Doorlevende planten zijn altijd interessant in de tuin: ze zijn er elk jaar weer, zonder enige inspanning van onze kant en ze worden steeds groter zodat we na enige tijd kunnen uitdelen of er ruim gebruik kunnen van maken. Ook één– of tweejarigen die zich spontaan uitzaaien zijn interessant, al verplaatsen die zich iets sneller dan de zogenaamde ‘vaste planten’. [Read more…]
Speelbomen, Wilde Bijen, Walipini en Zoveel Meer!
[mashshare]
De jaarlijkse winterlezingen staan voor de deur en de inschrijvingen zijn een tijdje geleden geopend. Het opzet is hetzelfde als de voorbije jaren, de onderwerpen zijn gelinkt aan natuurlijk tuinieren en permacultuur. Er zijn enkele nieuwe interessante lezingen bijgekomen zoals de lezing door Jochen Doornaert over Speelbomen.
Lode Devos over natuurlijk imkeren is er niet bij dit jaar, maar we hebben iemand anders vast gekregen die minstens even passioneel is over bijen, maar deze keer hebben we het over wilde bijen 🙂 ! De grootste verandering is misschien wel het lokaal. [Read more…]
Je Kan Toch Niet Genoeg Compost Zelf Aanmaken?
[mashshare]
Meer dan 20 jaar geleden zijn we begonnen met het project Yggdrasil. Nu is het al redelijk eenvoudig om informatie te vinden over permacultuur, maar je moet je eens voorstellen hoe je naar informatie over permacultuur moest zoeken 20 jaar geleden, voor internet!
Juist ja, bijna onmogelijk. Dus deden we wat we dachten dat juist was: de bodem afdekken met een laagje stro.
Maar mijn ouders tuinierden al vele jaren volgens Velt-methode en daar is mulchen een dun laagje leggen. Het resultaat was een bed met een mulchlaag van stro waar onkruid doorkwam en de bodem toch beenhard en droog werd. De eerste oogst van aardappelen hebben we uit de grond gehaald met een pikhouweel. Niet echt voor herhaling vatbaar.
Onze bodem was een akker waar jarenlang een monocultuur van maïs en aardappelen op gestaan had, de organische stof in de bodem was volledig opgebruikt, met alle gevolgen vandien.
Een oplossing was het gebruik van compost, iets wat mijn ouders gezien hadden in de Jean Pain tuin. We zijn dan ook het jaar erop gestart met het gebruik van een dikke laag groencompost die niet ondergewerkt wordt, het resultaat is ondertussen welbekend en iets wat we in al onze cursussen en rondleidingen promoten. [Read more…]
Natuurlijke Bestrijdingsmiddelen Werken Juist Averechts!
[mashshare]
In mijn opleiding Tuinbouw had ik een uitgebreid pakket theorie over plagen en mogelijke bestrijdingsmiddelen. Zelfs het korte onderdeeltje biologische landbouw bevatte uitleg over de toegelaten biologische bestrijdingsmiddelen.
Voor mijn eindwerk ben ik enkele maanden bij een onderzoekscentrum voor biologische landbouw gaan werken en ook daar stonden bestrijding en plagen op het voorplan. Onze manier van denken en werken in de landbouw is nauw verweven met bestrijden en spuiten. Het is blijkbaar bij velen de eerste reflex: wat kan ik spuiten tegen een plaag?
Kijk maar in handboeken over tuinieren: overal zal je een uitgebreid hoofdstuk vinden over plagen en de mogelijke bestrijdingsmiddelen. Ik heb er in mijn boek 1 pagina aan gewijd 🙂 . Maar ook bij permacultuur en natuurlijk tuinieren wordt er door velen automatisch verondersteld dat je iets moet spuiten tegen plagen, maar dan uiteraard natuurlijke middelen. [Read more…]
Praktische Meerdaagse cursus ‘Permacultuur in de Moestuin’
[mashshare]
Mijn ouders geven al 7 jaar een jaarcursus ‘Voedsel Kweken volgens de Principes van permacultuur’, samen met een 2-daagse cursus ‘Voedsel Kweken volgens de Principes van permacultuur’ in de Paasvakantie.
De jaarcursus gaat telkens op een zaterdag door en wordt op 8 verschillende zaterdagen gegeven. Het vraagt natuurlijk een groot engagement om 8 zaterdag doorheen het jaar een volledige dag uit te trekken. Deze cursus is trouwens ook altijd heel snel volzet en de plaatsen zijn beperkt (Ook dit jaar is de cursus al enkele weken volzet). De 2-daagse is een kortere cursus, maar deze gaat altijd door tijdens het middelste weekend van de Paasvakantie, een periode dat heel veel mensen op vakantie zijn.
