Voor plezier en eenvoud in de natuurlijke moestuin
Melganzevoet komt oorspronkelijk voor in Europa en Midden-Azië maar is nu verspreid over de gehele wereld. Deze plant is niet kieskeurig, ze groeit zowel op vochtige als droge grond, in klei, zand, leem, zavel en op stenige plaatsen. Het is een pionier, dit betekent dat ze overal verschijnt waar onbedekte of bewerkte grond is, liefst op een open, zonnige en stikstofrijke plek. Wellicht is melganzevoet dus ook te vinden in uw tuin.
Het madeliefje is een algemeen gekend bloempje en het heeft dan ook heel wat volksnamen. Meizoentje is er één van. Een erg positieve naam en dat weerspiegelt wel het gevoel dat velen hebben voor het madeliefje, vooral kinderen. Liefhebbers van een biljartgazon verafschuwen dan weer het madeliefje want het groeit toch zo graag in gras.
Het is inheems en bloeit bijna het gehele jaar door maar wanneer het lente wordt, komen ze massaal te voorschijn. Er is een Engels spreekwoord dat zegt dat de lente pas begint als je je voet op 12 madeliefjes tegelijk kan zetten.
Het madeliefje was bij de Germanen gewijd aan Ostara, de godin van de lente en de schoonheid. Haar feest wordt onder gekerstende vorm nog altijd gevierd nl. Pasen. En zie, in Frankrijk heet het madeliefje: pâquerette. Over het ontstaan van het madeliefje zijn heel wat verhalen in omloop.
Een ervan vertelt dat Boreas, de koude noordenwind, verliefd werd op Flora, de bloemengodin. Dolverliefd haalde hij zo’n dwaze kuren uit dat hij in de knoop geraakte met zijn broers Eurus, de oostenwind, Auster, de zuidenwind en Zephyrus, de westenwind. Toen de aarde weer pronkte en de bloemen in volle pracht stonden, blies Boreas zijn mooiste witte sneeuwvlokjes over het land om zijn liefde voor Flora te bewijzen. Zeus, de oppergod, was woedend maar Flora lachte en veranderde elk sneeuwvlokje in een madeliefje.
Een andere legende vertelt dat Maria naar het graf van Jezus ging en toen ze zag dat zijn lichaam verdwenen was in tranen uitbarstte. Overal waar haar tranen op de grond vielen, kwam er een madeliefje op.
Het madeliefje is een doorlevend kruid met een wortelstok die uitlopers ontwikkelt. De kortgesteelde, spatelvormige blaadjes vormen een dicht rozet waardoor het het gras kan verdringen. Een bloeistengel draagt maar één bloemetje en heeft geen blaadjes. Het madeliefje is een samengesteldbloemige d.w.z. het bloemetje bestaat uit buisbloemetjes die een geel hartje vormen temidden van een krans van witte straalbloemetjes, soms met een rood puntje onderaan. De rode schijn langs de rand is afkomstig van een druppel bloed van de vinger van Maria. Ze prikte zich toen ze madeliefjes in het kleed van het kindje Jezus wou bevestigen. De bloemetjes openen en sluiten samen met het licht, vandaar de Engelse naam ‘daisy’ dat ‘oog van het licht’ betekent.
De Engelse ridders mochten een ‘daisy’ aan hun wapenschild toevoegen als ze het ja-woord gekregen hadden van hun adellijke geliefde. Lange tijd is het madeliefje als bloemenorakel gebruikt: men trekt de bloemblaadjes één voor één uit onder het zeggen van een versje zoals verliefd, verloofd, getrouwd om een toekomstige toestand te kennen of die van degene op wie men verliefd is.
Het madeliefje is een nuttig kruid in de tuin omdat het kalk aanmaakt in de grond. Bovendien blijkt het spontaan te groeien op plaatsen met kalkgebrek.
In de volksgeneeskunde is het reeds lang in gebruik. In de Oudheid werd het vooral gebruikt als wondhelend kruid. Versgekneusde bladeren zijn goed tegen kneuzingen. Samen met arnica en calendula vormt het het trio van de wondmiddelen. Vanaf de 15de eeuw werd het een populair geneeskruid.
In Slovakije gebruikte men vroeger een hoestsiroop op basis van het madeliefje en ook in de hedendaagse kruidengeneeskunde wordt het gebruikt bij hoest omwille van zijn slijmoplossende werking.
Thee van blad en bloem werkt bloedreinigend en vochtafdrijvend. Daardoor is het reinigend voor de huid en helpt het bij acne en allerlei huidkwaaltjes. De thee stimuleert de werking van gal en lever en wekt de eetlust op. De bloem voorkomt en verlicht ook krampen.
Je kan het ook eten. Vroeger kookte men de blaadjes mee bij vette, zware vleesgerechten. Kauwen op vers geplukte bloemetjes is goed tegen ontstekingen in de mond, zoals aften bijvoorbeeld. Ze smaken wel een beetje bitter. Rauw kunnen de blaadjes ook in sla of je kan met de bloemetjes allerlei schotels en soepen garnieren. Jonge, ongeopende bloemknoppen kan je op azijn zetten en gebruiken als alternatief voor kappertjes.
