allerlei groenten en kruiden opkomen. Volgens mij komt dit gedeeltelijk door de grote druk van deze planten. Wanneer je sla of radijzen of dille in zaad laat komen, dan valt er op een beperkte oppervlakte een enorme hoeveelheid zaad. De kans dat op die plek tijdens de zomer een vogel krabt, tijdens het oogsten wat aarde omhoog gehaald wordt of tijdens het wieden wat mulch verplaatst wordt is groot. En zo heb je toch overal, ook in een goed gemulchte bodem, nog groenten en kruiden die spontaan opkomen.
Je kan het ook sturen
Je kan en zal het ook soms een beetje moeten sturen. Zo merken we soms dat in een bepaald deel van de tuin geen stalkaars meer staat, of weinig melde opkomt. Of dat de dille nauwelijks nog aanwezig is. Wat we dan doen is een zaadscherm of -tak in het najaar afknippen en uitschudden of leggen op een plek waar we het nuttig vinden. Je mulcht daar dan best wel over, maar net iets minder dik zodat er een grotere kans is dat het opkomt.
Zo zijn er soorten die zich heel gemakkelijk uitzaaien en ook massaal opkomen, denk dan aan boomspinazie of rode melde. Maar er zijn net zo goed soorten die vanonder mulch niet gemakkelijk ontsnappen. Een voorbeeld daarvan is groene melde. Wat we dan doen is elk jaar hier enkele takken in zaad laten komen en deze bewust ergens leggen of omplooien zodat al het zaad op een kleine oppervlakte valt. Je kan dan lokaal wat dunner mulchen.
Er zijn uiteraard planten waar je net het omgekeerde voor moet doen en het uitzaaien best beperkt omdat ze anders te massaal opkomen. Winterpostelein, winterkers en veldsla zijn daar voorbeelden van.
Mijn conclusie
Min conclusie over mulchen en spontaan kiemen is dat je je hierover niet al te veel zorgen moet maken. Zelfs als je goed mulcht, zullen er altijd open plekjes ontstaan tijdens het oogsten, door vogels of doordat je net iets te lang wacht met een nieuwe laag te leggen. Ook valt er van sommige soorten zoveel zaad dat er altijd wel iets door de mulchlaag heen geraakt.
En merk je dat er toch sommige planten het moeilijk hebben, dan kan je de verspreiding een beetje sturen zodat het ook hier lukt.
Stro Als Mulch: Enkel Voordelen?
Mulchen wordt steeds meer toegepast in de tuin, maar er blijven toch veel vragen naar boven komen over de soort mulch, stikstofproblemen … Ook naar bemesting toe is het ongewoon voor de doorsnee tuinier om groenten te kweken en toch niets van extra voeding toe te dienen.
Ik probeer hieronder een antwoord te geven op enkele van die vragen.
Hoe Kom Ik Aan Mulchmateriaal?
Mulchen. Een belangrijke periode in de moestuin breekt aan. Het blad verkleurt en begint stilaan te vallen. De nachten worden kouder, de dagen korter. Het moment om in navolging van de natuur je moestuin af te dekken met een beschermende laag organisch materiaal. Hoe kom je aan mulchmateriaal? Waarom moet je mulchen? Wat betekent dat voor je bodem?
Waar Gebruik Ik Karton In De Moestuin? En Waar Niet?
Karton en natuurlijk moestuinieren lijkt een geslaagd huwelijk. Het wordt vaak aangeraden om een laag karton te leggen met hierop een dikke laag mulch, of soms zelfs enkel wat stenen om snel te kunnen beginnen zonder al te veel werk. Ook ik heb al dikwijls geschreven over het gebruik van karton en het is iets dat je zeker goed kan gebruiken in je moestuin. Maar er zijn toch enkele nuances en zelfs redelijk wat discussie of het allemaal wel zo slim is om al dat karton te gebruiken in de tuin.
Vragen over Mulchen?
Mulchen vind ik zo belangrijk in de moestuin. De voordelen zijn enorm 🤩: weinig onkruid, betere bodem, minder plagen …
Toch merk ik dat veel mensen nog schrik hebben om het zelf toe te passen. Ze zitten met te veel vragen om de stap te zetten en zelf aan de slag te gaan met mulchmateriaal 😨.
Ik ben met de voorbereiding bezig van mijn volgende boek en dit gaat volledig over mulchen in de moestuin. Heb jij dus vragen over mulchen? Heb jij onderwerpen die er zeker in moeten staan?
Laat het mij dan zeker weten in de reacties hieronder! Hoe meer vragen en suggesties, hoe beter het boek wordt 😉😀.
Uitgelegd: Tuinieren Met de Natuur Mee.
Mijn slagzin onder Natuurlijke Moestuin is ‘Tuinieren met de natuur mee …’ . Ik heb hier al vaak opmerkingen over gekregen. Allemaal in de trant van:
Als je de natuur laat doen, wordt alles overwoekerd.
Dan kan je niets meer kweken van groenten en kan je evengoed stoppen.
Klopt, maar niet teveel … Want als je onkruid laat staan […] dan overwoekert “de natuur” snel de “tuinbouwcultuur”.
Misschien is het tijd voor wat uitleg over wat ik juist bedoel 🙂 .