Extra rondleidingen Over Permacultuur in de Moestuin
[mashshare]
De tuin begint stilaan vol te groeien, de regen van afgelopen week heeft deugd gedaan. Er mag natuurlijk nog veel bijvallen, maar momenteel klagen we niet 🙂 . Het is altijd een verrassing hoe snel een tuin verandert in het voorjaar, en blijft veranderen doorheen het hele jaar.
Nu staat alles frisgroen, er bloeien allerlei planten, de groentebedden geraken stilaan vol, fruit rijpt aan de bomen … En dan te bedenken dat het blad binnen 6 maanden weer begint te vallen en alles terug de grond inkruipt!
Maar daar denken we voorlopig nog niet aan, momenteel gonst en bruist het van het leven in de tuin, het ideale moment om eens langs te komen en te kijken hoe we bij Yggdrasil te werk gaan. [Read more…]
Plantbespreking: De Boterbloem
[mashshare]
De Boterbloem is één van de bekendste onkruiden bij ons. Door haar vele, blinkende, botergele bloemen, trekt ze de aandacht. Bovendien is ze goed verspreid, vooral dan in weiden. Weiden bevinden zich meestal op vochtige plaatsen en dat is nu precies de plaats waar de boterbloem zich graag ophoudt. Ze heeft trouwens daaraan haar wetenschappelijke naam ontleend: ranunculus is het verkleinwoord van rana = kikker en een kikker doet ons onmiddellijk denken aan water.
Snelle verspreiding
De Boterbloem kleurt de tuin mooi geel vanaf mei, de Scherpe Boterbloem tot in de herfst, de Kruipende tot juli. Maar als ze zich eenmaal gevestigd heeft, verspreidt ze zich zeer snel. Vooral de Kruipende Boterbloem kan in een razend tempo een grote oppervlakte in beslag nemen. Ze breidt zich namelijk uit door bebladerde uitlopers die wortelen op knopen waar de bladeren ontstaan. Deze soort maakt niet zo heel veel zaad maar ze maakt heel veel uitlopers, tot 25 stuks. Zo kan ze in één enkel groeiseizoen een kolonie vormen van meer dan 3 m².
Ze heeft lange, stevige wortels die mij aan een dikke haardos doen denken. Ze komt voor op gestoorde bodems en ze is meestal moeilijk uit te trekken. De jonge uitlopers daarentegen zijn nog gemakkelijk te verwijderen als je erbij bent voor ze zich stevig ingeworteld hebben.
Bij bodembedekking met karton overleeft ze en na relatief korte tijd komt ze er doorheen. Op dat moment is ze meestal al heel wat gemakkelijker uit te trekken, desnoods met gebruik van een spitvork om de grond wat losser te maken. Als de bodem eenmaal wat losser is van structuur, verdwijnt ze. Ze is indicator van een slechte toestand van de grond en volgens sommigen ook van zure grond.
Twee soorten
De Kruipende Boterbloem heeft gegroefde bloeistengels, waardoor ze bij regen rechtop blijft staan. Ze doet nl. aan zelfbestuiving met behulp van de regen. Bij een regenvlaag komen de druppels in het bloemkroontje terecht, ze vormen daar als het ware een vijvertje waarop het (waterafstotend) stuifmeel ronddobbert. Naarmate het water dan weer verdampt zakt het stuifmeel mee, tot het uiteindelijk op de stempel terecht komt en er bevruchting kan plaatsvinden.
Bij de Scherpe Boterbloem zijn de stengels niet gegroefd en de bloemhoofdjes hangen dan ook naar beneden bij regen. De Scherpe Boterbloem wordt nl. bestoven door insecten en het stuifmeel mag niet nat geregend worden.
Het kenmerk van de Kruipende Boterbloem is het driedelige blad met een steeltje aan het middelste blaadje. Kenmerk van de Scherpe Boterbloem is het samengesteld blad dat diep ingesneden is en zonder steeltjes.
Giftig!
Boterbloemen bevatten een scherp sap dat een ernstig branderig gevoel veroorzaakt in de mond, slokdarm, maag en darmen. Vervolgens ontstaan ook nog braakneigingen. Ook duizeligheid, hevige buikpijnen, bloederige diarree en ademhalingsstoornissen kunnen optreden. De sappen irriteren ook de intacte huid en kunnen roodheid tot blaarvorming veroorzaken.
De belangrijkste werkzame stof is ranunculine.