Maar er is natuurlijk vooral van te genieten als je ze her en der in de tuin tegenkomt en ziet hoe ze zich openstellen voor het licht en weer sluiten als het regent. Kinderen gaan onmiddellijk de bloemetjes plukken. Ze kunnen er kransen mee versieren of ze in het haar of knoopsgaten steken. Toen ik kind was en er nog veel grachten waren waarin biezen groeiden, vlochten we kransen van de biezen en die versierden we met madeliefjes.
Gun de madeliefjes het leven in je tuin en je kan er op vele manieren van genieten.
Het mag ondertussen al wel duidelijk zijn: het corona-virus heeft een enorme impact op ons dagelijks leven. Of je het wilt of niet, overdreven vindt of niet, de volgende dagen, weken en maanden zal het een reëel onderdeel van ons leven zijn. Ook bij Yggdrasil hebben de ingrijpende maatregelen enkele gevolgen. Zo zijn alle activiteiten voor de komende weken afgelast of verzet.
In een natuurlijke moestuin laat je vaak planten zich spontaan uitzaaien. Hierdoor heb je het hele jaar door kiemplantjes in je tuin waarvan je er sommige herkent en waarvan andere je onkruid lijken. Maar ook dit kan soms verrassen! Laat af en toe eens een onbekende gast uitgroeien en kijk wat het wordt. Onkruid is niet altijd wat het lijkt en ook het Wilgenroosje valt in deze categorie: mooi en nuttig. Maar toch ook goed in de gaten houden want het kan snel een onkruid worden. [Read more…]
De Nederlandse naam van deze plant is erg misleidend, hondspeterselie is immers geen peterselie en behoort niet tot het geslacht van de peterselie. Bovendien, en dat kan een probleem zijn, is hondspeterselie giftig. Daarom hierbij wat meer uitleg over de hondspeterselie.
Wellicht ken je hondsdraf wel. Het is een plant die je niet moet kopen, ze is spontaan aanwezig in de tuin. Misschien heb je al meerdere keren de plant verwenst. Ze kruipt immers heel snel door de tuin. Ze heeft zelfs graag een mulchlaag! In de winter groeit ze gewoon verder onder de mulch om in het voorjaar ineens massaal op te duiken. Toch is ze waardevol.
Kinderen kennen deze plant, ze plagen elkaar door stukken kleefkruid op elkaar te gooien. Maar daarmee houdt de kennis meestal op.
Kleefkruid is een algemeen verspreid kruid dat door velen verwenst wordt als onkruid. Het is inheems in Europa en Azië maar het komt wereldwijd voor. Misschien woont het ook in jouw tuin, als kruid of onkruid? In 2017 was er in onze tuin zelfs een echte revival van dit plantje: overal kwam deze ineens massaal op!
Vele onkruiden verdwijnen tijdelijk in de winter. Klein kruiskruid echter houdt het steeds vol, zelfs om te bloeien en zaad te vormen. Wellicht woont deze plant ook in uw tuin. Het is immers een zeer algemeen kruid in alle gematigde streken over de gehele wereld hoewel het oorspronkelijk rond de Middellandse Zee groeide.
De rustperiode rond de jaarwisseling heeft dit jaar iets langer geduurd dan voorzien, tijd dus om terug actief te worden 🙂 . En op welke manier kan je beter starten dan met het overlopen van de komenden activiteiten!
Elk jaar tijdens het plannen zeggen we onder elkaar dat we dit jaar iets minder gaan doen, maar uiteindelijk, als je alles samen neemt, is er toch weer veel te doen. Hieronder zet ik eens alles mooi samen, zodat het duidelijk wordt waarvoor je de komende maanden bij Yggdrasil terecht kan. Een overzicht dus!
[mashshare]
Onze Kruidenverkoopdag komt met rasse schreden dichterbij, en door het vele werk zou ik bijna vergeten dat we dit jaar iets speciaals gingen doen. Ik had het er al over gehad in een vorig artikel, maar ben door de drukte vergeten te zeggen wat het is 🙂 .
De Kruidenverkoopdag is de laatste jaren een beetje uitgegroeid tot een soort van opendeurdag. Je kan langskomen en kruiden en groenten kopen, maar ook vragen stellen en de tuin bezichtigen. Nu is door onze manier van werken het hoe, wat en waarom in onze tuin niet altijd even duidelijk, daarom organiseren we ook thematische rondleidingen om de juiste uitleg te kunnen geven.
Maar ook bij de verkoop van onze kruiden merken we dat over veel kruiden niet geweten is wat ze doen en hoe je ze kan gebruiken in je tuin en keuken. Daarom hebben we een extraatje voorzien dit jaar op de Kruidenverkoopdag!