Boterbloemen maken dit wellicht aan als afweerstof tegen grote herbivoren. Zij zullen de boterbloemen dan ook laten staan. Dat kan je heel goed zien op de weiden waar ze om de boterbloemen heen grazen en ze enkel eten als er geen gras of ander voedsel meer is. Bij het drogen verliest het gif zijn werking en de boterbloemen zijn niet meer giftig als ze tussen het hooi zitten.
Alle delen van de plant zijn giftig maar de wortels herbergen het meeste gif.
Veel bezocht door insecten
Op boterbloemen worden weinig insecten aangetroffen. De Kruipende Boterbloem zou, blijkens onderzoek, ook niet gegeerd zijn door slakken, tegenover de Scherpe Boterbloem daarentegen staan ze minder afwijzend.
De Boterbloem lijkt zich ook niet enkel te verdedigen tegen vraat van insecten of grotere dieren maar ze zorgt er ook voor dat ze een ruim terrein alleen voor zichzelf kan vrijhouden. Haar wortels scheiden nl. een stof af die de groei van naburige planten remt.
Anderzijds worden de bloemen zelf door veel insecten bezocht. In tuinen en kleinschalige milieus is de Scherpe Boterbloem een drachtplant voor honingbijen, vlinders, hommels en heel wat soorten solitaire bijen. Ze halen er nectar en geel stuifmeel. Toch blijken o.a. ook de boterbloemen zich te wapenen tegen het overdadig weghalen van pollen. De plant heeft die immers bedoeld voor de bestuiving en niet voor voeding voor larven. Bijen die gewoon zijn aan een gevarieerd dieet hebben geen last van de giftigheid van de boterbloempollen. Als deze bijen echter vooral op boterbloemen gaan vliegen, sterft het broed.
Weet jij het?
Welke functie hebben boterbloemen in de natuur en in de tuin?
Het is me niet duidelijk, behalve dat het drachtplanten zijn voor een aantal soorten bijen, vlinders en hommels.
Ken je voordelen die de boterbloem heeft voor de tuin of de bodem? Laat het me weten, het zal me plezier doen.
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Natuurlijk Tuinieren Werkt met Natuurlijke Patronen
[mashshare]
Een beetje theorie….
In ‘Permaculture. A Designer’s Manual’ van Bill Mollison staan als inleiding op hoofdstuk 4 over het begrijpen van patronen, de volgende citaten, hier vertaald uit het Engels:
‘De curve beschreven door de aarde als ze draait is een spiraal, evenals het patroon van haar beweging rond de zon … Het zonnesyteem, zelf onderdeel van een galactische spiraal, beschrijft ook een spiraal bij zijn beweging. Ook in geval van een cirkelbeweging is het totale pad een spiraal als je de tijdsdimensie toevoegt … Myriaden van dingen zijn voortdurend aan het bewegen in spiraalvorm … en wij leven in die spiraalbeweging.’
Hiroshi Nakamura, from Spirulina: Food for a Hungry World, USA)
Een Verhaal over een Appel, Vlinders, Een Slak en Zoveel Meer
[mashshare]
Een moment uit het leven van een rotte appel
Gelezen in ‘Grasduinen’ september 1985
Uit het nietige pollebolletje groeit een buis, vele malen langer dan de korrel zelf groot is. Begerig groeit hij door de schacht in de stijl van de stamper naar haar binnenste waar het eitje wacht. Als hij het bereikt heeft, stort hij letterlijk zijn hart uit. De bevruchting is een feit. Twee individuen zijn één geworden. Een nieuw leven is begonnen.
Is Onze Manier van Tuinieren Dé Manier?
[mashshare]
Bijna 6 jaar geleden heb ik de beslissing genomen om op mijn oude job te stoppen en in het project van mijn ouders te stappen. De belangrijkste reden waarom ik de overstap gemaakt heb, is omdat ik een job wou waarbij ik mensen kon helpen, waarbij ik een positieve bijdrage kon leveren, op welke manier dan ook.
Hoe ik het juist ging aanpakken om mijn kost te verdienen met dit project was nog helemaal niet duidelijk 🙂 . Maar het is altijd mijn bedoeling geweest om zoveel mogelijk mensen te bereiken en te overtuigen van onze manier van tuinieren. Waarmee ik absoluut niet wil zeggen dat onze manier dé manier van tuinieren is. Want doordat ik veel schrijf op mijn blog, een nieuwsbrief heb, cursussen geef en ondertussen ook een boek heb waarin ik onze manier van werken promoot, komt het voor sommigen blijkbaar nogal opdringerig over.